Bệnh Vảy Nến Da Đầu: Nguyên Nhân, Dấu Hiệu, Cách Điều Trị
Tuy đã nghe nhiều về bệnh vảy nến da đầu, nhưng có thể bạn chưa rõ về bản chất của bệnh. Căn bệnh da liễu này luôn mang tới cảm giác ngứa, khó chịu, vô cùng phiền phức. Điều trị không đúng cách sẽ khiến bệnh nặng thêm và ảnh hưởng tới sức khỏe cũng như tâm lý người bệnh. Bài viết dưới đây sẽ giúp bạn hiểu rõ hơn về bệnh lý này.
Bệnh vảy nến da đầu là gì?
Vảy nến là một bệnh da liễu thường gặp, gây tổn thương da mãn tính, có đặc điểm dai dẳng và chưa có biện pháp điều trị cụ thể. Vảy nến xảy ra do hệ quả của quá trình phân chia và nhân lên của tế bào thượng bì bị rối loạn, dẫn đến tình trạng viêm da, da bong tróc màu bạc trắng như sáp nến, nổi mảng da từng vùng. Nếu tổn thương vảy nến xảy ra ở vùng da đầu được gọi là bệnh vảy nến da đầu.

Căn nguyên bệnh vảy nến da đầu cho đến nay chưa được làm rõ, tuy nhiên qua nhiều nghiên cứu, các nhà khoa học nhận thấy bệnh có khả năng di truyền. Ngoài ra, một số yếu tố bên ngoài cũng có khả năng kích hoạt khiến bệnh trở nên nặng hơn hoặc gây tái phát bệnh.
Theo thống kê, trong tổng số người bị vảy nến có đến 51% bệnh nhân bị vảy nến ở đầu. Bệnh vảy nến đầu được đánh giá lành tính, không gây nguy hiểm tới sức khỏe tổng thể. Tuy vậy nó lại ảnh hưởng nhiều tới thẩm mỹ, khiến người bệnh có tâm lý tự ti, e ngại khi giao tiếp và sinh hoạt hàng ngày.
Nguyên nhân vảy nến da đầu
Như đã nói ở trên, cho đến nay, căn nguyên của bệnh vảy nến da đầu vẫn chưa được làm rõ. Nhưng qua nhiều nghiên cứu, các nhà khoa học nhận định bệnh có liên quan tới những rối loạn của da và cơ chế miễn dịch của cơ thể.
Gene gây nên bệnh vảy nến nằm ở nhiễm sắc thể số 6, gene gây bệnh chỉ hoạt động khi có những yếu tố kích thích. Những yếu tố này cộng hưởng và tác động tới tế bào lympho T khiến hệ miễn dịch ở lớp thượng bì gặp bất thường. Lúc này, vùng thượng bì mất kiểm soát, yếu tố tăng trưởng gây rối loạn khiến tế bào thượng bì tăng sinh gây ra tổn thương và các lớp da vảy nến.
Quá trình chu chuyển tế bào thượng bì ở người bị vảy nến rất ngắn (chỉ từ 2 – 4 ngày), trong khi ở người bình thường quá trình này kéo dài từ 22 – 27 ngày. Khi tế bào sừng tăng sinh quá mức sẽ gây ra bệnh vảy nến, khiến da bị tổn thương, ngứa đỏ.
Một số nguyên nhân thúc đẩy bệnh vảy nến hình thành bao gồm:
Do di truyền: Di truyền là một trong những nguyên nhân gây bệnh vảy nến. Nếu tiền sử gia đình có bố hoặc mẹ bị vảy nến, hoặc cả hai cùng bị vảy nến thì con sinh ra nguy cơ mắc bệnh rất cao. Ngoài ra nguy cơ mắc bệnh cũng tăng lên nếu gia đình bị các bệnh da liễu có cơ chế miễn dịch dị ứng.
Tác động cơ học: Những hành động như cào gãi, ma sát, chà xát liên tục lên da đầu sẽ gây kích thích hoạt động miễn dịch, dẫn tới sự rối loạn biểu bì da gây bùng phát bệnh vảy nến da đầu.
Căng thẳng thần kinh: Các yếu tố như căng thẳng, lo lắng, dễ xúc động mạnh và trầm cảm cũng có thể kích hoạt hoạt động miễn dịch và khởi phát bệnh vảy nến da đầu.

Nhiễm trùng: Nhiều nghiên cứu cho thấy nếu da đầu bị nhiễm trùng do liên cầu khuẩn hoặc virus có thể kích thích đến tế bào lympho T, gây bất thường trong quá trình tăng sinh tế bào sừng từ đó gây bệnh vảy nến.
Rối loạn chuyển hóa da: Bị rối loạn chuyển hóa cũng có thể là nguyên nhân và yếu tố thúc đẩy bệnh vảy nến da đầu. Ngoài ra, trong trường hợp này, nếu chế độ dinh dưỡng và sinh hoạt không phù hợp có thể khiến tổn thương da lan tỏa rộng.
Một số yếu tố khác: Các yếu tố gây khởi phát bệnh vảy nến da đầu khác có thể kể đến như bị rối loạn nội tiết tố, dị ứng với hóa chất của dầu gội hoặc mỹ phẩm, tác dụng phụ của thuốc điều trị….
Dấu hiệu vảy nến da đầu
Vảy nến có thể phát sinh những tổn thương tại vùng da đầu, nhưng cũng có thể khởi phát thêm nhiều vị trí khác như đầu gối, các vùng nếp gấp trên cơ thể, ngực, gáy… Một số dấu hiệu vảy nến da đầu cần nắm rõ để phát hiện bệnh sớm đó là:
- Da đầu bị ngứa nhưng ít. Theo thống kê, vảy nến không phải lúc nào cũng gây ngứa.
- Xuất hiện những mảng da đỏ, có lớp da chết màu bạc bong tróc tại chân tóc, kích thước và hình dạng không đều, có thể quan sát dễ dàng tại gáy, mang tai, trán…
- Vùng tổn thương có giới hạn rõ rệt so với vùng da bình thường.

- Vảy trắng có thể bong từng mảng hoặc nhỏ li ti như gàu, đặc điểm này khiến nhiều người lầm tưởng bị gàu.
- Lớp vảy trắng tăng sinh nhanh chóng, hết lớp này đến lớp khác.
- Người bị vảy nến đầu sẽ bị ngứa nhiều hơn so với vị trí khác, vì vùng da này tiết nhiều dầu, tần suất tiếp xúc với môi trường cao hơn và không thường xuyên được làm sạch.
- Nếu không điều trị bệnh kéo dài có thể dẫn tới nguy cơ bội nhiễm, hình thành tổn thương nặng hơn như lở loét, có dịch…
- Vảy nến da đầu không gây rụng tóc nhưng nếu bạn gãi mạnh những vùng bị tổn thương có thể khiến tóc rụng nhiều. Ngoài ra một số phương pháp điều trị tại chỗ cũng khiến tóc rụng tạm thời.
Ngoài những triệu chứng bệnh vảy nến trên, bạn có thể gặp những dấu hiệu khác không được kể tới. Nếu thấy bất kỳ dấu hiệu nào nghi ngờ bị vảy nến ở đầu, bạn nên gặp bác sĩ chuyên khoa để được thăm khám cụ thể.
THAM KHẢO THÊM
Bệnh vảy nến da đầu có chữa được không?
Nhiều người bệnh lo lắng vảy nến da đầu có chữa được không, vảy nến da đầu có lây không. Các chuyên gia cho biết đây không phải bệnh do vi khuẩn hoặc virus gây ra nên không có khả năng lây nhiễm.
Trong hầu hết các trường hợp nghi ngờ mắc bệnh vảy nến da đầu, người bệnh cần tới cơ sở y tế chuyên khoa để được bác sĩ thăm khám, kiểm tra xác định tình trạng bệnh. Bác sĩ sẽ áp dụng một số phương pháp chẩn đoán bệnh vảy nến da đầu bao gồm:
Thăm khám sức khỏe tổng quát và bệnh sử: Bác sĩ có thể chẩn đoán bệnh vảy nến da đầu bằng cách kiểu tra bệnh sử. Yêu cầu người bệnh trả lời một số câu hỏi liên quan để xác định bạn có khả năng bị bệnh hay không. Ngoài ra, với những quan sát ban đầu chủ yếu vùng da đầu, các vùng da bị tì đè và những tổn thương cơ bản cũng có thể chẩn đoán bệnh vảy nến da đầu.
Sinh thiết da: Bác sĩ sẽ lấy một mẫu da nhỏ trên phần da đầu bị tổn thương và quan sát qua kính hiển vi để xác định chính xác bạn có bị vảy nến da đầu không. Sinh thiết da được thực hiện ngay tại cơ sở y tế và không mất quá nhiều thời gian.
Phương pháp cạo vảy Brocq: Đây là kỹ thuật chẩn đoán quan trọng đối với bệnh vảy nến. Bằng cách sử dụng thìa hoặc dao cạo bác sĩ sẽ cạo nhẹ lên vùng da đầu bị tổn thương để quan sát những dấu hiệu trên da. Phương pháp này giúp bác sĩ phát hiện được dấu hiệu bệnh vảy nến, dấu hiệu vỏ hành…
Sau khi đã kiểm tra và chẩn đoán chính xác bạn bị vảy nến, bác sĩ sẽ tiến hành các phương pháp điều trị cụ thể. Cho đến nay chưa có bất kỳ thuốc trị vẩy nến da đầu dứt điểm, tất cả những cách được chỉ định chỉ nhằm giảm thiểu mức tối đa triệu chứng khó chịu của bệnh.
Điều trị bằng thuốc Tây
Điều trị vảy nến nói chung và vảy nến da đầu còn gặp nhiều bất lợi. Hầu như các biện pháp và loại thuốc được sử dụng chỉ có tác dụng cải thiện tổn thương lâm sàng và nâng cao chất lượng cuộc sống. Vì vậy, song song với các phương pháp y tế, cần kết hợp với chế độ chăm sóc và các biện pháp dự phòng tái phát.
Dùng thuốc bôi điều trị tại chỗ:
Một số thuốc điều trị tại chỗ bác sĩ có thể kê đó là: Các loại dầu gội kháng nấm, dầu gội bạt sừng loại bỏ vảy và ức chế nấm men trong trường hợp da có dấu hiệu nhiễm nấm (như Selenium sulfide, Ketoconazole… ). Các loại thuốc và dầu gội bong vảy, bạt sừng có chứa axit salicylic để làm giảm tổn thương da và cải thiện chức năng thẩm mỹ.

Ngoài ra điều trị tại chỗ bệnh vảy nến da đầu với những tổn thương vùng gáy, mang tai hay trán, bác sĩ có thể kê thuốc Corticoid, Anthralin, Goudron, thuốc bôi Calcipotriol… Tuy nhiên, do những tác dụng phụ của thuốc, bạn cần tuân theo chỉ dẫn của bác sĩ trong quá trình điều trị, tránh lạm dụng gây ảnh hưởng tới sức khỏe.
Dùng thuốc uống:
Thuốc uống vừa có hoạt tính mạnh hơn thuốc bôi, tác động từ bên trong để giảm thiểu những tổn thương do vảy nến gây ra. Tuy nhiên phần lớn các loại thuốc uống đều có những tác dụng phụ nghiêm trọng. Vì thế, bác sĩ chỉ chỉ định trong trường hợp tổn thương lan rộng, mức độ nặng.
Một số loại thuốc uống được sử dụng trong điều trị bệnh vảy nến da đầu, bao gồm:
- Thuốc Retinoid có tác dụng làm chậm quá trình tăng sinh tế bào sừng, kiểm soát tổn thương.
- Thuốc Methotrexate có tác dụng ức chế quá trình tổng hợp axit nucleic từ đó giảm hoạt động tăng tế bào thượng bì. Nhưng loại thuốc này chỉ sử dụng với vảy nến lan rộng, ít sử dụng cho phụ nữ độ tuổi sinh đẻ.
- Ngoài ra bác sĩ có thể kê toa thuốc kháng histamin H1 nhằm dứt cơn ngứa và giảm nhẹ tổn thương da.
- Kết hợp viên uống bổ sung như H3, Biotin, vitamin B12 và vitamin C để nâng cao sức đề kháng, kiểm soát tổn thương.
Như đã nói ở trên, các loại thuốc Tây có tác dụng điều trị nhanh chóng nhưng mang đến rủi ro nếu sử dụng sai cách hoặc lạm dụng. Vì thế, người bệnh cần tuyệt đối tuân thủ đúng phác đồ điều trị của bác sĩ, dùng đúng liều đúng thuốc để có kết quả tốt nhất.
Điều trị bằng thuốc Đông y
Sử dụng thuốc Tây y để bôi và uống khắc phục triệu chứng bệnh vảy nến da đầu nhanh chóng nhưng hiệu quả không bền vững, hơn nữa bệnh nhân dễ phụ thuộc vào thuốc. Trước thực tế đó nhiều người chuyển sang phương pháp Đông y lành tính, mang tới tác dụng lâu dài.

Đặc biệt, thuốc Đông y chữa bệnh vảy nến theo nguyên tắc tác động vào căn nguyên, loại bỏ chứng bệnh từ gốc, ngăn ngừa tái phát. Đông y chia bệnh vảy nến da đầu ở nhiều thể khác nhau từ đó sẽ bốc thuốc và gia giảm vị thuốc phù hợp từng đối tượng.
Bài thuốc uống chữa vảy nến da đầu thể phong nhiệt:
Mắc bệnh vảy nến thể phong nhiệt thường có biểu hiện da tổn thương nhiều, đột ngột, tổn thương liên tục. Bạn sẽ thấy da nổi sẩn đỏ gây ngứa dữ dội, lan rộng nhiều vùng dưới da đầu. Bên cạnh đó có thể xuất hiện sốt, khô họng, lưỡi đỏ sẫm.
Cách thực hiện:
- Chuẩn bị lăng tiêu hoa, hồng hoa mỗi loại 4,5g, đan bì, kinh giới, tri mẫu, sinh địa, phòng phong, thuyền toái, khổ sâm mỗi loại 6g, hoàng cầm 10g, ngưu bàng 10g.
- Mỗi ngày sắc uống 1 thang chia làm 3 lần uống.
Bài thuốc uống chữa vảy nến da đầu thể phong huyết táo:
Vảy nến thể này khiến da mặt khô, lưỡi vàng, gây ngứa nhẹ và tổn thương da đầu có màu hơi vàng. Chính vì thế, cần áp dụng bài thuốc chuyển hóa chức năng của cơ thể.
Cách thực hiện:
- Bạch tiễn bì, tật lê, thảo hà xa mỗi loại 15g, thục địa, đan bì, bắc đậu căn, quy đầu, đan sâm mỗi loại 12g, sinh địa, hà thủ ô, xích thược mỗi loại 10g.
- Mỗi ngày uống 1 thang chia làm 3 lần.
Bài thuốc uống chữa vảy nến da đầu thể phong hàn:
Bệnh vảy nến da đầu do thể phong hàn thường xuất hiện khi bị nhiễm thời tiết lạnh, phát triển mạnh vào mùa thu và đông. Dấu hiệu dễ nhận biết đó là có mảng da hồng, dạng vệt chấm tròn, đôi khi nổi mụn li ti trên vùng da đầu. Với thể này người bệnh nên dùng bài thuốc hoạt huyết, tán hàn.
Bài thuốc 1:
- Chuẩn bị sinh địa, quy đầu, sa sâm, bạch thược mỗi loại 12g, quế chi, ma hoàng mỗi loại 15g.
- Rửa sạch dược liệu, sắc uống mỗi ngày.
Bài thuốc 2:
- Cam thảo đất, hy thiêm, ké đầu ngựa, thổ phục linh mỗi loại 16g, sinh địa, thạch cao, hoa hòe mỗi loại 20g, cỏ hôi 12g.
- Mỗi ngày sắc uống 1 thang, chia làm 3 lần uống.
Bài thuốc chữa vảy nến da đầu do thể thấp nhiệt:
Với thể này người bệnh dễ quan sát thấy da đầu hoặc một số vùng da bị vảy nến khác có các vết chấm màu hồng xám, kết lại thành từng mảng. Ngoài ra da có chảy dịch trắng đục, gây ngứa nhẹ, cơ thể suy nhược, có thể xuất hiện sốt. Bài thuốc Đông y điều trị thể này sẽ giúp giải độc, thanh lọc cơ thể, hoạt huyết.
Cách thực hiện:
- Chuẩn bị thổ phục linh, thảo hà sa mỗi loại 15g, tỳ giải, bắc đậu căn, trạch tả mỗi loại 10g, hoàng cầm, khổ sâm, phục linh, long đởm thảo, xương truật mỗi loại 6g, đan bì 12g.
- Rửa sạch các dược liệu, mỗi ngày sắc và uống 1 thang.
Bài thuốc chữa vảy nến da đầu thể huyết nhiệt:
Thể huyết nhiệt thường là khi bệnh mới khởi phát, phổ biến với những vết da bị tổn thương sần màu hồng tươi, bề mặt có màu trắng đục, ngứa và khô da, nếu gãi có thể gây rỉ máu. Bài thuốc áp dụng ở thể này có công dụng giải độc, hoạt huyết, thanh lọc cơ thể.
Cách thực hiện:
- Chuẩn bị sinh địa, quy vĩ, xích thược mỗi loại 12g, đại thanh diệp 10g, tứ thảo, bắc đậu căn, đan bì mỗi loại 10g, hổ trượng, ngân hoa mỗi loại 15g.
- Mỗi ngày sắc uống 1 thang và uống liên tục trong nhiều ngày.
Bài thuốc ngâm rửa da đầu:
- Chuẩn bị khô phàn, phác tiêu, hỏa tiêu, dã cúc hoa mỗi loại 15g.
- Rửa sạch dược liệu, đun với 3 lít nước dùng để gội đầu, ngâm rửa da đầu mỗi ngày 1 lần.
Ngoài ra, còn có rất nhiều bài thuốc khác điều trị vảy nến da đầu, tùy theo từng thể bác sĩ sẽ bốc thuốc và có liều lượng cụ thể. Điều cần làm là bạn tới khám tại cơ sở chuyên khoa uy tín, thực hiện theo chỉ dẫn của bác sĩ để việc điều trị mang lại hiệu quả cao.
Các mẹo dân gian hỗ trợ điều trị vảy nến da đầu
Mặc dù bệnh vảy nến da đầu không gây nguy hiểm tới tính mạng nhưng do tính chất dai dẳng và tái đi tái lại nhiều lần khiến người bệnh khó chịu, mặc cảm. Bên cạnh các biện pháp sử dụng thuốc để kiểm soát triệu chứng và ngăn ngừa tái phát bạn có thể áp dụng một số mẹo dân gian hỗ trợ điều trị vảy nến da đầu sau:
Dùng dầu ô liu và dầu dừa:
Đây đều là những nguyên liệu khá phổ biến có tác dụng điều trị hiệu quả các triệu chứng vảy nến da đầu. Ngoài tác dụng dưỡng ẩm, dầu ô liu và dầu dừa còn giúp giảm nhanh các triệu chứng, bổ sung dưỡng chất cho da đầu, đồng thời ngăn chặn vảy nến tái phát.
Cách thực hiện:
- Mỗi ngày bạn dùng 1 lượng vừa đủ một trong 2 loại dầu này để massage nhẹ lên da đầu vùng bị vảy nến.
- Massage khoảng 20 phút rồi gội đầu.
Dùng vitamin E:
Đây là một mẹo tạm thời giúp giảm thiểu triệu chứng bệnh lan rộng. Vitamin E có tác dụng dưỡng ẩm đặc biệt đối với da, đồng thời khắc phục và ngăn chặn tình trạng bong tróc, cân bằng độ ẩm và nuôi dưỡng da từ bên trong.
Cách thực hiện:
- Dùng vitamin E bôi trực tiếp lên da đầu đợi khoảng 20 phút thì gội đầu lại với nước và để da đầu khô thoáng.
- Áp dùng vài lần trong tuần.
Dùng giấm táo trong điều trị vảy nến da đầu:
Giấm táo chống viêm rất tốt, các axit lactic tự nhiên có tác dụng kháng khuẩn, làm thông thoáng da, giảm cảm giác ngứa ngáy do vảy nến gây ra.
Cách thực hiện:
- Trộn giấm táo và nước với tỷ lệ 1:1.
- Sau đó thoa hỗn hợp này lên da đầu bị vảy nến kết hợp massage nhẹ và gội lại bằng nước sạch sau 20 phút.
Chăm sóc và ngăn ngừa vảy nến da đầu hiệu quả
Bệnh vảy nến trên đầu phát triển qua 2 giai đoạn chính là bùng phát và ổn định. Ở giai đoạn ổn định, vảy nến da đầu nhẹ bạn chỉ thấy da đỏ, bong vảy nhẹ như gàu và không phát sinh ngứa ngáy. Nhưng với giai đoạn bùng phát, mọi dấu hiệu bệnh sẽ rõ nét và nặng hơn. Vậy nên, ngoài các biện pháp chăm sóc y tế, bạn nên kết hợp chế độ chăm sóc khoa học để ngăn ngừa bệnh tái phát mạnh.
Các biện pháp chăm sóc và phòng ngừa vảy nến da đầu tái phát, bao gồm:
Cải thiện vấn đề tâm lý
Những căng thẳng, rối loạn cảm xúc cần được tiết chế và ổn định lại. Bạn nên cân đối giữa công việc, học tập và nghỉ ngơi để cơ thể và đầu óc trong trạng thái được thư giãn, kết hợp với luyện tập thể dục thể thao tăng sức đề kháng. Trường hợp cần thiết bạn có thể gặp bác sĩ tâm lý để được điều trị.
Chăm sóc da đầu đúng cách
Gội đầu 2 ngày 1 lần với các sản phẩm dầu gội đặc trị đã được bác sĩ kê toa hoặc các loại sản phẩm dịu nhẹ, có thành phần lành tính và an toàn. Khi gội không dùng móng tay gãi, chà xát quá mạnh, chỉ nên dùng phần đầu ngón tay massage nhẹ nhàng để làm sạch và loại bỏ da chết.
Tránh tiếp xúc với những yếu tố kích thích, với môi trường bụi bẩn, hóa chất, ánh nắng trực tiếp. Ra đường nên buộc tóc gọn gàng, che chắn da đầu bằng khăn hoặc mũ.
Tránh chà xát lên da, ngay cả khi bạn ngứa cũng không được gãi chỉ nên dùng ngón tay massage nhẹ hoặc ấn nhẹ tại chỗ để giảm ngứa và hạn chế buộc tóc quá chặt.

Điều chỉnh thói quen sinh hoạt
Bạn nên để da đầu tiếp xúc với ánh nắng mặt trời từ 5 – 10 phút/ ngày vào lúc 6:00 – 8:00 sáng. Điều này giúp tăng khả năng hấp thụ vitamin D để điều hòa hoạt động miễn dịch, từ đó hỗ trợ kiểm soát triệu chứng của bệnh vảy nến da đầu.
Chú ý chế độ ăn uống
Chế độ ăn uống có tác động mạnh mẽ đối với bệnh vảy nến nói chung. Bạn có thể tham vấn chuyên gia dinh dưỡng để biết nên kiêng gì khi bị vảy nến hoặc nên ăn gì để thúc đẩy bệnh nhanh khỏi.
Các thực phẩm người bị vảy nến nên ăn:
- Rau xanh và trái cây tươi
- Thực phẩm giàu omega–3, như cá hồi, cá thu
- Thực phẩm giàu kẽm, như ngao, sò, hàu
- Uống nhiều nước
- …
Các thực phẩm người bệnh vảy nến nên tránh xa gồm:
- Thực phẩm nhiều gia vị cay, nóng, như ớt, hạt tiêu, mù tạt
- Thực phẩm gây dị ứng, như tôm, cua, ghẹ
- Thực phẩm lên men, như dưa cà muối
- Thức ăn nhiều đường và muối
Người bệnh cũng cần tuyệt đối tránh sử dụng chất kích thích và hút thuốc lá.
Bệnh vảy nến da đầu là bệnh da liễu khá phổ biến, nhưng bạn đừng quá lo lắng bởi nếu biết kiểm soát tốt, phòng ngừa đúng cách sẽ giảm được mức độ ảnh hưởng của bệnh. Những thông tin về bệnh vảy nến da đầu trên đây sẽ giúp bạn có thêm kiến thức về bệnh lý này, hãy chủ động đi khám và thực hiện đúng theo chỉ định của bác sĩ để đẩy lùi bệnh càng sớm càng tốt.