Bệnh Tình Dục: Triệu Chứng 12 Bệnh Phổ Biến Và Cách Phòng Ngừa

Đặt lịch hẹn

×

Bác sĩ CKII Lê Hữu Tuấn

Trung tâm Nghiên cứu và Ứng dụng Thuốc dân tộc

Đặt lịch

Tỷ lệ mắc các bệnh lây qua đường tình dục đang ngày càng cao và xuất hiện phổ biến, đặc biệt ở giới trẻ có đời sống tình dục phức tạp. Nếu không điều trị sớm, bệnh sẽ gây ảnh hưởng đến thể chất và chức năng sinh sản. Việc chủ động tìm hiểu về nguyên nhân, triệu chứng và cách ngăn ngừa sẽ giúp bảo vệ sinh sức khỏe tốt nhất.

Bệnh tình dục là gì?

Bệnh lây truyền qua đường tình dục (Sexually Transmitted Infections – STIs) là bệnh truyền nhiễm vi khuẩn, virus hoặc khí sinh trùng từ người này sang người khác thông qua hoạt động quan hệ tình dục, bao gồm quan hệ qua dương vật – âm đạo, dương vật – hậu môn và quan hệ qua đường miệng. Ngoài ra, các bệnh tình dục có thể lây truyền do dùng chung các dụng cụ tiêm chích dưới da, lây truyền từ mẹ sang con trong khi mang thai, cho con bú.

Triệu chứng 12 bệnh lây qua đường sinh dục phổ biến

Phát hiện triệu chứng bệnh lây qua đường sinh dục sớm sẽ giúp điều trị kịp thời, tránh những biến chứng nguy hiểm. Hiện nay, Y học ghi nhận có khoảng 20 loại bệnh STDs, dưới đây là thông tin về 12 bệnh đường tình dục xuất hiện ở cả nam và nữ phổ biến hiện nay.

Bệnh giang mai

Bệnh giang mai do vi khuẩn Treponema Pallidum gây ra, có thể lây truyền qua đường tình dục, qua truyền máu, kim tiêm, sử dụng chung vật dụng cá nhân hoặc lây từ mẹ sang con. Ở mỗi giai đoạn, dấu hiệu bệnh tình dục giang mai sẽ có sự khác biệt:

• Giai đoạn 1: Trong 1 – 5 tuần đầu nhiễm mầm bệnh, cơ thể xuất hiện vết lở loét ở miệng, ở xung quanh bộ phận sinh dục và hậu môn.
• Giai đoạn 2: Trong 6 – 12 tuần tiếp theo, ở cả nam giới và nữ giới cũng đều xuất hiện triệu chứng như sốt, đau khớp, đau đầu, mệt mỏi kéo dài, phát ban, sưng tuyến mạch.
• Giai đoạn 3: Những ngày tiếp theo, bệnh sẽ gây ảnh hưởng đến tim mạch, dây thần kinh, não, gây suy giảm trí nhớ và tê liệt thần kinh.

Bệnh sùi mào gà

Một trong các bệnh lây qua đường miệng khi quan hệ phổ biến hiện nay là sùi mào gà (Genital warts), gây ra bởi virus HPV. Loại virus này gây nhiễm trùng da và nhiễm trùng bộ phận sinh dục, ngoài ra cũng là nguyên nhân gây ung thư cổ tử cung, u âm đạo ở nữ giới và u dương vật ở nam giới.

Triệu chứng bệnh sùi mào gà:

• Xuất hiện các cục u nhú hình dạng như mụn cóc, mào gà hoặc súp lơ, một số nốt đỏ có mủ trắng ở trong.
• U sùi mào gà không gây đau khi chạm vào, nhưng nếu làm vỡ và chảy dịch sẽ lan sang vùng da xung quanh.
• Các cục u có thể xuất hiện tại bộ phận sinh dục, hậu môn hoặc nếu quan hệ bằng đường miệng sẽ xuất hiện triệu chứng ở miệng, môi, cổ họng.
• Đau buốt khi đi tiểu hoặc chảy máu khi quan hệ.

Bệnh bệnh tình dục Herpes

Herpes sinh dục là bệnh lây truyền qua đường tình dục, gây ra do virus herpes 1 hoặc virus herpes 2. Các triệu chứng phổ biến của bệnh Herpes

• Xuất hiện mụn rộp hoặc mụn nước trong miệng, trên mặt, trên môi hoặc bất cứ vùng da nào tiếp xúc với virus.
• Mụn nước dễ bị vỡ, chảy dịch và tạo thành vết lở loét. Khi vết lở loét liền lại sẽ đóng vảy, bong tróc khó chịu.
• Tuyến bạch huyết sưng to.

Bệnh lậu

Trong số những bệnh lây qua đường tình dục, số ca mắc bệnh lậu khá cao. Bệnh gây ra do vi khuẩn Neisseria gonorrhoeae – song cầu Gram âm có vật chủ là người, thường nhiễm vào biểu mô của đường tiết niệu, cổ tử cung, hậu môn hoặc kết mạc.

Các dấu hiệu, triệu chứng bệnh lậu sẽ có khác biệt giữa 2 giới như sau:

• Dấu hiệu bệnh tình dục ở nam: Bệnh gây đau tinh hoàn, đau buốt và nóng rát khi đi tiểu, chảy dịch mủ ở lỗ tiểu.
• Dấu hiệu bệnh tình dục ở nữ: Âm đạo tiết dịch nhiều bất thường, ngứa ngáy khó chịu, rát buốt khi tiểu, chảy máu âm đạo.

Bệnh Chlamydia

Chlamydia là bệnh lây truyền qua đường sinh dục do vi khuẩn Chlamydia Trachomatis gây ra. Đây là loại vi khuẩn ký sinh trong tế bào sống, có hình cầu và kích thước ở mức giữa so với vi khuẩn và virus. Triệu chứng của bệnh tình dục này như sau:

Triệu chứng ở nam giới: 

• Rát buốt khi tiểu, đau tinh hoàn, có thể sưng 1 hoặc cả 2 bên tinh hoàn.
• Ngứa ngáy ở lỗ sáo, lỗ dương vật
• Lỗ sáo dương vật có dịch trắng đục, mùi khai nồng,
• Xuất tinh có máu, thậm chí gây rối loạn xuất tinh.

Triệu chứng ở nữ giới: 

• Vùng kín ngứa ngáy, đau rát khi đi vệ sinh,
• Đau bụng dưới, đau bụng trên, đau khi quan hệ.
• Viêm cổ tử cung, âm đạo tiết dịch bất thường, có mùi hôi khó chịu.
• Sốt, buồn nôn, cơ thể mệt mỏi.

Bệnh HIV/AIDS

Đây là một trong các bệnh lây truyền qua đường tình dục nguy hiểm, có nguy cơ dẫn đến tử vong cao. HIV là loại virus gây suy giảm miễn dịch, khi xâm nhập vào cơ thể sẽ phá hủy tế bào của hệ thống miễn dịch, khiến cơ thể dần mất khả năng chống lại các tác nhân gây bệnh như vi khuẩn, virus, nấm hại. Điều này khiến người bệnh dễ mắc các bệnh cơ hội như cúm, cảm, nhiễm trùng và khiến khối u phát triển mạnh hơn.

Triệu chứng bệnh HIV/AIDS như sau:

• Trong 2 – 4 tuần đầu sẽ có các triệu chứng của bệnh cảm cúm.
• Sưng hạch ở nách, cổ họng, háng.
• Phát ban, sốt, nổi mụn nhọt và đổ mồ hôi đêm.
• Đau họng, ho khan, khó thở dai dẳng.
• Rối loạn tiêu hóa gây chướng bụng, khó tiêu, đau bụng, buồn nôn.
• Sụt cân liên tục, cơ thể mệt mỏi kéo dài, mất ngủ, chóng mặt.

Viêm gan B

Virus viêm gan B lây qua đường dinh dục và qua máu, được đánh giá lây nhiễm với tốc độ nhanh hơn virus HIV từ 50 – 100 lần khi quan hệ tình dục.

Bệnh viêm gan B gây triệu chứng vàng da, mệt mỏi, chán ăn,… dẫn đến các bệnh về gan mãn tính, xơ gan và thậm chí ung thư gan.

Mụn cóc sinh dục

Mụn cóc sinh dục là bệnh tình dục khá phổ biến hiện nay. Bệnh do các loại HPV gây ra, mỗi loại sẽ có các dấu hiệu khác nhau. Tuy nhiên, bệnh ủ bệnh trong thời gian dài từ 1 – 8 tháng, thời điểm này người bệnh không có biểu hiện nào có khả năng lây truyền cho người khác.

Sau thời gian ủ bệnh, mép bộ phận sinh dục có thể xuất hiện các chấm nhỏ li ti, màu đỏ, mềm. Các nốt này lan dần xuống hậu môn, hợp lại thành cụm lớn, nhú gai sần sùi.

U nhú sinh dục

Human Papillomavirus là virus gây u nhú sinh dục, thường lây truyền qua đường quan hệ tình dục hoặc do da tiếp xúc với da. Bệnh hình thành các tế bào vảy ở biểu bì, gây u nhú và gai sinh dục với 4 lớp: Lớp đầu tiên là lớp sừng, lớp gai, lớp tinh và trong cùng là lớp đáy.

Phần lớn các trường hợp bị u nhú sinh dục sẽ tự hết. Tuy nhiên, cũng có nhiều trường hợp nhiễm trùng kéo dài, chuyển biến thành ung thư.

Rận mu

Rận mu là loại ký sinh trùng nhỏ sống ở bộ phận sinh dục hoặc một số vùng có lông khác trên cơ thể, tồn tại bằng cách hút máu vật chủ. Rận mu thường bị lây lan qua đường tình dục, tiếp xúc vật lý hoặc sử dụng chung đồ dùng cá nhân với người bị rận mu.

Bệnh có triệu chứng phổ biến là gây ngứa ngáy dữ dội vùng sinh dục. Thậm chí có thể nhìn thấy trứng rận hoặc con rận bò.

Bệnh hạ cam mềm

Bệnh do trực khuẩn Haemophilus ducreyi (H.ducreyi) gây ra. Đây là trực khuẩn Gram âm, dạng ngắn, mảnh, đầu tròn. Bệnh tình dục này gây các triệu chứng như:

• Xuất hiện các nốt mụn nhỏ, mưng mủ, dễ ỡ gây lở loét sinh dục, các nốt có rìa xù xì và đường viền màu đỏ.
• Sưng hạch bạch huyết, các hạch to lên, kết hợp với nhau tạo ổ áp xe. Vùng da này sẽ đỏ, sưng nóng, sáng nóng và vỡ ra thành lỗ rò.
• Bệnh gây hẹp niệu đạo, hẹp bao quy đầu và lỗ rò niệu đạo.

Virus Zika

Đây là bệnh do virus Zika gây ra, có thể lây truyền thông qua con đường tình dục, đường máu, đường từ mẹ sang con trong quá trình mang thai. Bệnh gây triệu chứng như:

• Sốt cao, phát ban, đau cơ lưng, đau khớp.
• Rối loạn thần kinh.
• Khiến thai nhi kém phát triển, khi đẻ ra sẽ dị tật bẩm sinh, khiếm khuyết não, mất thính lực.

Nguyên nhân gây bệnh tình dục

Nghiên cứu Y học đã phân tích, các bệnh về đường sinh dục nam và nữ do các nguyên nhân như sau:

• Virus: Điều hình là bệnh HPV, bệnh HIV, mụn rộp sinh học,… Virus xâm nhập vào tế bào khỏe mạnh và dùng tế bào đó để nhân lên. Virus sẽ làm thay đổi cấu trúc hoặc tiêu diệt các tế bào và gây bệnh.
• Vi khuẩn: Bao gồm bệnh lậu, bệnh Chlamydia hoặc bệnh giang mai,… Vi khuẩn có khả năng sinh sôi rất nhanh và làm hư hỏng các mô tế bào, tấn công vào hệ miễn dịch của cơ thể.
• Ký sinh trùng: Đây là sinh vật sử dụng vật chủ ký sinh làm thức ăn và nơi trú ngụ. Ngoài đường tình dục, ký sinh trùng có thể bị nhiễm qua thức ăn hoặc nguồn nước.

Ngoài nguyên nhân chính, dưới đây là các yếu tố làm gia tăng nguy cơ mắc bệnh tình dục:

• Có tiền sử mắc bệnh tình dục: Các bệnh về tình dục rất dễ lây nhiễm và tái đi tái lại nếu không có phương pháp điều trị phù hợp.
• Quan hệ tình dục không lành mạnh: Nam nữ quan hệ không dùng bao cao su, quan hệ nhiều bạn tình, quan hệ bằng hậu môn,… sẽ tăng nguy cơ bị mắc bệnh tình dục
• Dùng chung kim tiêm và vật dụng cá nhân: Khi sử dụng chung kim tiêm và vật dụng cá nhân với những người đã mắc bệnh tình dục sẽ gây lây nhiễm nhanh chóng. Đặc biệt là các bệnh viêm gan B hoặc viêm gan C.
• Sử dụng chất kích thích, lạm dụng rượu bia: Việc tiêu thụ các chất này sẽ làm hạn chế khả năng tự chủ và nhận thức, dẫn đến tham gia các hành vi tình dục không an toàn.
• Lây từ mẹ sang con: Các bệnh lây qua đường sinh dục còn có thể lây nhiễm từ mẹ sang con trong quá trình mang thai, sinh nở.

Biến chứng do bệnh lây nhiễm qua đường tình dục gây ra

Các bệnh lây nhiễm qua đường tình dục có đặc điểm dễ lây nhiễm và rất dễ tái phát dai dẳng. Nếu không có phương pháp điều trị phù hợp, bệnh sẽ kéo dài và gây ra những biến chứng nguy hiểm như:

• Vô sinh: Các bệnh này sẽ làm tổn thương cơ quan tình dục, dẫn đến viêm buồng trứng, tắc buồng trứng ở nữ giới hoặc viêm tinh hoàn ở nam giới. Điều này sẽ làm giảm khả năng thụ thai, ảnh hưởng khả năng sinh sản.
• Ung thư: Một số virus như HPV có khả năng gây ung thư trực tràng, ung thư cổ tử cung, ung thư dương vật,… đe dọa tính mạng.
• Biến chứng thai kỳ: Trường hợp phụ nữ mang thai mắc bệnh tình dục có thể gây sảy thai, sinh non hoặc các biến chứng gây ảnh hưởng đến sự phát triển của thai nhi.
• Đau xương khớp: Một số loại vi khuẩn như vi khuẩn bệnh lậu cầu có thể gây triệu chứng viêm sưng khớp, phân lập dịch khớp,… dẫn tới các bệnh như viêm khớp cấp tính hoặc tràn dịch khớp.
• Bệnh tim mạch: Những người bị bệnh lây nhiễm qua đường tình dục sẽ có tỉ lệ cao mắc bệnh tim mạch. Nguyên nhân do vi khuẩn, virus hoặc ký sinh trùng đi vào máu và tấn công hệ tim mạch.
• Bệnh về mắt: Các bệnh như giang mai, sùi mào gà sẽ dẫn đến biến chứng về mắt như viêm kết mạc, viêm võng mạc, viêm màng bồ đào, viêm thượng củng mạc,… gây suy giảm khả năng nhìn và dễ bị mù lòa.

Khi nào cần đi khám?

Các bác sĩ cho biết, các dấu hiệu bệnh tình dục sẽ khác nhau ở từng giai đoạn. Vậy nên, đa số người bệnh sẽ không biết chính xác mình mắc bệnh gì. Vậy nên, khi thấy cơ thể có những triệu chứng bất thường dưới đây cần nhanh chóng đến bệnh viện thăm khám:

• Khi quan hệ bị đau rát.
• Đi tiểu bị rát, buốt, đau bụng dưới bất thường.
• Tiết dịch bất thường tại âm đạo và dương vật.
• Bộ phận sinh dục bị ngứa ngáy, có mùi hôi, chảy máu bất thường.
• Sưng hạch bạch huyết ở bẹn hoặc vùng xung quanh.
• Phát ban, nổi mụn nhọt ở bộ phận sinh dục, hậu môn hoặc miệng.
• Cơ thể mệt mỏi, chán ăn, xanh xao, ngủ không ngon giấc.

Bên cạnh đó, một số bệnh sinh dục không có triệu chứng gì trong thời gian ủ bệnh ban đầu. Vậy nên, một số đối tượng dưới đây sẽ phải đến bệnh viện thăm khám sớm:

• Phát hiện đã quan hệ tình dục với người bị bệnh tình dục.
• Không dùng biện pháp an toàn như bao cao su khi quan hệ.
• Quan hệ tình dục nhiều người.
• Dùng chất kích thích trước và trong quá trình quan hệ.

Chẩn đoán bệnh tình dục

Sau khi trao đổi kỹ càng về các triệu chứng và sinh hoạt tình dục của bệnh nhân, bác sĩ sẽ chỉ định các phương pháp xét nghiệm chẩn đoán chuyên sâu như:

• Xét nghiệm máu: Có khả năng phát hiện các bệnh như giang mai, HIV/AIDS và một số bệnh nhiễm trùng khác
• Xét nghiệm nước tiểu: Dùng để phát hiện bệnh tình dục như chlamydia hoặc khuẩn gonorrohea.
• Xét nghiệm dịch tiết và mỡ bôi: Sử dụng dịch tiết âm đạo để phát hiện các loại vi khuẩn hoặc nấm gây nhiễm trùng đường âm đạo.
• Xét nghiệm mô bệnh phẩm: Lấy mẫu mô từ vết loét, mô niệu đạo, niệu đạo,… để ứng dụng trong chẩn đoán bệnh tình dục như herpes hoặc HPV,…

Cách điều trị hiệu quả bệnh tình dục

Với mỗi loại bệnh lây truyền qua đường tình dục sẽ cần phương pháp điều trị riêng. Thông thường, người bệnh sẽ được bác sĩ chỉ định điều trị bằng một trong các phương pháp dưới đây:

Sử dụng thuốc Tây

Đối với các trường hợp bệnh thông thường, dựa vào kết quả chẩn đoán bệnh, bác sĩ sẽ kê đơn với một trong những thuốc sau:

• Sử dụng thuốc kháng virus: Đối với các bệnh tình dục có nguyên nhân do virus gây ra, người bệnh sẽ được kê đơn sử dụng thuốc kháng virus.
• Thuốc kháng sinh: Loại thuốc này được chỉ định cho trường hợp mắc các bệnh tình dục do vi khuẩn như trichomonas, lậu hoặc giang mai,…

Tùy vào từng giai đoạn bệnh và tình trạng sức khỏe hiện tại của người bệnh, bác sĩ sẽ kê liều dùng và liệu trình điều trị phù hợp. Vậy nên, cần tuân thủ nghiêm túc theo hướng dẫn này để đạt hiệu quả chữa bệnh tốt nhất.

Điều trị ngoại khoa

Những trường hợp bệnh đã tiến triển sang giai đoạn nặng hoặc bệnh tái phát nhiều lần sẽ cần áp dụng phương pháp điều trị ngoại khoa. Cụ thể là phương pháp như đốt bằng tia laser, đốt điện, áp nitơ lỏng,… lên vùng da bị nhiễm virus để tiêu diệt triệt để mầm bệnh từ bên trong.

Phương pháp này cần được thực hiện tại các bệnh viện uy tín để đảm bảo sử dụng máy móc hiện đại và bác sĩ giàu kinh nghiệm để đảm bảo an toàn và hiệu quả.

Phòng ngừa hiệu quả các bệnh lây qua đường tình dục

Dưới đây là hướng dẫn từ chuyên gia các phương pháp phòng ngừa hiệu quả bệnh tình dục:

• Sử dụng bao cao su: Cần đảm bảo sử dụng bao cao su trong mỗi lần quan hệ để phòng tránh lây truyền các bệnh tình dục.
• Xét nghiệm bệnh tình dục: Nên định kỳ xét nghiệm các bệnh về đường tình dục để đảm bảo bản thân và bạn tình đều có sức khỏe tốt, không bị mắc bệnh.
• Quan hệ tình dục chung thủy: Cần đảm bảo duy trì quan hệ tình dục 1:1, đảm bảo cả 2 người đều có sức khỏe tốt, không mắc các bệnh lây truyền qua đường sinh dục.
• Hạn chế dùng bia rượu, chất kích thích: Điều này sẽ giúp bạn luôn trong trạng thái tỉnh táo, không có hành vi tình dục không lành mạnh.
• Vệ sinh vùng kín: Sau khi quan hệ, cả nam và nữ đều cần vệ sinh sạch sẽ vùng kín dù đã sử dụng bao cao su.
• Sử dụng kim tiêm 1 lần: Cần đảm bảo sử dụng kim tiêm vô trùng và sử dụng duy nhất một lần, đặc biệt cần chú ý khi châm cứu, bấm khuyên, xăm.
• Không dùng chung đồ cá nhân: Các vật phẩm cá nhân như dao cạo, bấm móng tay, bàn chải đánh răng, khăn tắm,… tuyệt đối không dùng chung.
• Nam giới nên cắt bao quy đầu: Chuyên gia khuyến nghị nam giới nên cắt bao quy đầu để giảm nguy cơ mắc bệnh HIV. Ngoài ra, cắt bao quy đầu cũng giúp ngăn ngừa lây lan của virus HPV và mụn cóc sinh dục.
• Sử dụng phương pháp điều trị dự phòng: Đây được gọi là phương pháp PrEP – Phương pháp điều trị dự phòng trước phơi nhiễm nhằm giảm nguy cơ mắc bệnh HIV. Cụ thể, bác sĩ sẽ chỉ định sử dụng các thuốc như emtricitabine với tenofovir alafenamide fumarate (Descovy và emtricitabine với tenofovir disoproxil fumarate (Truvada) hằng ngày theo liều lượng quy định.
• Tiêm vaccine HPV: Loại vaccine này có khả năng phòng chống mụn cóc sinh dục, các bệnh do nhiễm virus HPV và đặc biệt phòng chống ung thư cổ tử cung, âm đạo, âm hộ hiệu quả.

Trên đây là toàn bộ thông tin chính về 12 bệnh tình dục phổ biến hiện nay. Những hướng dẫn phòng ngừa mà chuyên gia hướng dẫn sẽ giúp nam giới và nữ giới giảm tối đa nguy cơ mắc các bệnh này. Bên cạnh đó, ngoài việc thăm khám khi phát hiện dấu hiệu bất thường, chuyên gia khuyến nghị bạn cần thăm khám định kỳ để chủ động kiểm soát tình trạng sức khỏe của bản thân.

Tài liệu tham khảo:

• https://tamanhhospital.vn/benh-lay-qua-duong-tinh-duc/
• https://www.vinmec.com/vi/tin-tuc/thong-tin-suc-khoe/9-benh-lay-qua-duong-tinh-duc-pho-bien-nhat/
• https://medlatec.vn/tin-tuc/mot-so-thong-tin-ve-cac-benh-lay-qua-duong-tinh-duc-va-cach-phong-ngua