Tìm Hiểu Nguyên Nhân, Triệu Chứng Và Điều Trị Viêm Trợt Hang Vị

Đặt lịch hẹn

×

Bác Sĩ Nguyễn Thị Tuyết Lan

Trung tâm Nghiên cứu và Ứng dụng Thuốc dân tộc

Đặt lịch

Viêm trợt hang vị là một tình trạng phổ biến của dạ dày, gây khó chịu với các triệu chứng như đau thượng vị, buồn nôn, và khó tiêu. Bài viết này sẽ cung cấp thông tin chi tiết về nguyên nhân, triệu chứng, và các phương pháp điều trị hiệu quả, giúp bạn chăm sóc sức khỏe dạ dày tốt hơn​​.

Viêm trợt hang vị là gì?

Viêm trợt hang vị là một dạng tổn thương viêm xảy ra tại lớp niêm mạc của hang vị dạ dày, thường được nhận diện qua sự xuất hiện của các vết trợt nông trên bề mặt niêm mạc. Tình trạng này có thể do các yếu tố như vi khuẩn Helicobacter pylori, lạm dụng thuốc giảm đau, hoặc stress kéo dài. Y học hiện đại phân loại viêm trợt hang vị dựa trên mức độ và đặc tính viêm như viêm trợt cấp tính và mạn tính.

Trong y học cổ truyền, viêm trợt hang vị được xem là do mất cân bằng âm dương hoặc khí huyết trong tỳ vị, dẫn đến tích tụ nhiệt độc ở dạ dày. Điều này cần sự kết hợp giữa các phương pháp điều trị Đông y và Tây y để mang lại hiệu quả tốt nhất.

Các triệu chứng của viêm trợt hang vị

Viêm trợt hang vị thường khởi phát với các triệu chứng không đặc hiệu, nhưng dần trở nên rõ ràng hơn khi tổn thương tiến triển. Các dấu hiệu điển hình bao gồm đau vùng thượng vị, đặc biệt sau khi ăn hoặc khi đói, cảm giác nóng rát hoặc đầy bụng. Nhiều người bệnh có thể bị buồn nôn, nôn ra dịch chua, hoặc thậm chí xuất hiện máu trong phân nếu tổn thương lan rộng.

Bên cạnh đó, triệu chứng khó tiêu, chán ăn và giảm cân không rõ nguyên nhân cũng có thể xuất hiện, ảnh hưởng nghiêm trọng đến chất lượng cuộc sống. Việc nhận biết và can thiệp sớm là yếu tố quan trọng để ngăn ngừa biến chứng nguy hiểm như xuất huyết dạ dày hoặc viêm loét sâu hơn.

Nguyên nhân gây viêm trợt hang vị

Viêm trợt hang vị xuất phát từ nhiều yếu tố tác động đến lớp niêm mạc dạ dày, dẫn đến tổn thương và viêm. Dưới đây là những nguyên nhân chính thường gặp:

• Nhiễm khuẩn Helicobacter pylori: Đây là tác nhân hàng đầu, vi khuẩn này xâm nhập và phá vỡ lớp niêm mạc dạ dày, gây viêm và trợt.
• Lạm dụng thuốc giảm đau: Sử dụng quá mức các loại thuốc kháng viêm không steroid làm suy giảm lớp bảo vệ niêm mạc, dẫn đến viêm.
• Stress và căng thẳng kéo dài: Tình trạng này làm tăng tiết axit dạ dày, gây kích ứng và tổn thương niêm mạc.
• Thói quen ăn uống không lành mạnh: Ăn quá nhanh, bỏ bữa, tiêu thụ nhiều đồ cay nóng, rượu bia hoặc thức ăn chứa hóa chất gây hại đều có thể làm tổn thương dạ dày.
• Yếu tố cơ địa và di truyền: Một số người có cơ địa nhạy cảm với axit dạ dày hoặc tiền sử gia đình mắc các bệnh tiêu hóa có nguy cơ cao hơn.

Đối tượng dễ mắc viêm trợt hang vị

Bệnh có thể xảy ra ở mọi lứa tuổi, nhưng một số nhóm đối tượng dễ bị ảnh hưởng hơn do các yếu tố nguy cơ đặc thù:

• Người thường xuyên sử dụng thuốc kháng viêm hoặc kháng sinh dài ngày: Nhóm này có nguy cơ cao do tác dụng phụ của thuốc làm tổn hại niêm mạc dạ dày.
• Người có lối sống căng thẳng hoặc áp lực cao: Các yếu tố tâm lý góp phần lớn vào việc tăng tiết axit và giảm khả năng bảo vệ của dạ dày.
• Những người ăn uống không điều độ hoặc lạm dụng rượu bia: Chế độ ăn uống không lành mạnh làm suy giảm sức khỏe dạ dày và dẫn đến các bệnh lý liên quan.
• Người cao tuổi: Tuổi tác làm giảm khả năng tái tạo và bảo vệ niêm mạc dạ dày, khiến nhóm này dễ mắc bệnh hơn.
• Người có tiền sử bệnh lý tiêu hóa: Những người đã từng mắc viêm loét dạ dày, trào ngược dạ dày thực quản hoặc các bệnh tiêu hóa khác thường có nguy cơ tái phát viêm trợt hang vị.

Các biến chứng của viêm trợt hang vị

Viêm trợt hang vị nếu không được điều trị kịp thời và đúng cách có thể dẫn đến nhiều biến chứng nguy hiểm, ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe tổng thể. Những biến chứng thường gặp bao gồm:

• Xuất huyết dạ dày: Tổn thương niêm mạc trở nên nghiêm trọng có thể gây chảy máu, với biểu hiện nôn ra máu hoặc phân đen.
• Loét dạ dày tá tràng: Viêm kéo dài làm mất lớp bảo vệ niêm mạc, dẫn đến các vết loét sâu hơn, gây đau đớn và nguy cơ thủng dạ dày.
• Hẹp môn vị: Sẹo từ các vết trợt lâu ngày có thể gây hẹp lối ra của dạ dày, làm tắc nghẽn đường tiêu hóa.
• Trào ngược dạ dày thực quản: Viêm trợt có thể làm suy giảm chức năng cơ thắt dạ dày, dẫn đến trào ngược axit, gây khó chịu ở vùng ngực và cổ họng.
• Ung thư dạ dày: Trong một số trường hợp, viêm mãn tính và tái phát có thể là yếu tố nguy cơ phát triển thành ung thư dạ dày.

Phương pháp chẩn đoán viêm trợt hang vị

Để xác định tình trạng viêm trợt hang vị, các bác sĩ sử dụng nhiều phương pháp khác nhau nhằm đưa ra chẩn đoán chính xác. Các phương pháp thường được áp dụng bao gồm:

• Nội soi dạ dày: Đây là phương pháp phổ biến nhất, giúp quan sát trực tiếp niêm mạc dạ dày, phát hiện các vết trợt, viêm hoặc tổn thương khác.
• Xét nghiệm Helicobacter pylori: Bao gồm xét nghiệm hơi thở, phân hoặc máu để phát hiện vi khuẩn gây bệnh.
• Siêu âm bụng: Được sử dụng để kiểm tra cấu trúc và chức năng của dạ dày cũng như các cơ quan lân cận.
• Xét nghiệm máu và phân: Nhằm phát hiện các dấu hiệu thiếu máu do mất máu ẩn hoặc các bất thường khác liên quan đến tiêu hóa.
• Chẩn đoán dựa trên triệu chứng lâm sàng: Bác sĩ sẽ hỏi về tiền sử bệnh lý, triệu chứng điển hình như đau thượng vị, buồn nôn, khó tiêu để hỗ trợ chẩn đoán.

Khi nào cần gặp bác sĩ nếu bị viêm trợt hang vị

Việc gặp bác sĩ sớm có thể giúp ngăn ngừa các biến chứng nguy hiểm của viêm trợt hang vị và cải thiện hiệu quả điều trị. Dưới đây là các tình huống cần đến sự can thiệp y tế:

• Đau thượng vị kéo dài hoặc nặng hơn theo thời gian: Đây có thể là dấu hiệu tổn thương sâu hoặc biến chứng nghiêm trọng.
• Xuất hiện triệu chứng chảy máu tiêu hóa: Khi có nôn ra máu, đi ngoài phân đen hoặc cảm thấy chóng mặt, mệt mỏi bất thường, cần được cấp cứu ngay.
• Không cải thiện với các biện pháp điều trị tại nhà: Nếu đau dạ dày, buồn nôn hoặc khó tiêu không giảm dù đã thay đổi lối sống và sử dụng thuốc không kê đơn.
• Sụt cân nhanh chóng và không rõ nguyên nhân: Đây có thể là biểu hiện của các vấn đề nghiêm trọng hơn trong dạ dày hoặc tiêu hóa.
• Khó nuốt hoặc có cảm giác nghẹn ở thực quản: Triệu chứng này thường liên quan đến các vấn đề cấu trúc hoặc biến chứng như hẹp môn vị.

Phòng ngừa viêm trợt hang vị hiệu quả

Phòng ngừa viêm trợt hang vị là cách tốt nhất để duy trì sức khỏe dạ dày và ngăn ngừa các tổn thương nghiêm trọng. Một số biện pháp phòng ngừa hiệu quả bao gồm:

• Duy trì chế độ ăn uống lành mạnh: Hạn chế thức ăn cay, chua, nhiều dầu mỡ và tránh lạm dụng rượu bia, đồ uống có ga.
• Ăn uống điều độ và đúng giờ: Nên chia nhỏ bữa ăn, nhai kỹ và tránh bỏ bữa để giảm áp lực lên dạ dày.
• Kiểm soát căng thẳng: Áp dụng các biện pháp thư giãn như tập yoga, thiền định hoặc tham gia các hoạt động thể thao nhẹ nhàng để giảm stress.
• Sử dụng thuốc đúng cách: Hạn chế sử dụng thuốc giảm đau không kê đơn và tham khảo ý kiến bác sĩ khi cần dùng thuốc kéo dài.
• Thăm khám định kỳ: Kiểm tra sức khỏe tiêu hóa thường xuyên giúp phát hiện sớm các vấn đề tiềm ẩn và ngăn ngừa tiến triển bệnh.

Phương pháp điều trị viêm trợt hang vị

Điều trị viêm trợt hang vị cần kết hợp giữa thay đổi lối sống, sử dụng thuốc và các phương pháp hỗ trợ khác. Việc lựa chọn phương pháp phụ thuộc vào mức độ bệnh và nguyên nhân gây ra.

Điều trị bằng thuốc Tây y

Các loại thuốc được sử dụng nhằm giảm triệu chứng, bảo vệ niêm mạc và tiêu diệt nguyên nhân gây bệnh.

• Thuốc kháng axit: Các loại thuốc như Maalox, Gaviscon giúp trung hòa axit dạ dày, giảm nhanh cảm giác nóng rát và đau thượng vị.
• Thuốc ức chế bơm proton (PPI): Omeprazole, Lansoprazole là những thuốc hiệu quả trong việc giảm tiết axit, giúp tổn thương niêm mạc nhanh lành.
• Thuốc kháng sinh: Metronidazole, Clarithromycin thường được sử dụng để tiêu diệt vi khuẩn Helicobacter pylori nếu xác định nguyên nhân do nhiễm khuẩn.
• Thuốc bảo vệ niêm mạc: Sucralfate hoặc Misoprostol giúp tạo lớp màng bảo vệ, ngăn axit tác động trực tiếp lên vùng viêm.

Điều trị bằng Đông y

Đông y mang đến các bài thuốc và phương pháp hỗ trợ tự nhiên, giúp cải thiện sức khỏe toàn diện và giảm triệu chứng.

• Các bài thuốc thảo dược: Bài thuốc từ cam thảo, bạch truật, hoặc bạch thược giúp thanh nhiệt, giải độc và cải thiện chức năng dạ dày.
• Xoa bóp và bấm huyệt: Tác động lên huyệt Trung quản, Túc tam lý nhằm cải thiện lưu thông khí huyết, giảm đau và hỗ trợ tiêu hóa.
• Châm cứu: Phương pháp này được áp dụng để điều hòa khí trong tỳ vị, giúp cải thiện triệu chứng viêm dạ dày một cách tự nhiên.

Các phương pháp hỗ trợ khác

Bên cạnh sử dụng thuốc, những biện pháp hỗ trợ giúp tăng cường hiệu quả điều trị và phòng ngừa tái phát.

• Điều chỉnh chế độ ăn uống: Ưu tiên thực phẩm mềm, dễ tiêu và giàu dinh dưỡng như cháo, súp, rau xanh và hạn chế thức ăn cay, chua, nhiều dầu mỡ.
• Tập luyện thể dục nhẹ nhàng: Yoga, đi bộ giúp giảm căng thẳng và tăng cường sức khỏe tổng thể.
• Tư vấn tâm lý: Hỗ trợ kiểm soát stress hiệu quả, giúp ngăn ngừa các yếu tố tâm lý tác động xấu đến dạ dày.

Việc điều trị viêm trợt hang vị cần sự kiên trì và tuân thủ chỉ định của bác sĩ. Điều quan trọng là xây dựng lối sống lành mạnh để giảm nguy cơ tái phát và bảo vệ sức khỏe dạ dày lâu dài.