Á Sừng Liên Cầu: Nguyên Nhân, Triệu Chứng và Phương Pháp Điều Trị

Đặt lịch hẹn

×

Bác Sĩ Nguyễn Thị Tuyết Lan

Trung tâm Nghiên cứu và Ứng dụng Thuốc dân tộc

Đặt lịch

Á sừng liên cầu là một dạng bệnh lý da liễu gây ra do vi khuẩn liên cầu (Streptococcus), thường gặp ở những người có làn da nhạy cảm hoặc hệ miễn dịch suy yếu. Bệnh xuất hiện dưới dạng các vết đỏ, ngứa, và khô trên da, có thể kèm theo bong tróc và nứt nẻ. Mặc dù á sừng liên cầu có thể tự khỏi, nhưng nếu không được điều trị kịp thời, bệnh có thể gây ra các biến chứng nghiêm trọng, như nhiễm trùng máu hoặc viêm khớp. Việc nhận diện và điều trị đúng cách là rất quan trọng để ngăn ngừa các vấn đề sức khỏe lâu dài.

Á sừng liên cầu: Định nghĩa và phân loại

Á sừng liên cầu là bệnh lý da liễu do vi khuẩn Streptococcus gây ra, ảnh hưởng đến lớp ngoài của da. Bệnh thường xuất hiện ở những người có làn da nhạy cảm, dễ bị tổn thương hoặc có hệ miễn dịch suy yếu. Vi khuẩn liên cầu xâm nhập vào cơ thể thông qua những tổn thương nhỏ trên da, gây ra viêm nhiễm và các triệu chứng khó chịu.

Á sừng liên cầu có thể được phân loại dựa trên mức độ nghiêm trọng và các biểu hiện lâm sàng. Thông thường, bệnh được chia thành hai loại: á sừng cấp tính và á sừng mãn tính. Á sừng cấp tính thường xuất hiện đột ngột với các triệu chứng rõ rệt, trong khi á sừng mãn tính có thể kéo dài và tái phát nhiều lần, gây ra các vấn đề dai dẳng cho người bệnh.

Mặc dù á sừng liên cầu có thể xảy ra ở bất kỳ đối tượng nào, những người có cơ địa dị ứng hoặc đang sử dụng thuốc điều trị ức chế miễn dịch có nguy cơ cao bị bệnh. Việc nhận diện sớm và điều trị đúng cách giúp giảm thiểu các biến chứng nguy hiểm.

Triệu chứng của á sừng liên cầu

Á sừng liên cầu có các triệu chứng điển hình, dễ nhận diện. Một trong những dấu hiệu đầu tiên là da bị đỏ, ngứa và khô, đặc biệt là ở các khu vực như bàn tay, khuỷu tay và đầu gối. Các vết tổn thương trên da thường có dạng mảng hoặc vảy, có thể nứt nẻ và chảy dịch. Da sẽ trở nên dày, bong tróc và có thể gây đau đớn cho người bệnh.

Ngoài các triệu chứng ngoài da, người bệnh còn có thể gặp phải các dấu hiệu toàn thân như sốt, mệt mỏi, và cảm giác ớn lạnh. Trong trường hợp nặng, á sừng liên cầu có thể dẫn đến viêm nhiễm sâu hơn, gây ra các biến chứng nguy hiểm như nhiễm trùng huyết hoặc viêm khớp.

Mặc dù á sừng liên cầu có thể tự thuyên giảm sau một thời gian, việc điều trị kịp thời sẽ giúp kiểm soát triệu chứng, giảm thiểu đau đớn và ngăn ngừa biến chứng lâu dài.

Nguyên nhân gây á sừng liên cầu

Á sừng liên cầu là một bệnh lý da liễu do nhiều yếu tố gây ra, kết hợp giữa tác nhân vi khuẩn và các yếu tố bên ngoài. Việc hiểu rõ nguyên nhân giúp phòng ngừa và điều trị bệnh hiệu quả hơn.

• Nhiễm khuẩn Streptococcus: Đây là nguyên nhân chính dẫn đến tình trạng á sừng liên cầu. Vi khuẩn xâm nhập vào da qua các vết thương nhỏ, gây viêm và tổn thương.
• Hệ miễn dịch suy giảm: Người có hệ miễn dịch yếu dễ bị vi khuẩn tấn công, làm gia tăng nguy cơ mắc bệnh.
• Môi trường ô nhiễm: Tiếp xúc với môi trường nhiều hóa chất, bụi bẩn có thể làm tổn thương da, tạo điều kiện cho vi khuẩn phát triển.
• Thói quen chăm sóc da không đúng cách: Sử dụng các sản phẩm không phù hợp hoặc tiếp xúc quá lâu với nước cũng có thể gây tổn thương da, dẫn đến bệnh.

Các yếu tố trên không chỉ ảnh hưởng riêng lẻ mà còn có thể tác động cộng hưởng, làm tăng mức độ nghiêm trọng của bệnh.

Đối tượng dễ mắc á sừng liên cầu

Á sừng liên cầu có thể ảnh hưởng đến mọi lứa tuổi, tuy nhiên một số nhóm đối tượng có nguy cơ mắc bệnh cao hơn.

• Người có cơ địa nhạy cảm: Những người có làn da dễ kích ứng hoặc mắc các bệnh viêm da khác.
• Trẻ em: Da của trẻ em mỏng manh hơn và dễ bị tổn thương, đặc biệt khi không được bảo vệ đúng cách.
• Người làm việc trong môi trường ẩm ướt: Thợ làm tóc, nội trợ, hoặc những nghề nghiệp tiếp xúc nhiều với nước và hóa chất.
• Người sống ở vùng khí hậu khắc nghiệt: Vùng có khí hậu lạnh hoặc ẩm ướt tạo điều kiện thuận lợi cho vi khuẩn phát triển.
• Người có thói quen không giữ vệ sinh da: Việc không vệ sinh cơ thể đúng cách làm tăng nguy cơ vi khuẩn xâm nhập.

Hiểu rõ nhóm đối tượng nguy cơ sẽ giúp bạn đưa ra các biện pháp phòng ngừa thích hợp, giảm thiểu khả năng mắc bệnh.

Biến chứng của á sừng liên cầu

Á sừng liên cầu, nếu không được điều trị kịp thời và đúng cách, có thể dẫn đến nhiều biến chứng nguy hiểm ảnh hưởng đến sức khỏe. Dưới đây là những biến chứng phổ biến của bệnh.

• Nhiễm trùng máu (sepsis): Khi vi khuẩn liên cầu lan rộng và xâm nhập vào dòng máu, có thể gây nhiễm trùng toàn thân. Đây là một biến chứng nguy hiểm, đe dọa tính mạng nếu không được cấp cứu kịp thời.
• Viêm khớp: Vi khuẩn có thể di chuyển từ da vào các khớp, gây viêm và làm tổn thương các mô trong khớp, dẫn đến đau nhức, sưng tấy.
• Nhiễm trùng mô sâu (cellulitis): Vi khuẩn có thể lan vào các lớp sâu hơn của da, gây viêm mô tế bào. Cellulitis có thể gây ra các triệu chứng như sưng, đỏ, và đau nhức.
• Tổn thương thận: Khi bệnh lan rộng và kéo dài, một số người có thể gặp các vấn đề về thận như viêm cầu thận, có thể dẫn đến suy thận.
• Bong tróc da nghiêm trọng: Việc không điều trị bệnh đúng cách có thể làm tình trạng á sừng nặng thêm, dẫn đến bong tróc da rộng và nghiêm trọng hơn, gây đau đớn và làm tổn thương cơ thể.
• Tạo sẹo: Các vết thương trên da có thể để lại sẹo vĩnh viễn, ảnh hưởng đến thẩm mỹ và chức năng của da.

Việc nhận biết và điều trị bệnh kịp thời có thể ngăn ngừa các biến chứng này, bảo vệ sức khỏe của người bệnh và ngăn chặn những tổn thương lâu dài.

Chẩn đoán á sừng liên cầu

Chẩn đoán á sừng liên cầu cần dựa trên sự kết hợp giữa triệu chứng lâm sàng và các xét nghiệm hỗ trợ. Việc chẩn đoán chính xác sẽ giúp bác sĩ đưa ra phác đồ điều trị hiệu quả nhất.

• Khám lâm sàng: Bác sĩ sẽ quan sát các dấu hiệu trên da như vết đỏ, vảy bong tróc, và các vết nứt. Các triệu chứng như ngứa, đau, và sưng sẽ giúp bác sĩ nhận diện bệnh.
• Xét nghiệm cấy mẫu: Để xác định tác nhân gây bệnh, bác sĩ có thể lấy mẫu dịch từ các vết thương trên da để nuôi cấy và xác định vi khuẩn liên cầu. Đây là phương pháp quan trọng giúp chẩn đoán đúng bệnh.
• Xét nghiệm máu: Trong trường hợp bệnh nhân có các triệu chứng toàn thân như sốt cao hoặc mệt mỏi, xét nghiệm máu có thể giúp phát hiện các dấu hiệu của nhiễm trùng toàn thân hoặc các tổn thương khác do vi khuẩn gây ra.
• Siêu âm hoặc X-quang: Được chỉ định khi có nghi ngờ viêm mô sâu hoặc viêm khớp. Siêu âm có thể giúp xác định mức độ tổn thương mô, trong khi X-quang có thể hỗ trợ phát hiện các biến chứng liên quan đến viêm khớp hoặc tổn thương xương.
• Khám da chuyên sâu: Nếu bệnh nhân có triệu chứng giống các bệnh lý khác như chàm, vẩy nến hay viêm da dị ứng, bác sĩ có thể yêu cầu thực hiện các xét nghiệm chuyên sâu để phân biệt với những bệnh này.

Chẩn đoán sớm và chính xác sẽ giúp điều trị bệnh hiệu quả, tránh được những biến chứng nghiêm trọng và giúp người bệnh hồi phục nhanh chóng.

Khi nào cần gặp bác sĩ về á sừng liên cầu

Á sừng liên cầu có thể có những triệu chứng nhẹ và tự khỏi, nhưng trong nhiều trường hợp, người bệnh cần tìm đến bác sĩ ngay khi các dấu hiệu trở nên nghiêm trọng. Dưới đây là những dấu hiệu cần gặp bác sĩ.

• Triệu chứng không thuyên giảm sau vài ngày: Nếu các vết tổn thương trên da không giảm đi hoặc càng lúc càng nghiêm trọng hơn, bạn nên gặp bác sĩ để được chẩn đoán và điều trị kịp thời.
• Vết thương lan rộng hoặc có dấu hiệu nhiễm trùng: Khi các vết tổn thương có dấu hiệu lan rộng, sưng tấy, hoặc có mủ, đó có thể là dấu hiệu của nhiễm trùng sâu. Điều này cần được điều trị ngay để tránh biến chứng.
• Sốt cao và mệt mỏi: Nếu bạn bị sốt cao đi kèm cảm giác mệt mỏi, ớn lạnh, hoặc khó chịu, có thể bệnh đã chuyển sang giai đoạn nhiễm trùng toàn thân, cần gặp bác sĩ ngay.
• Đau nhức không kiểm soát: Khi cảm giác đau trở nên dữ dội và không giảm dù đã sử dụng thuốc giảm đau, bạn cần gặp bác sĩ để được tư vấn phương pháp điều trị phù hợp.
• Khó thở hoặc dấu hiệu viêm khớp: Nếu bạn gặp các vấn đề về hô hấp hoặc các khớp trở nên đau nhức, sưng tấy, cần phải đến bác sĩ để kiểm tra và tránh các biến chứng nghiêm trọng như viêm khớp do nhiễm khuẩn.
• Dấu hiệu biến chứng nặng: Nếu bạn có các triệu chứng như sưng tấy mặt, khó nuốt, hoặc khó thở, đó có thể là dấu hiệu của phản ứng dị ứng nặng hoặc nhiễm trùng huyết, cần cấp cứu ngay.

Việc đến bác sĩ kịp thời sẽ giúp kiểm soát tình trạng bệnh và ngăn ngừa các hậu quả lâu dài.

Phòng ngừa á sừng liên cầu

Phòng ngừa luôn là yếu tố quan trọng trong việc hạn chế sự phát triển của á sừng liên cầu. Dưới đây là những biện pháp hiệu quả để bảo vệ làn da và tránh bệnh.

• Giữ gìn vệ sinh da: Rửa tay và giữ gìn vệ sinh cơ thể thường xuyên là cách phòng ngừa cơ bản. Khi có các vết thương nhỏ, cần làm sạch vết thương và bảo vệ để ngăn vi khuẩn xâm nhập.
• Dưỡng ẩm cho da: Da khô, nứt nẻ dễ bị vi khuẩn tấn công. Sử dụng kem dưỡng ẩm phù hợp giúp duy trì độ ẩm và bảo vệ da khỏi tổn thương.
• Tránh tiếp xúc với người mắc bệnh: Vì á sừng liên cầu lây lan qua tiếp xúc trực tiếp với vết thương nhiễm khuẩn, việc tránh tiếp xúc với người bệnh sẽ giúp giảm nguy cơ nhiễm bệnh.
• Chăm sóc da đúng cách: Nên sử dụng các sản phẩm chăm sóc da phù hợp, tránh các sản phẩm chứa hóa chất gây kích ứng hoặc làm khô da.
• Cải thiện sức đề kháng: Tăng cường sức khỏe tổng thể bằng cách duy trì chế độ ăn uống lành mạnh, tập thể dục thường xuyên và ngủ đủ giấc để nâng cao hệ miễn dịch, giảm nguy cơ nhiễm bệnh.
• Hạn chế tiếp xúc với môi trường ô nhiễm: Các yếu tố như bụi bẩn, hóa chất, hay thay đổi nhiệt độ đột ngột có thể làm tổn thương da và tạo cơ hội cho vi khuẩn phát triển.

Các biện pháp phòng ngừa sẽ giúp bảo vệ sức khỏe và làn da của bạn, từ đó ngăn ngừa được sự xuất hiện của á sừng liên cầu.

Phương pháp điều trị á sừng liên cầu

Việc điều trị á sừng liên cầu cần được thực hiện kịp thời và đúng cách để giảm thiểu các biến chứng và ngăn ngừa tình trạng bệnh trở nên nghiêm trọng. Các phương pháp điều trị có thể được chia thành các nhóm bao gồm điều trị bằng thuốc Tây y, Đông y và các biện pháp chăm sóc tại nhà.

Điều trị bằng thuốc Tây y

Điều trị á sừng liên cầu bằng thuốc Tây y là phương pháp phổ biến và thường mang lại hiệu quả nhanh chóng trong việc kiểm soát tình trạng bệnh. Dưới đây là những loại thuốc Tây y thường được sử dụng.

• Kháng sinh: Kháng sinh là yếu tố quan trọng trong việc điều trị á sừng liên cầu, vì vi khuẩn liên cầu là tác nhân gây bệnh chính. Các loại kháng sinh phổ biến bao gồm Penicillin, Amoxicillin và Cefalexin. Những thuốc này giúp tiêu diệt vi khuẩn và ngăn chặn sự phát triển của nhiễm trùng.
• Thuốc giảm viêm: Để giảm sưng tấy và đau, bác sĩ có thể chỉ định các thuốc giảm viêm như Ibuprofen hoặc Paracetamol. Những thuốc này không chỉ giúp giảm đau mà còn làm giảm các triệu chứng viêm, giúp bệnh nhân cảm thấy dễ chịu hơn.
• Thuốc điều trị nhiễm trùng ngoài da: Trong trường hợp có nhiễm trùng ngoài da nghiêm trọng, bác sĩ có thể kê các loại thuốc bôi ngoài da như Mupirocin hoặc Neomycin để điều trị trực tiếp các vết thương và ngăn ngừa sự lây lan của vi khuẩn.
• Thuốc chống dị ứng: Nếu có dấu hiệu dị ứng hoặc phản ứng viêm da nghiêm trọng, thuốc kháng histamine như Loratadine hoặc Cetirizine có thể được sử dụng để giảm ngứa, nổi mẩn và các triệu chứng liên quan đến dị ứng.

Việc sử dụng thuốc Tây y cần tuân thủ đúng chỉ định của bác sĩ, đặc biệt khi sử dụng kháng sinh để tránh tình trạng kháng thuốc và các tác dụng phụ không mong muốn.

Điều trị bằng Đông y

Đông y có những phương pháp điều trị á sừng liên cầu từ xưa đến nay, tập trung vào việc cân bằng khí huyết, thanh nhiệt giải độc và tăng cường chức năng tạng phủ để hỗ trợ làn da.

• Sử dụng các bài thuốc thanh nhiệt giải độc: Các bài thuốc Đông y giúp thanh nhiệt, giải độc và chống viêm cho cơ thể, từ đó giảm bớt các triệu chứng như ngứa ngáy, đỏ da. Một số bài thuốc nổi bật có thể kể đến là Hoàng Cầm Thang, Ngọc Bình Tán, giúp làm mát gan, giải độc và giảm viêm nhiễm.
• Sử dụng thuốc bôi từ thảo dược: Các thuốc bôi ngoài da trong Đông y thường có tác dụng làm dịu, giảm viêm và tăng cường phục hồi da. Ví dụ như Bạch cập, Nhân sâm có thể được chiết xuất thành các loại thuốc mỡ bôi lên vết thương giúp làm lành da nhanh chóng.
• Châm cứu và xoa bóp: Châm cứu và xoa bóp theo các huyệt vị có tác dụng kích thích tuần hoàn máu, giảm căng thẳng và hỗ trợ hệ miễn dịch. Các phương pháp này không chỉ giúp cải thiện tình trạng á sừng mà còn làm tăng khả năng phục hồi của da từ bên trong.

Điều trị bằng Đông y giúp hỗ trợ điều trị lâu dài và tăng cường sức đề kháng, tuy nhiên cần được thực hiện dưới sự giám sát của các thầy thuốc có chuyên môn.

Biện pháp chăm sóc tại nhà

Chăm sóc da đúng cách đóng vai trò quan trọng trong việc hỗ trợ điều trị á sừng liên cầu và ngăn ngừa bệnh tái phát. Dưới đây là những biện pháp chăm sóc cơ bản.

• Dưỡng ẩm cho da: Để giảm tình trạng khô, nứt nẻ và bong tróc da, việc sử dụng kem dưỡng ẩm là rất cần thiết. Bạn có thể sử dụng các loại kem dưỡng ẩm nhẹ nhàng, không gây kích ứng như Vaseline hoặc CeraVe. Điều này giúp da giữ được độ ẩm, tạo lớp bảo vệ ngăn ngừa vi khuẩn xâm nhập.
• Rửa sạch vết thương: Khi có vết thương trên da, việc làm sạch khu vực này là rất quan trọng. Sử dụng dung dịch sát khuẩn nhẹ như Betadine hoặc Chlorhexidine để làm sạch và ngăn ngừa nhiễm trùng.
• Tránh tiếp xúc với các tác nhân gây dị ứng: Để giảm nguy cơ bệnh tái phát, hạn chế tiếp xúc với các yếu tố gây dị ứng như hóa chất, bụi bẩn hoặc các sản phẩm chăm sóc da không phù hợp. Nếu có dị ứng với sản phẩm nào, nên ngừng sử dụng ngay lập tức.
• Mặc quần áo thoáng mát: Quần áo thoáng mát và sạch sẽ sẽ giúp giảm ma sát lên da và ngăn ngừa tình trạng viêm nhiễm. Các chất liệu như cotton sẽ là lựa chọn tốt cho những người có da nhạy cảm.

Các biện pháp chăm sóc tại nhà giúp làm giảm các triệu chứng và hỗ trợ quá trình hồi phục, tuy nhiên cần kết hợp với phương pháp điều trị y tế để đạt được hiệu quả tốt nhất.

Á sừng liên cầu có thể điều trị hiệu quả nếu được chăm sóc và điều trị đúng cách. Khi kết hợp giữa thuốc Tây y, phương pháp Đông y và các biện pháp chăm sóc tại nhà, bệnh nhân có thể kiểm soát được tình trạng bệnh và phục hồi sức khỏe nhanh chóng.