Tìm Hiểu Viêm Hang Vị Dạ Dày: Nguyên Nhân, Triệu Chứng Và Điều Trị

Đặt lịch hẹn

×

Bác Sĩ Nguyễn Thị Tuyết Lan

Trung tâm Nghiên cứu và Ứng dụng Thuốc dân tộc

Đặt lịch

Viêm hang vị dạ dày là một bệnh lý phổ biến, nhưng không phải ai cũng hiểu rõ về nguyên nhân, triệu chứng và cách phòng ngừa hiệu quả. Tình trạng này có thể gây khó chịu ở vùng bụng trên và ảnh hưởng tiêu cực đến chất lượng cuộc sống. Trong bài viết này, chúng tôi sẽ cung cấp thông tin toàn diện, từ nguyên nhân đến phương pháp điều trị, giúp bạn nắm bắt kiến thức cần thiết để chăm sóc sức khỏe dạ dày tốt hơn​.

Viêm hang vị dạ dày là gì?

Viêm hang vị dạ dày là tình trạng viêm hoặc tổn thương niêm mạc xảy ra ở vùng hang vị, phần cuối của dạ dày gần với tá tràng. Tình trạng này thường do nhiều nguyên nhân như nhiễm khuẩn, stress, hoặc thói quen ăn uống không lành mạnh. Theo y học hiện đại, đây là một rối loạn tiêu hóa phổ biến, gây ảnh hưởng lớn đến sức khỏe nếu không được điều trị kịp thời.

Viêm hang vị dạ dày có thể được phân loại dựa trên mức độ tổn thương và thời gian mắc bệnh. Theo đó, bệnh được chia thành viêm cấp tính và viêm mãn tính. Viêm cấp tính thường xảy ra đột ngột, gây đau dữ dội, trong khi viêm mãn tính phát triển chậm và kéo dài hơn, với các triệu chứng thường không rõ ràng.

Triệu chứng viêm hang vị dạ dày

Các triệu chứng của viêm hang vị dạ dày rất đa dạng và có thể xuất hiện ở nhiều mức độ khác nhau. Triệu chứng phổ biến nhất là đau hoặc khó chịu ở vùng thượng vị, thường xảy ra sau khi ăn hoặc lúc bụng đói. Cơn đau có thể âm ỉ hoặc dữ dội, kéo dài vài phút đến vài giờ.

Ngoài đau bụng, người bệnh có thể gặp tình trạng đầy hơi, khó tiêu hoặc ợ nóng do dịch axit dạ dày trào ngược. Một số trường hợp, viêm hang vị dạ dày còn đi kèm với buồn nôn, nôn mửa, và thậm chí có máu trong phân nếu niêm mạc dạ dày bị tổn thương nghiêm trọng. Những triệu chứng này không chỉ gây khó chịu mà còn làm giảm chất lượng cuộc sống của người bệnh, đòi hỏi sự can thiệp và điều trị kịp thời.

Nguyên nhân gây viêm hang vị dạ dày

Viêm hang vị dạ dày có thể xuất phát từ nhiều nguyên nhân khác nhau, bao gồm cả yếu tố nội tại và ngoại lai. Dưới đây là các yếu tố thường gặp:

• Nhiễm vi khuẩn Helicobacter pylori (H. pylori): Đây là nguyên nhân phổ biến, khi vi khuẩn này gây viêm nhiễm và làm tổn thương niêm mạc dạ dày, dẫn đến viêm hang vị.
• Sử dụng thuốc chống viêm không steroid (NSAIDs): Việc sử dụng lâu dài các loại thuốc giảm đau, kháng viêm có thể làm suy yếu lớp bảo vệ niêm mạc dạ dày, dễ gây viêm.
• Thói quen ăn uống không lành mạnh: Ăn uống thất thường, tiêu thụ thực phẩm cay, nóng, hoặc nhiều dầu mỡ có thể làm tăng nguy cơ tổn thương dạ dày.
• Stress và căng thẳng kéo dài: Các yếu tố tâm lý này làm tăng tiết axit dạ dày, gây kích thích và tổn thương niêm mạc.
• Rượu bia và thuốc lá: Sử dụng các chất này thường xuyên làm suy yếu lớp bảo vệ niêm mạc dạ dày, dẫn đến viêm và kích ứng.
• Rối loạn miễn dịch: Một số trường hợp viêm hang vị có liên quan đến các bệnh tự miễn, khi hệ miễn dịch tấn công chính tế bào niêm mạc của cơ thể.

Đối tượng dễ mắc viêm hang vị dạ dày

Viêm hang vị dạ dày có thể gặp ở bất kỳ ai, nhưng một số nhóm đối tượng có nguy cơ cao hơn do yếu tố sinh hoạt hoặc tình trạng sức khỏe. Cụ thể:

• Người thường xuyên căng thẳng hoặc làm việc áp lực: Tâm lý không ổn định và căng thẳng kéo dài dễ khiến dạ dày bị kích ứng.
• Người có thói quen ăn uống không khoa học: Thường xuyên bỏ bữa, ăn vội vàng hoặc sử dụng thực phẩm chế biến sẵn, cay nóng.
• Người lạm dụng thuốc giảm đau, kháng viêm: Đặc biệt là các loại thuốc không kê đơn như NSAIDs.
• Người sử dụng rượu bia, thuốc lá: Đây là yếu tố nguy cơ phổ biến làm suy yếu lớp bảo vệ niêm mạc dạ dày.
• Người lớn tuổi: Hệ tiêu hóa ở nhóm tuổi này thường suy yếu, khiến niêm mạc dạ dày dễ bị tổn thương hơn.
• Người có tiền sử bệnh lý tiêu hóa: Những người từng bị viêm loét dạ dày tá tràng hoặc trào ngược dạ dày thực quản có nguy cơ cao mắc bệnh này.

Những yếu tố trên là cơ sở quan trọng giúp nhận diện và phòng ngừa viêm hang vị dạ dày hiệu quả.

Biến chứng nguy hiểm của viêm hang vị dạ dày

Viêm hang vị dạ dày nếu không được điều trị kịp thời có thể dẫn đến nhiều biến chứng nghiêm trọng, ảnh hưởng lớn đến sức khỏe. Dưới đây là các biến chứng phổ biến:

• Xuất huyết dạ dày: Tổn thương niêm mạc có thể làm vỡ mạch máu, gây chảy máu, dẫn đến nôn ra máu hoặc phân đen. Đây là biến chứng nguy hiểm đòi hỏi can thiệp y tế ngay lập tức.
• Hẹp môn vị: Viêm kéo dài có thể gây sẹo ở vùng hang vị, làm thu hẹp lối thông giữa dạ dày và tá tràng, khiến thức ăn khó di chuyển, dẫn đến nôn mửa và đầy hơi.
• Thủng dạ dày: Lớp niêm mạc bị viêm nặng có thể bị ăn mòn hoàn toàn, gây thủng dạ dày, tạo ra tình trạng viêm phúc mạc nguy hiểm đến tính mạng.
• Ung thư dạ dày: Viêm mãn tính kéo dài, đặc biệt khi liên quan đến nhiễm khuẩn H. pylori, có thể làm tăng nguy cơ phát triển ung thư dạ dày.
• Suy dinh dưỡng: Viêm hang vị dạ dày thường làm giảm khả năng tiêu hóa và hấp thu dinh dưỡng, dẫn đến gầy sút và mệt mỏi.

Những biến chứng này nhấn mạnh tầm quan trọng của việc phát hiện và điều trị viêm hang vị dạ dày sớm.

Phương pháp chẩn đoán viêm hang vị dạ dày

Để chẩn đoán viêm hang vị dạ dày, bác sĩ thường áp dụng nhiều phương pháp kết hợp nhằm đảm bảo tính chính xác. Các phương pháp này bao gồm:

• Khai thác tiền sử bệnh và triệu chứng: Bác sĩ sẽ hỏi về các dấu hiệu như đau bụng, buồn nôn hoặc các yếu tố liên quan đến thói quen ăn uống và tiền sử sử dụng thuốc.
• Nội soi dạ dày: Đây là phương pháp quan trọng để quan sát trực tiếp niêm mạc dạ dày, phát hiện tổn thương, viêm nhiễm hoặc các vấn đề khác.
• Xét nghiệm vi khuẩn H. pylori: Thông qua các phương pháp như test thở, xét nghiệm máu, phân, hoặc sinh thiết từ nội soi để xác định sự hiện diện của vi khuẩn gây bệnh.
• Xét nghiệm máu: Giúp kiểm tra tình trạng thiếu máu, một dấu hiệu phổ biến ở những người bị xuất huyết dạ dày do viêm.
• Chụp X-quang đường tiêu hóa: Phương pháp này giúp bác sĩ phát hiện các bất thường như hẹp môn vị hoặc tổn thương niêm mạc dạ dày.

Chẩn đoán sớm không chỉ giúp điều trị hiệu quả mà còn ngăn ngừa các biến chứng nguy hiểm của viêm hang vị dạ dày.

Khi nào cần gặp bác sĩ khi bị viêm hang vị dạ dày

Viêm hang vị dạ dày nếu không được chú ý có thể trở nên nghiêm trọng, ảnh hưởng lớn đến sức khỏe. Dưới đây là các trường hợp nên đến gặp bác sĩ để được tư vấn và điều trị:

• Cơn đau kéo dài hoặc tăng nặng: Nếu bạn bị đau bụng dai dẳng hoặc cơn đau trở nên nghiêm trọng, không thuyên giảm dù đã thay đổi chế độ ăn uống.
• Có dấu hiệu chảy máu tiêu hóa: Biểu hiện qua nôn ra máu, đi ngoài phân đen hoặc phân có màu bất thường, đây là dấu hiệu của xuất huyết dạ dày.
• Sụt cân nhanh không rõ nguyên nhân: Nếu bạn mất cân đáng kể mà không thay đổi chế độ ăn hay vận động, có thể dạ dày đang gặp vấn đề hấp thu dinh dưỡng.
• Buồn nôn và nôn mửa kéo dài: Triệu chứng này có thể là dấu hiệu của viêm hoặc hẹp môn vị do viêm hang vị dạ dày.
• Cảm giác đầy hơi, chướng bụng nặng nề: Nếu tình trạng này kéo dài và gây khó chịu, cần thăm khám để loại trừ các biến chứng nghiêm trọng.
• Tiền sử bệnh lý tiêu hóa: Những người có tiền sử viêm loét dạ dày tá tràng hoặc trào ngược dạ dày nên gặp bác sĩ ngay khi có triệu chứng bất thường.

Điều trị sớm không chỉ giúp kiểm soát bệnh mà còn ngăn ngừa các biến chứng nguy hiểm.

Phòng ngừa viêm hang vị dạ dày hiệu quả

Phòng ngừa viêm hang vị dạ dày tập trung vào thay đổi thói quen sinh hoạt và bảo vệ niêm mạc dạ dày. Các biện pháp hiệu quả bao gồm:

• Xây dựng chế độ ăn uống lành mạnh: Ăn chậm, nhai kỹ, tránh tiêu thụ thực phẩm cay nóng, nhiều dầu mỡ hoặc có tính axit cao.
• Hạn chế sử dụng chất kích thích: Tránh xa rượu bia, thuốc lá vì chúng làm suy yếu lớp bảo vệ niêm mạc dạ dày.
• Giữ tâm lý ổn định: Căng thẳng và stress kéo dài có thể làm tăng tiết axit, gây hại cho dạ dày. Hãy thực hành các phương pháp thư giãn như thiền, yoga hoặc tập thể dục nhẹ nhàng.
• Sử dụng thuốc đúng cách: Tránh lạm dụng các loại thuốc kháng viêm, giảm đau không steroid và nên hỏi ý kiến bác sĩ trước khi sử dụng.
• Đảm bảo vệ sinh thực phẩm: Ăn chín, uống sôi để tránh nhiễm khuẩn H. pylori, một nguyên nhân chính gây viêm hang vị dạ dày.
• Kiểm tra sức khỏe định kỳ: Thăm khám định kỳ giúp phát hiện sớm và kiểm soát các vấn đề dạ dày ngay từ giai đoạn nhẹ.

Thực hiện các biện pháp này không chỉ giảm nguy cơ viêm hang vị dạ dày mà còn cải thiện sức khỏe toàn diện.

Phương pháp điều trị viêm hang vị dạ dày

Viêm hang vị dạ dày cần được điều trị phù hợp để giảm triệu chứng, chữa lành tổn thương niêm mạc và ngăn ngừa biến chứng. Các phương pháp bao gồm Tây y, Đông y và thay đổi lối sống.

Điều trị bằng thuốc Tây y

Thuốc Tây y là lựa chọn phổ biến để kiểm soát nhanh triệu chứng và chữa lành tổn thương niêm mạc. Tùy thuộc vào tình trạng bệnh, bác sĩ có thể kê các nhóm thuốc sau:

• Thuốc ức chế bơm proton (PPI): Đây là nhóm thuốc giúp giảm tiết axit dạ dày, bảo vệ niêm mạc khỏi tổn thương thêm. Các loại phổ biến gồm omeprazole, lansoprazole.
• Thuốc kháng histamin H2: Thuốc giúp giảm lượng axit dạ dày bằng cách ức chế thụ thể histamin, điển hình là ranitidine hoặc famotidine.
• Thuốc kháng axit: Nhóm thuốc này giúp trung hòa axit dạ dày, giảm cảm giác nóng rát và đầy hơi. Một số loại thường dùng là maalox hoặc mylanta.
• Kháng sinh: Khi nguyên nhân do vi khuẩn H. pylori, bác sĩ thường chỉ định các kháng sinh như amoxicillin hoặc clarithromycin, kết hợp với thuốc giảm axit để loại bỏ vi khuẩn.

Điều trị bằng phương pháp Đông y

Đông y tập trung vào việc cân bằng cơ thể, cải thiện chức năng tiêu hóa và hỗ trợ phục hồi niêm mạc dạ dày. Các phương pháp thường sử dụng bao gồm:

• Sử dụng thảo dược: Các bài thuốc như cam thảo, hoàng kỳ, bạch truật được sử dụng để giảm viêm, bảo vệ niêm mạc và tăng cường sức khỏe tiêu hóa.
• Xoa bóp và bấm huyệt: Thực hiện tại các huyệt như túc tam lý, trung quản giúp kích thích tuần hoàn máu và giảm đau vùng thượng vị.
• Châm cứu: Phương pháp này không chỉ giảm đau mà còn giúp cân bằng khí huyết, cải thiện chức năng dạ dày một cách tự nhiên.

Điều chỉnh lối sống

Bên cạnh việc dùng thuốc hoặc trị liệu, thay đổi lối sống là yếu tố quan trọng để hỗ trợ điều trị viêm hang vị dạ dày. Một số cách hiệu quả bao gồm:

• Duy trì chế độ ăn uống khoa học: Chia nhỏ bữa ăn, ăn đúng giờ và tránh các thực phẩm gây kích ứng như đồ cay, nóng, hoặc nhiều dầu mỡ.
• Hạn chế căng thẳng: Thực hành các phương pháp thư giãn như yoga hoặc thiền để giảm áp lực tinh thần, tránh tình trạng tăng tiết axit.
• Tránh rượu bia và thuốc lá: Đây là yếu tố làm suy yếu lớp bảo vệ niêm mạc dạ dày, cần được loại bỏ để cải thiện tình trạng bệnh.

Viêm hang vị dạ dày không chỉ cần được điều trị đúng cách mà còn phải kết hợp chăm sóc toàn diện để đảm bảo hiệu quả lâu dài. Chú trọng thay đổi thói quen, tuân thủ chỉ định của bác sĩ sẽ giúp bạn kiểm soát bệnh tốt hơn và cải thiện chất lượng cuộc sống.