Mất Ngủ Kinh Niên: Nguyên Nhân, Triệu Chứng và Phương Pháp Điều Trị

Đặt lịch hẹn

×

Bác sĩ Đỗ Thu Hiền

Trung tâm Nghiên cứu và Ứng dụng Thuốc dân tộc

Đặt lịch

Mất ngủ kinh niên là tình trạng khó ngủ hoặc không thể duy trì giấc ngủ đủ và sâu trong thời gian dài. Người mắc phải bệnh lý này thường xuyên thức giấc vào ban đêm và gặp khó khăn khi thức dậy vào sáng hôm sau. Điều này không chỉ ảnh hưởng đến sức khỏe thể chất mà còn tác động xấu đến tinh thần và chất lượng cuộc sống. Mất ngủ có thể xuất phát từ nhiều nguyên nhân, bao gồm căng thẳng, lo âu, bệnh lý nền hoặc thói quen sinh hoạt không hợp lý. Việc điều trị mất ngủ kinh niên đòi hỏi sự kết hợp giữa phương pháp y học hiện đại và các biện pháp hỗ trợ từ y học cổ truyền để đạt hiệu quả lâu dài.

Định nghĩa và phân loại mất ngủ kinh niên

Mất ngủ kinh niên là một rối loạn giấc ngủ, trong đó người bệnh không thể duy trì giấc ngủ ổn định trong suốt đêm hoặc thức dậy quá sớm mà không thể ngủ lại được. Tình trạng này kéo dài từ ba lần một tuần trở lên trong ít nhất ba tháng. Mất ngủ không chỉ gây ra sự mệt mỏi kéo dài mà còn ảnh hưởng đến khả năng tập trung, làm việc và chất lượng cuộc sống của người bệnh.

Mất ngủ có thể được phân loại thành ba loại chính:

1. Mất ngủ cấp tính (ngắn hạn): Loại này xảy ra trong một thời gian ngắn, thường do các yếu tố tạm thời như căng thẳng, lo âu hoặc thay đổi môi trường sống. Mặc dù không kéo dài, nhưng nếu không được xử lý kịp thời, nó có thể phát triển thành mất ngủ kinh niên.

2. Mất ngủ mãn tính (dài hạn): Đây là tình trạng mất ngủ kéo dài trên ba tháng. Nguyên nhân có thể liên quan đến các vấn đề sức khỏe nghiêm trọng như bệnh tim mạch, tiểu đường, hoặc các rối loạn tâm thần như trầm cảm và lo âu.

3. Mất ngủ thứ phát: Được xem là kết quả của một bệnh lý nền như bệnh tim, viêm khớp, hoặc các bệnh lý thần kinh. Mất ngủ này là triệu chứng phụ của một tình trạng sức khỏe khác và cần được điều trị nguyên nhân gây ra.

Việc phân loại này giúp xác định nguyên nhân và lựa chọn phương pháp điều trị phù hợp cho từng tình trạng cụ thể.

Triệu chứng của mất ngủ kinh niên

Mất ngủ kinh niên có thể biểu hiện qua một loạt các triệu chứng khác nhau, tùy vào mức độ và nguyên nhân của bệnh. Các triệu chứng phổ biến nhất của tình trạng này bao gồm:

• Khó ngủ: Đây là triệu chứng đầu tiên của mất ngủ kinh niên. Người bệnh gặp khó khăn trong việc chìm vào giấc ngủ, thường xuyên nằm trằn trọc và mất nhiều thời gian để có thể ngủ được.

• Thức giấc giữa đêm và không thể ngủ lại: Một số người bị mất ngủ kinh niên thức dậy vào giữa đêm và không thể ngủ lại dù đã cố gắng. Điều này gây ra sự thiếu ngủ nghiêm trọng và mệt mỏi vào sáng hôm sau.

• Dậy sớm quá sớm: Một triệu chứng khác là thức giấc quá sớm vào buổi sáng và không thể ngủ lại, dù người bệnh có thể cảm thấy mệt mỏi nhưng vẫn không thể ngủ thêm.

• Mệt mỏi ban ngày: Mất ngủ kinh niên làm giảm chất lượng giấc ngủ và dẫn đến tình trạng mệt mỏi, uể oải suốt cả ngày. Người bệnh có thể cảm thấy thiếu năng lượng và không thể tập trung vào công việc hoặc các hoạt động hằng ngày.

• Tâm trạng thất thường: Các vấn đề về giấc ngủ có thể làm tăng cảm giác lo âu, cáu gắt, và trầm cảm. Người mắc mất ngủ kinh niên dễ bị rối loạn cảm xúc và khó kiểm soát tình trạng tâm lý.

• Giảm khả năng tập trung: Thiếu ngủ kéo dài ảnh hưởng đến khả năng ghi nhớ, xử lý thông tin và khả năng tư duy của người bệnh, gây khó khăn trong công việc và học tập.

Khi gặp phải các triệu chứng này, người bệnh nên chủ động tìm kiếm sự hỗ trợ từ các chuyên gia y tế để đánh giá và điều trị kịp thời, tránh để tình trạng kéo dài và gây ra những ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe.

Nguyên nhân gây mất ngủ kinh niên

Mất ngủ kinh niên có thể do nhiều nguyên nhân khác nhau, từ yếu tố tâm lý, thói quen sinh hoạt đến các bệnh lý nền. Dưới đây là một số nguyên nhân phổ biến gây ra tình trạng mất ngủ kéo dài:

• Căng thẳng và lo âu: Những cảm xúc tiêu cực như lo lắng, căng thẳng, hoặc trầm cảm là nguyên nhân hàng đầu dẫn đến mất ngủ. Khi tâm trí không được thư giãn, cơ thể sẽ khó bước vào giấc ngủ sâu và bền vững.

• Vấn đề về tâm lý và rối loạn tâm thần: Các bệnh lý như trầm cảm, rối loạn lo âu, và stress hậu chấn thương có thể gây mất ngủ. Tình trạng này làm thay đổi nhịp sinh học của cơ thể và ảnh hưởng trực tiếp đến chất lượng giấc ngủ.

• Thói quen sinh hoạt không hợp lý: Thức khuya, làm việc quá sức, hoặc tiêu thụ các chất kích thích như cà phê, rượu vào buổi tối có thể làm gián đoạn giấc ngủ. Các thiết bị điện tử như điện thoại, máy tính trước khi ngủ cũng gây khó khăn trong việc đi vào giấc ngủ.

• Rối loạn nhịp sinh học: Những người có lịch trình làm việc thay đổi thường xuyên, như nhân viên ca đêm, hoặc những người đi du lịch nhiều có thể gặp khó khăn trong việc điều chỉnh nhịp sinh học, dẫn đến mất ngủ.

• Bệnh lý nền: Mất ngủ cũng có thể là triệu chứng của các bệnh lý như bệnh tim mạch, viêm khớp, tiểu đường, hoặc các bệnh lý về thần kinh. Những bệnh lý này ảnh hưởng đến sức khỏe tổng thể và làm gián đoạn giấc ngủ.

• Sử dụng thuốc và chất kích thích: Một số loại thuốc điều trị bệnh như thuốc kháng sinh, thuốc chống trầm cảm, hoặc thuốc giảm đau có thể gây tác dụng phụ làm gián đoạn giấc ngủ. Ngoài ra, việc sử dụng chất kích thích như caffeine, nicotine, hoặc rượu cũng là nguyên nhân gây mất ngủ.

• Môi trường ngủ không thoải mái: Môi trường ngủ có ảnh hưởng lớn đến chất lượng giấc ngủ. Độ ồn, ánh sáng mạnh, nhiệt độ phòng không thích hợp hoặc giường chiếu không thoải mái có thể gây khó khăn trong việc ngủ ngon.

Mỗi nguyên nhân có thể ảnh hưởng khác nhau đến từng người, và việc xác định chính xác nguyên nhân gây mất ngủ là bước quan trọng trong quá trình điều trị.

Đối tượng dễ mắc mất ngủ kinh niên

Mất ngủ kinh niên không phân biệt tuổi tác, nhưng một số đối tượng có nguy cơ mắc phải tình trạng này cao hơn. Những yếu tố dưới đây có thể làm tăng khả năng mắc mất ngủ:

• Người cao tuổi: Khi tuổi tác tăng lên, cơ thể có xu hướng gặp phải những thay đổi sinh lý, bao gồm rối loạn giấc ngủ. Người cao tuổi thường khó duy trì giấc ngủ sâu và dễ thức giấc giữa đêm.

• Phụ nữ: Phụ nữ, đặc biệt là trong giai đoạn tiền mãn kinh hoặc mãn kinh, dễ gặp phải mất ngủ kinh niên do thay đổi hormone, căng thẳng tâm lý và các triệu chứng sinh lý khác như bốc hỏa, đổ mồ hôi đêm.

• Người làm việc theo ca: Những người làm công việc ca đêm hoặc có lịch làm việc không cố định dễ bị rối loạn nhịp sinh học, làm tăng nguy cơ mắc mất ngủ.

• Người có tiền sử bệnh lý tâm thần: Những người từng mắc bệnh trầm cảm, lo âu hoặc rối loạn cảm xúc có khả năng bị mất ngủ lâu dài cao hơn. Các vấn đề tâm lý này thường gây căng thẳng, khó khăn trong việc thư giãn và gây mất ngủ.

• Người bị bệnh lý nền: Những người mắc bệnh tim mạch, tiểu đường, bệnh thận, hoặc các rối loạn hô hấp như ngưng thở khi ngủ có nguy cơ cao bị mất ngủ kinh niên. Các bệnh lý này làm ảnh hưởng đến sức khỏe tổng thể và gây ra những rối loạn giấc ngủ.

• Người sử dụng thuốc thường xuyên: Các loại thuốc điều trị bệnh, đặc biệt là thuốc chống trầm cảm, thuốc huyết áp hoặc thuốc giảm đau có thể gây ra tác dụng phụ ảnh hưởng đến giấc ngủ, làm tăng nguy cơ mất ngủ.

• Người có thói quen sinh hoạt không khoa học: Việc sử dụng nhiều chất kích thích như caffeine, thuốc lá hay rượu, hay việc không có thói quen ngủ nghỉ đều đặn sẽ làm tăng khả năng mắc mất ngủ.

Với những đối tượng dễ mắc bệnh, việc điều chỉnh lối sống và tìm hiểu các phương pháp điều trị phù hợp sẽ giúp cải thiện tình trạng mất ngủ hiệu quả.

Biến chứng của mất ngủ kinh niên

Mất ngủ kinh niên không chỉ ảnh hưởng đến giấc ngủ mà còn có thể dẫn đến nhiều biến chứng nghiêm trọng đối với sức khỏe thể chất và tinh thần của người bệnh. Nếu không được điều trị kịp thời, tình trạng này có thể gây ra các vấn đề sức khỏe lâu dài và tác động đến chất lượng cuộc sống. Dưới đây là những biến chứng thường gặp của mất ngủ kinh niên:

• Suy giảm chức năng nhận thức: Mất ngủ kéo dài làm giảm khả năng tập trung, ghi nhớ và xử lý thông tin. Người mắc bệnh khó duy trì sự tỉnh táo và thường xuyên cảm thấy mệt mỏi, uể oải, ảnh hưởng đến hiệu quả công việc và học tập.

• Tăng nguy cơ mắc các bệnh lý tim mạch: Nhiều nghiên cứu đã chỉ ra rằng mất ngủ kinh niên có thể làm tăng nguy cơ mắc bệnh tim mạch, bao gồm cao huyết áp, bệnh mạch vành, và đột quỵ. Việc thiếu ngủ lâu dài có thể ảnh hưởng đến hệ tim mạch và làm tăng nguy cơ mắc các bệnh tim mạch.

• Rối loạn tâm lý: Mất ngủ kéo dài dễ dẫn đến tình trạng lo âu, trầm cảm và các vấn đề tâm lý khác. Người bệnh có thể cảm thấy căng thẳng, mệt mỏi về tinh thần và dễ rơi vào trạng thái trầm cảm. Điều này không chỉ gây khó khăn trong cuộc sống hàng ngày mà còn làm trầm trọng thêm các triệu chứng của các bệnh tâm thần.

• Hệ miễn dịch suy yếu: Giấc ngủ đóng vai trò quan trọng trong việc phục hồi và tăng cường hệ miễn dịch. Mất ngủ kéo dài sẽ làm suy giảm khả năng chống lại các tác nhân gây bệnh, khiến người bệnh dễ mắc các bệnh nhiễm trùng hoặc gặp khó khăn trong việc hồi phục sau bệnh.

• Tăng nguy cơ béo phì và tiểu đường: Thiếu ngủ có thể làm thay đổi cách cơ thể xử lý đường và làm tăng cảm giác thèm ăn, đặc biệt là thèm đồ ngọt và thực phẩm không lành mạnh. Điều này làm tăng nguy cơ mắc bệnh tiểu đường loại hai và béo phì.

• Giảm chất lượng cuộc sống: Mất ngủ kinh niên làm giảm khả năng hoạt động trong cuộc sống hàng ngày, ảnh hưởng đến các mối quan hệ gia đình và xã hội. Người bệnh có thể cảm thấy không vui vẻ, thiếu năng lượng và khó duy trì các mối quan hệ gần gũi, từ đó làm giảm chất lượng cuộc sống.

Việc nhận thức được các biến chứng này sẽ giúp người bệnh sớm tìm kiếm sự trợ giúp y tế và thực hiện các biện pháp điều trị hiệu quả.

Chẩn đoán mất ngủ kinh niên

Chẩn đoán mất ngủ kinh niên cần được thực hiện thông qua một quá trình đánh giá kỹ lưỡng từ các bác sĩ chuyên khoa. Việc xác định đúng nguyên nhân gây mất ngủ và mức độ nghiêm trọng của tình trạng này là rất quan trọng để đưa ra phương pháp điều trị phù hợp. Dưới đây là các bước chẩn đoán cơ bản khi người bệnh có dấu hiệu mất ngủ:

• Lịch sử bệnh lý và phỏng vấn lâm sàng: Bác sĩ sẽ thu thập thông tin chi tiết về thói quen ngủ, các yếu tố gây căng thẳng, những bệnh lý hiện có và thói quen sinh hoạt của bệnh nhân. Các câu hỏi thường xoay quanh thói quen ngủ, tình trạng sức khỏe tổng quát, việc sử dụng thuốc và các yếu tố môi trường có thể ảnh hưởng đến giấc ngủ.

• Đánh giá chất lượng giấc ngủ: Để xác định mức độ nghiêm trọng của mất ngủ, bác sĩ có thể yêu cầu người bệnh ghi lại nhật ký giấc ngủ trong vài tuần. Nhật ký này sẽ cung cấp thông tin về thời gian ngủ, thời gian thức giấc giữa đêm, cảm giác buồn ngủ vào buổi sáng và các yếu tố tác động đến giấc ngủ.

• Kiểm tra các bệnh lý nền: Mất ngủ có thể là triệu chứng của các bệnh lý khác như tiểu đường, bệnh tim mạch, hoặc các rối loạn thần kinh. Bác sĩ sẽ tiến hành các xét nghiệm máu, siêu âm hoặc chụp X-quang nếu nghi ngờ có bệnh lý nền làm ảnh hưởng đến giấc ngủ.

• Xét nghiệm polysomnography (giám sát giấc ngủ): Trong trường hợp nghi ngờ mất ngủ do rối loạn giấc ngủ khác như ngưng thở khi ngủ, bác sĩ có thể chỉ định làm polysomnography. Đây là một xét nghiệm ghi lại hoạt động của não, nhịp tim, mức độ oxy trong máu và các chỉ số khác trong khi ngủ.

• Kiểm tra tâm lý và trầm cảm: Vì mất ngủ thường đi kèm với các vấn đề tâm lý như trầm cảm hoặc lo âu, bác sĩ có thể sử dụng các công cụ đánh giá tâm lý để kiểm tra tình trạng cảm xúc của người bệnh. Điều này giúp xác định liệu rối loạn tâm lý có phải là nguyên nhân gây mất ngủ hay không.

Thông qua quá trình chẩn đoán kỹ lưỡng, bác sĩ có thể đưa ra các phương pháp điều trị chính xác và hiệu quả để khôi phục lại chất lượng giấc ngủ và cải thiện sức khỏe tổng quát cho người bệnh.

Khi nào cần gặp bác sĩ về mất ngủ kinh niên

Mất ngủ kinh niên là một vấn đề sức khỏe nghiêm trọng, và nếu không được can thiệp kịp thời, nó có thể gây ra nhiều biến chứng. Để tránh những ảnh hưởng tiêu cực, người bệnh cần biết khi nào nên tìm sự hỗ trợ từ bác sĩ. Dưới đây là những dấu hiệu cảnh báo bạn nên gặp bác sĩ:

• Mất ngủ kéo dài hơn ba tháng: Nếu tình trạng mất ngủ đã kéo dài quá ba tháng và không có dấu hiệu cải thiện, đó là lúc bạn nên gặp bác sĩ. Mất ngủ lâu dài có thể gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe thể chất và tinh thần.

• Giấc ngủ ảnh hưởng đến công việc và cuộc sống: Nếu tình trạng mất ngủ khiến bạn không thể hoàn thành công việc, học tập, hoặc thực hiện các hoạt động sinh hoạt bình thường, việc gặp bác sĩ là cần thiết để khôi phục lại chất lượng giấc ngủ và cuộc sống.

• Thức giấc giữa đêm và không thể ngủ lại: Nếu bạn thường xuyên thức giấc vào giữa đêm và không thể ngủ lại hoặc không thể duy trì giấc ngủ sâu, đây là dấu hiệu cho thấy bạn cần sự can thiệp từ các chuyên gia y tế.

• Cảm thấy mệt mỏi, uể oải trong suốt cả ngày: Mất ngủ kinh niên làm suy giảm năng lượng và khiến người bệnh cảm thấy mệt mỏi, thiếu sức sống vào ban ngày. Nếu bạn thấy mình luôn cảm thấy kiệt sức dù đã nghỉ ngơi đủ giấc, hãy đến gặp bác sĩ.

• Tâm trạng thay đổi và cảm giác lo âu hoặc trầm cảm: Mất ngủ lâu dài có thể làm tăng mức độ căng thẳng, lo âu và trầm cảm. Nếu bạn cảm thấy tâm trạng thất thường, lo lắng quá mức hoặc có dấu hiệu của trầm cảm, đây là lúc cần sự hỗ trợ từ bác sĩ.

• Có các triệu chứng khác như đau ngực, khó thở, hoặc tăng huyết áp: Nếu mất ngủ đi kèm với các triệu chứng khác như đau ngực, khó thở hoặc huyết áp tăng cao, bạn cần đi khám ngay lập tức vì đây có thể là dấu hiệu của các bệnh lý nghiêm trọng như bệnh tim mạch.

Việc gặp bác sĩ sớm sẽ giúp phát hiện kịp thời nguyên nhân gây mất ngủ và điều trị phù hợp, giúp bạn tránh được những biến chứng nguy hiểm.

Phòng ngừa mất ngủ kinh niên

Mất ngủ kinh niên có thể được phòng ngừa hoặc giảm thiểu thông qua một số thay đổi trong thói quen sinh hoạt và cách thức chăm sóc sức khỏe. Dưới đây là một số biện pháp phòng ngừa hiệu quả:

• Duy trì thói quen ngủ đều đặn: Cố gắng đi ngủ và thức dậy vào cùng một giờ mỗi ngày, kể cả vào cuối tuần. Điều này giúp cơ thể xây dựng một nhịp sinh học ổn định, từ đó dễ dàng đi vào giấc ngủ và duy trì giấc ngủ sâu.

• Tạo môi trường ngủ thoải mái: Môi trường ngủ có ảnh hưởng lớn đến chất lượng giấc ngủ. Đảm bảo phòng ngủ tối, yên tĩnh và có nhiệt độ phù hợp. Hạn chế tiếng ồn và ánh sáng mạnh, cũng như chọn giường và gối thoải mái để ngủ ngon hơn.

• Giảm sử dụng caffeine và rượu: Tránh tiêu thụ các loại đồ uống có chứa caffeine như cà phê, trà và các đồ uống có cồn vào buổi tối. Các chất này có thể gây gián đoạn giấc ngủ và làm tăng khả năng thức giấc giữa đêm.

• Tập thể dục đều đặn: Việc tập thể dục mỗi ngày giúp cơ thể thư giãn, giảm căng thẳng và hỗ trợ việc đi vào giấc ngủ dễ dàng. Tuy nhiên, cần tránh tập luyện quá gần giờ đi ngủ, vì điều này có thể làm tăng năng lượng và gây khó ngủ.

• Tránh sử dụng thiết bị điện tử trước khi ngủ: Ánh sáng xanh phát ra từ điện thoại, máy tính bảng và máy tính có thể làm giảm chất lượng giấc ngủ. Cố gắng tắt các thiết bị điện tử ít nhất một giờ trước khi đi ngủ để giúp cơ thể chuẩn bị cho giấc ngủ.

• Thư giãn trước khi ngủ: Thực hiện các hoạt động thư giãn như đọc sách, nghe nhạc nhẹ nhàng hoặc tập yoga có thể giúp giảm căng thẳng và làm dịu tâm trí, từ đó dễ dàng đi vào giấc ngủ.

• Điều chỉnh chế độ ăn uống: Ăn một bữa ăn nhẹ vào buổi tối với thực phẩm dễ tiêu hóa sẽ giúp cơ thể không gặp khó khăn trong việc tiêu hóa khi đi ngủ. Tránh ăn quá no hoặc thức ăn cay nóng vào buổi tối.

• Kiểm soát căng thẳng: Học cách đối phó với căng thẳng thông qua các kỹ thuật thư giãn như thiền, hít thở sâu hoặc tham gia các hoạt động giải trí có thể giúp giảm lo âu và cải thiện giấc ngủ.

Các biện pháp phòng ngừa trên sẽ giúp giảm thiểu nguy cơ mất ngủ và cải thiện chất lượng giấc ngủ lâu dài. Khi thực hiện đúng cách, bạn có thể duy trì được một giấc ngủ khỏe mạnh và bảo vệ sức khỏe tổng thể.

Phương pháp điều trị mất ngủ kinh niên

Mất ngủ kinh niên có thể được điều trị bằng nhiều phương pháp khác nhau, từ những thay đổi trong thói quen sống cho đến việc sử dụng thuốc và các liệu pháp tâm lý. Mỗi phương pháp điều trị đều có mục đích giúp cải thiện chất lượng giấc ngủ và ngăn ngừa các biến chứng sức khỏe. Dưới đây là các phương pháp điều trị phổ biến và hiệu quả.

Thay đổi lối sống và thói quen sinh hoạt

Một trong những phương pháp điều trị hiệu quả và dễ thực hiện nhất là thay đổi các thói quen sinh hoạt hàng ngày. Việc này không chỉ giúp cải thiện giấc ngủ mà còn giúp ngăn ngừa tình trạng mất ngủ tái phát.

• Duy trì giờ giấc ngủ cố định: Đi ngủ và thức dậy vào cùng một giờ mỗi ngày giúp điều chỉnh nhịp sinh học của cơ thể, từ đó cải thiện khả năng ngủ tự nhiên.
• Tạo môi trường ngủ lý tưởng: Môi trường ngủ cần phải yên tĩnh, tối và có nhiệt độ thích hợp để cơ thể dễ dàng thư giãn. Đảm bảo giường và gối thoải mái, tránh các yếu tố làm gián đoạn giấc ngủ.
• Thực hiện các thói quen thư giãn trước khi ngủ: Thực hiện các hoạt động như thiền, đọc sách, nghe nhạc nhẹ nhàng giúp giảm căng thẳng và dễ dàng đi vào giấc ngủ.
• Tập thể dục đều đặn: Tập thể dục vào buổi sáng hoặc chiều giúp cơ thể thư giãn và giảm căng thẳng, nhưng cần tránh tập luyện vào buổi tối quá gần giờ đi ngủ.

Thay đổi thói quen sống có thể không ngay lập tức mang lại kết quả, nhưng đây là nền tảng quan trọng để duy trì giấc ngủ ổn định và khỏe mạnh.

Sử dụng thuốc điều trị mất ngủ

Khi các biện pháp thay đổi lối sống không mang lại hiệu quả, bác sĩ có thể chỉ định thuốc điều trị mất ngủ. Các loại thuốc điều trị mất ngủ giúp cải thiện chất lượng giấc ngủ, giảm thiểu tình trạng thức giấc giữa đêm và cải thiện cảm giác mệt mỏi vào buổi sáng. Dưới đây là một số nhóm thuốc phổ biến được sử dụng:

Thuốc an thần, gây ngủ

• Diazepam (Valium) và Lorazepam (Ativan) là các thuốc thuộc nhóm benzodiazepine, có tác dụng làm dịu hệ thần kinh và giúp người bệnh dễ dàng đi vào giấc ngủ. Tuy nhiên, cần lưu ý rằng thuốc này có thể gây nghiện nếu sử dụng lâu dài.
• Zolpidem (Ambien): Đây là thuốc không thuộc nhóm benzodiazepine, được sử dụng rộng rãi trong điều trị mất ngủ. Zolpidem có tác dụng nhanh và giúp người bệnh ngủ sâu mà không gây cảm giác buồn ngủ kéo dài vào sáng hôm sau.

Các thuốc an thần giúp điều trị nhanh chóng tình trạng mất ngủ cấp tính, nhưng cần tuân thủ đúng chỉ định và không lạm dụng để tránh các tác dụng phụ.

Thuốc chống trầm cảm

Một số thuốc chống trầm cảm cũng có tác dụng điều trị mất ngủ, đặc biệt là khi mất ngủ là hậu quả của các rối loạn tâm lý như trầm cảm hoặc lo âu.

• Amitriptyline: Thuốc này thuộc nhóm chống trầm cảm ba vòng, không chỉ giúp cải thiện tâm trạng mà còn giúp giấc ngủ sâu và kéo dài. Tuy nhiên, thuốc này có thể gây buồn ngủ vào ban ngày và một số tác dụng phụ như khô miệng, táo bón.
• Trazodone: Là thuốc chống trầm cảm thuộc nhóm serotonin, Trazodone có tác dụng làm giảm lo âu và cải thiện giấc ngủ mà không gây cảm giác buồn ngủ kéo dài vào sáng hôm sau.

Thuốc chống trầm cảm thường được chỉ định khi mất ngủ đi kèm với các triệu chứng lo âu hoặc trầm cảm. Tuy nhiên, việc sử dụng thuốc này cần phải có sự giám sát của bác sĩ.

Thuốc kháng histamine

• Diphenhydramine (Benadryl): Đây là thuốc kháng histamine thường được dùng trong các trường hợp mất ngủ nhẹ. Thuốc giúp gây buồn ngủ và có thể sử dụng tạm thời để cải thiện giấc ngủ mà không cần đơn thuốc.

Mặc dù thuốc kháng histamine có thể giúp giấc ngủ ngắn hạn, nhưng việc sử dụng lâu dài không phải là giải pháp tối ưu và có thể gây mệt mỏi vào ngày hôm sau.

Liệu pháp hành vi nhận thức

Ngoài việc sử dụng thuốc, liệu pháp hành vi nhận thức là một phương pháp không dùng thuốc rất hiệu quả trong việc điều trị mất ngủ kinh niên. Phương pháp này tập trung vào việc thay đổi những suy nghĩ và hành vi không lành mạnh liên quan đến giấc ngủ.

• Giáo dục về giấc ngủ: Người bệnh sẽ được hướng dẫn cách cải thiện thói quen ngủ và hiểu rõ hơn về các yếu tố ảnh hưởng đến giấc ngủ.
• Liệu pháp nhận thức: Liệu pháp này giúp thay đổi những suy nghĩ tiêu cực về giấc ngủ, giảm bớt lo âu và căng thẳng khi không thể ngủ được.
• Liệu pháp thư giãn: Các kỹ thuật thư giãn như thiền, hít thở sâu, và yoga được sử dụng để giảm căng thẳng và cải thiện giấc ngủ.

Liệu pháp hành vi nhận thức có thể mất thời gian để mang lại kết quả, nhưng nó giúp người bệnh không chỉ cải thiện giấc ngủ mà còn thay đổi những thói quen xấu lâu dài.

Điều trị kết hợp giữa Đông y và Tây y

Để tăng cường hiệu quả điều trị và giúp bệnh nhân phục hồi sức khỏe một cách toàn diện, một số người bệnh chọn phương pháp kết hợp giữa y học cổ truyền và y học hiện đại.

• Sử dụng thảo dược Đông y: Một số thảo dược như Sâm Ngọc Linh, Cây đinh lăng, và Kỷ tử có tác dụng giúp an thần, cải thiện giấc ngủ và giảm căng thẳng, mệt mỏi. Những thảo dược này có thể được sử dụng dưới dạng trà hoặc viên nang để hỗ trợ điều trị mất ngủ.

Khi kết hợp cả hai phương pháp này, bệnh nhân có thể vừa đạt được hiệu quả điều trị nhanh chóng từ thuốc Tây y, vừa duy trì sự cân bằng nội tiết tố và năng lượng từ các thảo dược Đông y.

Mất ngủ kinh niên là một vấn đề có thể ảnh hưởng đến nhiều mặt trong cuộc sống. Tuy nhiên, với sự can thiệp kịp thời từ các phương pháp điều trị đúng đắn, tình trạng này có thể được cải thiện đáng kể, giúp người bệnh có một giấc ngủ sâu và khỏe mạnh.