Tại sao tăng huyết áp gây suy thận? Những cơ chế tác động

Đặt lịch hẹn

×

Bác sĩ CKI Doãn Hồng Phương

Trung tâm Nghiên cứu và Ứng dụng Thuốc dân tộc

Đặt lịch

Tăng huyết áp là một trong những nguyên nhân phổ biến gây ra các vấn đề sức khỏe nghiêm trọng, trong đó có suy thận. Vậy tại sao tăng huyết áp gây suy thận? Khi huyết áp tăng cao và kéo dài, các mạch máu trong thận sẽ bị tổn thương, làm giảm khả năng lọc của thận và gây ra suy giảm chức năng thận. Sự thay đổi này có thể diễn ra âm thầm, khiến người bệnh khó phát hiện cho đến khi bệnh tiến triển nghiêm trọng. Điều này nhấn mạnh tầm quan trọng của việc kiểm soát huyết áp để bảo vệ sức khỏe thận và ngăn ngừa các biến chứng nguy hiểm.

Giải đáp tại sao tăng huyết áp gây suy thận?

Khi huyết áp tăng cao trong thời gian dài, nó sẽ gây ra nhiều tác động tiêu cực đến cơ thể, đặc biệt là thận. Vậy tại sao tăng huyết áp gây suy thận? Dưới đây là những lý do giải thích rõ hơn về mối liên hệ này:

• Tăng huyết áp làm tổn thương các mạch máu thận: Khi huyết áp cao, các mạch máu nhỏ trong thận sẽ bị áp lực lớn. Điều này dẫn đến sự tổn thương các mạch máu, khiến cho chúng không còn đủ khả năng cung cấp đủ oxy và chất dinh dưỡng cho thận. Kết quả là chức năng lọc của thận suy giảm, tạo điều kiện cho việc tích tụ các chất thải và chất độc trong cơ thể.

• Sự giãn nở và hẹp mạch máu: Tăng huyết áp có thể làm cho các mạch máu trong thận bị xơ cứng và hẹp lại. Khi mạch máu thận bị hẹp, máu không thể lưu thông một cách hiệu quả, làm giảm khả năng lọc của thận. Quá trình này dẫn đến tình trạng suy thận dần dần, đặc biệt nếu huyết áp không được kiểm soát.

• Tăng huyết áp ảnh hưởng đến hệ thống thận-tim: Tăng huyết áp không chỉ tác động trực tiếp đến thận mà còn làm tăng gánh nặng cho tim. Khi thận không thể hoạt động hiệu quả, tim phải làm việc nhiều hơn để bơm máu qua cơ thể, đặc biệt là qua các cơ quan cần huyết áp cao để duy trì chức năng. Sự phối hợp này làm tăng thêm nguy cơ suy thận.

• Giảm lưu lượng máu đến thận: Mạch máu bị tổn thương do tăng huyết áp có thể làm giảm lưu lượng máu tới thận. Điều này dẫn đến việc thận không thể lọc máu và loại bỏ các chất thải hiệu quả. Lượng máu ít hơn đến thận có thể khiến cho thận không thể duy trì các chức năng quan trọng, gây ra suy thận.

• Các yếu tố bổ sung làm tăng tổn thương thận: Tăng huyết áp còn có thể kèm theo các yếu tố khác như bệnh tiểu đường hoặc rối loạn lipid máu, các yếu tố này cũng góp phần làm suy giảm chức năng thận. Khi các bệnh này kết hợp với tình trạng huyết áp cao, nguy cơ suy thận càng tăng lên.

• Quá trình xơ hóa thận: Tăng huyết áp có thể kích hoạt quá trình xơ hóa, làm thay đổi cấu trúc của mô thận. Các mô thận bị xơ cứng, mất tính đàn hồi, không thể thực hiện các chức năng lọc và thải độc như bình thường. Đây là một trong những nguyên nhân chính khiến thận dần dần suy giảm chức năng.

Tăng huyết áp gây suy thận một cách âm thầm và từ từ, chính vì vậy việc kiểm soát huyết áp ngay từ khi còn ở mức bình thường là rất quan trọng để bảo vệ sức khỏe thận lâu dài.

Mối liên hệ giữa tăng huyết áp và suy thận qua các cơ chế sinh lý

Tăng huyết áp không chỉ là nguyên nhân của các vấn đề về tim mạch mà còn tác động sâu sắc đến chức năng thận. Để hiểu rõ hơn về mối liên hệ giữa hai yếu tố này, dưới đây là các cơ chế sinh lý giải thích tại sao tăng huyết áp gây suy thận:

• Tăng áp lực lên các tiểu động mạch thận: Khi huyết áp tăng, các tiểu động mạch thận chịu một áp lực rất lớn, làm tổn thương cấu trúc mạch máu. Việc này khiến cho các mạch máu trong thận không thể duy trì được khả năng lọc máu hiệu quả, dẫn đến tình trạng suy giảm chức năng thận.

• Kích hoạt phản ứng viêm trong thận: Tăng huyết áp có thể làm tăng mức độ viêm trong cơ thể, trong đó có thận. Viêm mạn tính là một yếu tố chính thúc đẩy quá trình tổn thương thận, đặc biệt là trong các trường hợp huyết áp cao kéo dài. Viêm kéo dài có thể dẫn đến xơ hóa và làm suy giảm chức năng thận.

• Ảnh hưởng đến hệ thống renin-angiotensin-aldosterone: Hệ thống này đóng vai trò quan trọng trong việc điều hòa huyết áp và chức năng thận. Tăng huyết áp có thể kích thích sự hoạt động quá mức của hệ thống renin-angiotensin, dẫn đến việc thận phải làm việc quá tải, từ đó góp phần làm tổn thương thận và gây suy thận dần dần.

• Giảm khả năng tái hấp thu natri và nước: Khi huyết áp tăng cao, thận không thể tái hấp thu đủ natri và nước như bình thường. Điều này dẫn đến tình trạng giữ nước trong cơ thể, làm tăng thêm gánh nặng cho hệ tuần hoàn và gây ra các vấn đề nghiêm trọng với thận.

• Tổn thương tế bào nội mạc mạch máu thận: Tăng huyết áp liên tục có thể làm hỏng các tế bào nội mạc, là lớp tế bào bên trong mạch máu. Sự hư hỏng này khiến cho mạch máu bị xơ cứng và mất tính đàn hồi, từ đó làm giảm khả năng lưu thông máu qua thận.

Chắc chắn rằng mối quan hệ giữa tăng huyết áp và suy thận không phải là điều có thể thấy ngay lập tức. Tuy nhiên, nếu không được kiểm soát kịp thời, huyết áp cao sẽ dần làm tổn thương thận qua các cơ chế trên. Câu hỏi “tại sao tăng huyết áp gây suy thận?” được giải đáp qua việc hiểu rõ các cơ chế này, cho thấy sự cần thiết của việc kiểm soát huyết áp để bảo vệ sức khỏe thận lâu dài.