Nổi Mề Đay Vào Ban Đêm: Nguyên Nhân, Triệu Chứng và Phương Pháp Điều Trị

Đặt lịch hẹn

×

Bác Sĩ Nguyễn Thị Tuyết Lan

Trung tâm Nghiên cứu và Ứng dụng Thuốc dân tộc

Đặt lịch

Nổi mề đay vào ban đêm là tình trạng không hiếm gặp, gây khó chịu và làm gián đoạn giấc ngủ của người bệnh. Triệu chứng nổi mẩn đỏ, ngứa ngáy thường xuất hiện mạnh mẽ hơn vào ban đêm, khiến nhiều người cảm thấy mệt mỏi và lo lắng. Nguyên nhân có thể do dị ứng, thay đổi nhiệt độ, hay thậm chí là căng thẳng tinh thần. Việc hiểu rõ về nguyên nhân và phương pháp điều trị là rất quan trọng để cải thiện chất lượng sống. Hãy cùng tìm hiểu cách nhận diện và xử lý tình trạng này hiệu quả.

Nổi mề đay vào ban đêm: Định nghĩa và phân loại

Nổi mề đay vào ban đêm là một tình trạng da liễu phổ biến, xuất hiện khi cơ thể phản ứng quá mức với các tác nhân kích thích như dị ứng, nhiệt độ thay đổi hoặc căng thẳng. Tình trạng này đặc biệt dễ nhận biết vào ban đêm khi các triệu chứng trở nên dữ dội hơn, gây khó chịu và làm gián đoạn giấc ngủ. Mề đay là một dạng phản ứng viêm da, thường đi kèm với những nốt mẩn đỏ, sưng tấy và ngứa ngáy.

Mề đay có thể được phân loại thành hai loại chính: mề đay cấp tính và mề đay mạn tính. Mề đay cấp tính thường xuất hiện đột ngột và kéo dài từ vài giờ đến vài ngày, trong khi mề đay mạn tính lại kéo dài hơn sáu tuần và có thể tái phát nhiều lần. Mề đay vào ban đêm có thể xảy ra ở cả hai loại này, nhưng do sự thay đổi nhiệt độ và tình trạng cơ thể khi ngủ, các triệu chứng thường trở nên nghiêm trọng hơn vào ban đêm.

Nguyên nhân chính gây ra mề đay vào ban đêm có thể liên quan đến việc cơ thể phản ứng với các yếu tố kích thích như bụi, nấm mốc, hoặc các tác nhân dị ứng khác trong môi trường sống, đặc biệt là trong không gian kín. Thêm vào đó, các thay đổi nội tiết trong cơ thể, nhiệt độ cơ thể giảm vào ban đêm, hoặc thậm chí là căng thẳng và lo âu cũng là những yếu tố làm gia tăng khả năng mắc mề đay vào ban đêm.

Triệu chứng nổi mề đay vào ban đêm

Triệu chứng của nổi mề đay vào ban đêm rất dễ nhận biết với các biểu hiện điển hình như ngứa ngáy, nổi mẩn đỏ hoặc sưng phồng trên da. Những nốt mề đay này có thể xuất hiện bất kỳ nơi nào trên cơ thể, thường là trên vùng da mềm mại như cánh tay, lưng, hoặc mặt. Ngứa là triệu chứng nổi bật nhất, và có thể gây khó chịu, ảnh hưởng trực tiếp đến giấc ngủ.

Vào ban đêm, các triệu chứng này có xu hướng trở nên nghiêm trọng hơn. Một lý do phổ biến là nhiệt độ cơ thể thay đổi khi ngủ, làm cho hệ thống miễn dịch phản ứng mạnh mẽ hơn với các yếu tố kích thích. Ngoài ra, khi cơ thể nghỉ ngơi và không bận rộn với các hoạt động khác, người bệnh có thể cảm nhận rõ rệt cơn ngứa và sự khó chịu. Điều này thường gây ra cảm giác lo lắng và stress, làm tăng mức độ ngứa ngáy.

Bên cạnh đó, một số người bệnh có thể trải qua cảm giác nóng ran, sưng đỏ ở vùng da bị mề đay. Tình trạng này có thể kéo dài đến sáng hôm sau, tuy nhiên, khi ánh sáng ban ngày đến, triệu chứng có thể giảm bớt. Việc nhận diện triệu chứng mề đay vào ban đêm là rất quan trọng để tìm kiếm phương pháp điều trị và giảm thiểu sự tác động đến sức khỏe.

Nguyên nhân gây nổi mề đay vào ban đêm

Nổi mề đay vào ban đêm có thể xuất phát từ nhiều nguyên nhân khác nhau, và những tác nhân này thường hoạt động mạnh mẽ hơn khi cơ thể nghỉ ngơi vào ban đêm. Các nguyên nhân chủ yếu bao gồm:

• Dị ứng với môi trường: Vào ban đêm, khi cơ thể ít vận động và tiếp xúc với các yếu tố dị ứng như bụi nhà, nấm mốc, hay lông thú, phản ứng dị ứng có thể dễ dàng xảy ra. Các tác nhân này thường tích tụ trong không gian kín như giường ngủ, gối, và chăn mền.

• Thay đổi nhiệt độ cơ thể: Khi ngủ, cơ thể chúng ta trải qua các giai đoạn thay đổi nhiệt độ. Sự thay đổi này có thể khiến da dễ dàng phản ứng, dẫn đến sự xuất hiện của mề đay. Sự thay đổi nhiệt độ đột ngột có thể là yếu tố kích thích chính vào ban đêm.

• Căng thẳng và lo âu: Mặc dù thường không được nhận ra ngay lập tức, nhưng căng thẳng tinh thần có thể tác động đến hệ thống miễn dịch và làm gia tăng nguy cơ nổi mề đay. Vào ban đêm, khi cơ thể thư giãn, những cảm xúc lo âu có thể khiến mề đay trở nên trầm trọng hơn.

• Sử dụng các sản phẩm gây kích ứng da: Các sản phẩm chăm sóc da, như xà phòng, dầu gội, hoặc thậm chí là bột giặt, có thể chứa các hóa chất gây kích ứng da. Khi da tiếp xúc với chúng trong suốt một đêm dài, các triệu chứng mề đay có thể xuất hiện vào sáng hôm sau.

• Thực phẩm gây dị ứng: Một số thực phẩm có thể gây phản ứng dị ứng, và đôi khi các triệu chứng này không xuất hiện ngay lập tức mà chỉ bộc phát vào ban đêm. Các món ăn có chứa gluten, đậu phộng hoặc hải sản có thể là tác nhân gây mề đay.

• Sự thay đổi hormone: Thay đổi nội tiết tố trong cơ thể, chẳng hạn như trong chu kỳ kinh nguyệt của phụ nữ hoặc do các tình trạng sức khỏe, cũng có thể làm tăng nguy cơ nổi mề đay vào ban đêm.

Đối tượng dễ mắc phải tình trạng nổi mề đay vào ban đêm

Một số đối tượng có nguy cơ mắc phải tình trạng nổi mề đay vào ban đêm cao hơn so với những người khác. Các nhóm đối tượng này bao gồm:

• Người có cơ địa dị ứng: Những người có tiền sử mắc các bệnh dị ứng như viêm mũi dị ứng, hen suyễn hay dị ứng thức ăn sẽ dễ bị nổi mề đay vào ban đêm khi tiếp xúc với các tác nhân dị ứng trong môi trường sống.

• Người có da nhạy cảm: Da dễ bị kích ứng và dễ nổi mề đay khi tiếp xúc với các yếu tố ngoại vi. Những người có da khô, dễ kích ứng hoặc có các vấn đề về da như chàm, vảy nến cũng dễ mắc phải tình trạng này.

• Người chịu áp lực công việc hoặc stress: Các cá nhân đang trải qua căng thẳng tâm lý hoặc sống trong môi trường có nhiều áp lực công việc, học tập có thể gặp phải tình trạng mề đay vào ban đêm, do sự tác động của stress lên hệ thống miễn dịch.

• Phụ nữ trong giai đoạn thay đổi hormone: Phụ nữ trong thời kỳ mang thai, mãn kinh, hoặc có chu kỳ kinh nguyệt không đều có thể gặp phải những thay đổi về nội tiết tố làm tăng nguy cơ nổi mề đay.

• Người có tiền sử mắc các bệnh tự miễn: Các bệnh lý tự miễn như lupus, viêm khớp dạng thấp cũng có thể làm suy yếu hệ miễn dịch và khiến da dễ phản ứng hơn, dẫn đến việc nổi mề đay vào ban đêm.

• Người tiếp xúc với môi trường ô nhiễm: Những ai sống trong môi trường ô nhiễm hoặc có các yếu tố dị ứng xung quanh như nấm mốc hoặc hóa chất cũng dễ mắc phải tình trạng mề đay vào ban đêm.

Biến chứng của tình trạng nổi mề đay vào ban đêm

Nổi mề đay vào ban đêm không chỉ gây khó chịu, mà còn có thể dẫn đến một số biến chứng nếu không được điều trị đúng cách. Các biến chứng này có thể ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe và chất lượng cuộc sống. Những biến chứng phổ biến bao gồm:

• Tổn thương da do gãi: Ngứa ngáy là triệu chứng chủ yếu của mề đay, và khi không kiểm soát được cơn ngứa, người bệnh có thể gãi quá mạnh. Điều này dẫn đến tổn thương da, tạo cơ hội cho vi khuẩn xâm nhập và gây nhiễm trùng da.

• Mất ngủ: Nổi mề đay vào ban đêm làm gián đoạn giấc ngủ, gây mệt mỏi, căng thẳng và ảnh hưởng đến sức khỏe tinh thần. Việc thiếu ngủ kéo dài có thể gây ra các vấn đề nghiêm trọng như giảm khả năng tập trung, rối loạn tâm trạng và suy giảm chức năng miễn dịch.

• Nhiễm trùng da: Khi có sự xuất hiện của các vết xước từ việc gãi hoặc từ việc tiếp xúc với các tác nhân gây dị ứng, da trở nên dễ bị nhiễm trùng. Nhiễm trùng có thể làm tăng mức độ nghiêm trọng của mề đay và làm quá trình điều trị trở nên phức tạp hơn.

• Sốc phản vệ (trong một số trường hợp nghiêm trọng): Mặc dù hiếm, nhưng nếu tình trạng nổi mề đay vào ban đêm là dấu hiệu của một phản ứng dị ứng nghiêm trọng, có thể dẫn đến sốc phản vệ. Đây là một tình trạng cấp cứu đe dọa tính mạng, cần được cấp cứu kịp thời. Các triệu chứng như khó thở, phù mặt hoặc cổ họng có thể xuất hiện và yêu cầu sự can thiệp y tế ngay lập tức.

• Tác động tiêu cực đến sức khỏe tâm lý: Việc phải đối mặt với các triệu chứng kéo dài của nổi mề đay, đặc biệt vào ban đêm, có thể làm gia tăng mức độ lo âu và stress. Tình trạng này, nếu không được xử lý, có thể dẫn đến các vấn đề về tâm lý như trầm cảm hoặc rối loạn lo âu.

Chẩn đoán nổi mề đay vào ban đêm

Chẩn đoán nổi mề đay vào ban đêm đòi hỏi bác sĩ phải xem xét nhiều yếu tố và tiến hành các bước kiểm tra cụ thể. Các phương pháp chẩn đoán chính bao gồm:

• Khám lâm sàng: Bác sĩ sẽ tiến hành kiểm tra các triệu chứng của mề đay, bao gồm việc đánh giá mức độ ngứa ngáy, sự xuất hiện của các nốt mẩn đỏ hoặc sưng tấy trên da. Việc kiểm tra này giúp xác định mức độ nghiêm trọng của tình trạng và có thể yêu cầu các xét nghiệm bổ sung nếu cần.

• Xét nghiệm máu: Một số xét nghiệm máu có thể giúp xác định các yếu tố dị ứng hoặc vấn đề miễn dịch trong cơ thể. Xét nghiệm này đặc biệt quan trọng nếu bác sĩ nghi ngờ nổi mề đay là kết quả của một phản ứng dị ứng hoặc bệnh lý tự miễn.

• Xét nghiệm dị ứng (test dị ứng): Để xác định chính xác tác nhân gây dị ứng, bác sĩ có thể đề xuất thử nghiệm dị ứng, bao gồm việc dùng da để kiểm tra phản ứng với các chất gây dị ứng phổ biến như phấn hoa, lông thú, hoặc thực phẩm. Phương pháp này giúp tìm ra nguyên nhân chính gây ra mề đay vào ban đêm.

• Lịch sử bệnh lý và thói quen sinh hoạt: Bác sĩ sẽ hỏi về tiền sử bệnh lý của bệnh nhân, đặc biệt là các vấn đề liên quan đến dị ứng, bệnh lý về da hoặc các bệnh lý tự miễn. Việc xác định thói quen sinh hoạt, ăn uống và các yếu tố tác động từ môi trường sống cũng đóng vai trò quan trọng trong quá trình chẩn đoán.

• Thử nghiệm về môi trường: Đôi khi, các bác sĩ có thể yêu cầu kiểm tra môi trường sống của bệnh nhân để xác định các yếu tố có thể kích thích phản ứng dị ứng, chẳng hạn như bụi nhà, nấm mốc, hoặc các hóa chất trong sản phẩm gia dụng.

Chẩn đoán chính xác tình trạng nổi mề đay vào ban đêm giúp bác sĩ xây dựng phương pháp điều trị hiệu quả và giúp người bệnh kiểm soát các triệu chứng một cách tốt nhất.

Khi nào cần gặp bác sĩ về tình trạng nổi mề đay vào ban đêm

Mặc dù nổi mề đay vào ban đêm thường không gây nguy hiểm, nhưng có những trường hợp người bệnh cần phải gặp bác sĩ để được chẩn đoán và điều trị kịp thời. Những dấu hiệu sau đây có thể là lời cảnh báo bạn nên thăm khám y tế:

• Triệu chứng kéo dài hoặc tái phát: Nếu mề đay kéo dài nhiều ngày hoặc tái phát liên tục vào ban đêm mà không có dấu hiệu thuyên giảm, việc gặp bác sĩ là cần thiết để xác định nguyên nhân và có phương pháp điều trị phù hợp.

• Sự xuất hiện của các triệu chứng nghiêm trọng: Nếu ngoài các triệu chứng mề đay thông thường, bạn cảm thấy khó thở, sưng tấy cổ họng, hoặc có các biểu hiện như chóng mặt, mạch đập nhanh, đây có thể là dấu hiệu của một phản ứng dị ứng nghiêm trọng hoặc sốc phản vệ. Đây là tình trạng cấp cứu cần phải can thiệp y tế ngay lập tức.

• Ngứa và sưng tấy quá mức: Nếu cơn ngứa trở nên quá dữ dội, bạn không thể kiểm soát được và gây tổn thương da nghiêm trọng (xước da, nhiễm trùng), bác sĩ sẽ có những biện pháp can thiệp để giảm thiểu tác động này.

• Nổi mề đay liên quan đến yếu tố dị ứng chưa rõ ràng: Nếu bạn nghi ngờ tình trạng mề đay vào ban đêm là do dị ứng với thực phẩm, thuốc, hay yếu tố môi trường nào đó, việc gặp bác sĩ để làm các xét nghiệm cần thiết là rất quan trọng để xác định nguyên nhân chính xác.

• Ảnh hưởng đến giấc ngủ và sức khỏe tâm lý: Nếu mề đay gây khó ngủ kéo dài, dẫn đến sự mệt mỏi, căng thẳng và ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống, bạn nên tham khảo ý kiến bác sĩ để tìm cách xử lý và cải thiện tình trạng này.

Phòng ngừa tình trạng nổi mề đay vào ban đêm

Mặc dù không thể phòng ngừa hoàn toàn tình trạng nổi mề đay, nhưng có những biện pháp giúp giảm thiểu nguy cơ tái phát và làm giảm mức độ nghiêm trọng của các triệu chứng. Dưới đây là một số phương pháp phòng ngừa nổi mề đay vào ban đêm hiệu quả:

• Giảm tiếp xúc với tác nhân dị ứng: Điều quan trọng nhất trong việc phòng ngừa mề đay vào ban đêm là giảm thiểu tiếp xúc với các tác nhân dị ứng. Hãy đảm bảo vệ sinh môi trường sống sạch sẽ, đặc biệt là giường ngủ, gối và chăn mền. Việc loại bỏ bụi, nấm mốc và lông thú sẽ giúp giảm nguy cơ kích ứng da.

• Chọn sản phẩm chăm sóc da phù hợp: Sử dụng các sản phẩm chăm sóc da dịu nhẹ, không chứa hương liệu mạnh và các hóa chất gây kích ứng sẽ giúp bảo vệ làn da khỏi các phản ứng dị ứng. Hãy sử dụng xà phòng, dầu gội, kem dưỡng ẩm có thành phần an toàn cho da nhạy cảm.

• Kiểm soát nhiệt độ cơ thể: Vì sự thay đổi nhiệt độ có thể làm tăng cơn ngứa và sự phản ứng của cơ thể, việc giữ cho phòng ngủ có nhiệt độ ổn định sẽ giúp hạn chế tình trạng này. Hãy đảm bảo không gian ngủ thoáng mát và tránh sự thay đổi nhiệt độ đột ngột.

• Tránh căng thẳng và lo âu: Căng thẳng tâm lý là một trong những yếu tố làm trầm trọng thêm triệu chứng nổi mề đay. Hãy tập trung vào việc thư giãn, giảm stress bằng các phương pháp như yoga, thiền, hoặc các bài tập thể dục nhẹ nhàng. Một giấc ngủ sâu và thư giãn cũng giúp cơ thể hồi phục và giảm thiểu các phản ứng dị ứng.

• Theo dõi và ghi chép các thực phẩm gây dị ứng: Để phòng ngừa mề đay vào ban đêm, việc theo dõi các thực phẩm có thể gây dị ứng là rất quan trọng. Nếu bạn nhận thấy một loại thực phẩm nào đó có thể là nguyên nhân gây ra tình trạng mề đay, hãy tránh sử dụng và tham khảo ý kiến bác sĩ để tìm ra giải pháp phù hợp.

• Tạo thói quen vệ sinh tốt: Tắm sạch và thay quần áo ngủ mỗi ngày sẽ giúp loại bỏ bụi bẩn và các tác nhân gây dị ứng trên da. Việc giữ cho cơ thể sạch sẽ và khô ráo trước khi đi ngủ sẽ làm giảm khả năng phát triển mề đay do vi khuẩn hoặc các chất gây kích ứng.

Thông qua những biện pháp phòng ngừa này, bạn có thể giảm thiểu nguy cơ nổi mề đay vào ban đêm và duy trì một cuộc sống khỏe mạnh hơn.

Phương pháp điều trị nổi mề đay vào ban đêm

Điều trị nổi mề đay vào ban đêm chủ yếu tập trung vào việc làm giảm các triệu chứng như ngứa ngáy, sưng tấy, đồng thời tìm ra nguyên nhân gây dị ứng để ngừng tiếp xúc với tác nhân gây bệnh. Phương pháp điều trị có thể bao gồm cả thuốc Tây y, thuốc Đông y, cũng như các biện pháp chăm sóc tại nhà. Dưới đây là các phương pháp điều trị phổ biến giúp cải thiện tình trạng này.

Điều trị bằng thuốc Tây y

Điều trị bằng thuốc Tây y là phương pháp phổ biến và hiệu quả để kiểm soát triệu chứng nổi mề đay vào ban đêm. Các loại thuốc này giúp giảm ngứa và làm dịu viêm da, đặc biệt trong những trường hợp mề đay tái phát hoặc nghiêm trọng.

• Antihistamine (thuốc kháng histamine): Thuốc kháng histamine giúp ngừng phản ứng dị ứng và giảm triệu chứng ngứa ngáy. Một số thuốc phổ biến trong nhóm này bao gồm Loratadine, Cetirizine, Fexofenadine. Những thuốc này có tác dụng làm giảm histamine, một chất hóa học trong cơ thể gây ra phản ứng dị ứng.

• Thuốc corticosteroid (thuốc chống viêm): Đối với các trường hợp mề đay nghiêm trọng hoặc không đáp ứng với thuốc kháng histamine, bác sĩ có thể chỉ định thuốc corticosteroid như Prednisolone hoặc Hydrocortisone để giảm viêm và sưng tấy. Những loại thuốc này có thể dùng dưới dạng thuốc uống hoặc kem bôi ngoài da.

• Thuốc chống viêm không steroid (NSAIDs): Đôi khi, thuốc chống viêm không steroid như Ibuprofen có thể được sử dụng để làm giảm sưng và viêm da. Tuy nhiên, những thuốc này cần được sử dụng cẩn thận vì chúng có thể làm tăng nguy cơ dị ứng ở một số người.

• Thuốc điều trị phản ứng dị ứng nghiêm trọng (epinephrine): Trong trường hợp nổi mề đay vào ban đêm có dấu hiệu sốc phản vệ hoặc phản ứng dị ứng nghiêm trọng, Epinephrine là một lựa chọn điều trị cấp cứu. Thuốc này giúp giảm nhanh chóng các triệu chứng nguy hiểm, bao gồm khó thở và sưng tấy ở cổ họng.

Điều trị bằng thuốc Đông y

Ngoài thuốc Tây y, các phương pháp điều trị từ y học cổ truyền cũng được nhiều người bệnh lựa chọn để làm giảm triệu chứng nổi mề đay vào ban đêm. Các bài thuốc Đông y chú trọng đến việc cân bằng cơ thể và điều hòa khí huyết.

• Bài thuốc từ nhân sâm và cam thảo: Trong y học cổ truyền, nhân sâm và cam thảo được cho là có tác dụng điều hòa cơ thể, bổ khí và giảm viêm. Bài thuốc kết hợp hai dược liệu này có thể giúp tăng cường hệ miễn dịch và làm giảm các triệu chứng dị ứng.

• Các bài thuốc thanh nhiệt giải độc: Một số bài thuốc Đông y như Bạch hổ quyết âm thang có tác dụng thanh nhiệt, giải độc, giúp làm mát cơ thể và giảm sưng tấy, ngứa ngáy do nổi mề đay vào ban đêm. Các thành phần trong bài thuốc như cam thảo, chi tử và hoàng liên có tác dụng tiêu viêm và làm dịu da.

• Sử dụng thảo dược trị mề đay: Một số thảo dược như diếp cá, ngải cứu, và cúc tần cũng được sử dụng trong điều trị mề đay. Những thảo dược này có tác dụng kháng viêm, làm sạch cơ thể, hỗ trợ giảm ngứa và cải thiện sức khỏe làn da.

Các biện pháp chăm sóc tại nhà

Ngoài việc dùng thuốc, các biện pháp chăm sóc tại nhà đóng vai trò quan trọng trong việc điều trị và làm giảm triệu chứng nổi mề đay vào ban đêm. Những biện pháp này giúp tăng cường hiệu quả điều trị và giảm thiểu sự xuất hiện của mề đay.

• Tắm nước mát: Tắm nước mát hoặc nước ấm pha thêm một chút muối có thể giúp làm dịu da và giảm ngứa ngáy. Việc tắm nước mát cũng giúp làm giảm tình trạng sưng tấy và cung cấp cảm giác thoải mái cho người bệnh.

• Dưỡng ẩm cho da: Sử dụng các loại kem dưỡng ẩm không chứa hương liệu và hóa chất mạnh sẽ giúp duy trì độ ẩm cho da, làm giảm tình trạng khô ráp và kích ứng. Da mềm mại và ẩm mịn sẽ ít bị phản ứng lại với các yếu tố kích thích.

• Chế độ ăn uống lành mạnh: Việc duy trì một chế độ ăn uống lành mạnh và hạn chế các thực phẩm dễ gây dị ứng, như hải sản, trứng, hoặc thức ăn chế biến sẵn, sẽ giúp giảm nguy cơ nổi mề đay vào ban đêm. Nên bổ sung nhiều rau xanh, trái cây và thực phẩm giàu vitamin C để tăng cường sức khỏe làn da.

• Giữ phòng ngủ sạch sẽ: Một môi trường ngủ sạch sẽ và thông thoáng có thể giúp giảm sự xuất hiện của mề đay. Hãy đảm bảo rằng gối, chăn mền luôn sạch sẽ, và tránh tiếp xúc với bụi, nấm mốc hay lông thú trong phòng ngủ.

Tóm lại, điều trị hiệu quả tình trạng nổi mề đay vào ban đêm cần sự kết hợp của nhiều phương pháp khác nhau, bao gồm sử dụng thuốc Tây y, thuốc Đông y và các biện pháp chăm sóc tại nhà. Việc nhận diện chính xác nguyên nhân gây mề đay và điều trị sớm sẽ giúp người bệnh giảm thiểu các triệu chứng và tránh các biến chứng nghiêm trọng.