Nguyên nhân, Triệu chứng và Điều trị Viêm Loét Dạ Dày Hiệu Quả

Đặt lịch hẹn

×

Bác Sĩ Nguyễn Thị Tuyết Lan

Trung tâm Nghiên cứu và Ứng dụng Thuốc dân tộc

Đặt lịch

Viêm loét dạ dày là một vấn đề sức khỏe phổ biến, ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống và sức khỏe lâu dài của nhiều người. Hiểu rõ nguyên nhân, triệu chứng và các biện pháp điều trị hiệu quả là chìa khóa để phòng ngừa và cải thiện bệnh. Hãy cùng khám phá thông tin chi tiết qua bài viết này để bảo vệ sức khỏe dạ dày của bạn.

Viêm loét dạ dày là gì?

Viêm loét dạ dày là tình trạng tổn thương ở niêm mạc dạ dày do tác động của axit dạ dày hoặc vi khuẩn, thường gặp nhất là vi khuẩn Helicobacter pylori. Các vết loét này có thể dẫn đến viêm nhiễm và gây đau, ảnh hưởng đến khả năng tiêu hóa. Dựa trên vị trí và mức độ tổn thương, viêm loét dạ dày được phân loại thành các dạng như loét dạ dày, loét tá tràng và loét kết hợp. Việc phân loại giúp xác định hướng điều trị phù hợp, cải thiện tình trạng bệnh nhanh chóng.

Các triệu chứng viêm loét dạ dày cần chú ý

Viêm loét dạ dày thường gây ra các triệu chứng điển hình nhưng có thể dễ nhầm lẫn với các bệnh lý tiêu hóa khác. Triệu chứng thường gặp bao gồm đau rát hoặc cảm giác khó chịu ở vùng thượng vị, đặc biệt sau khi ăn hoặc lúc đói. Ngoài ra, bệnh nhân có thể gặp hiện tượng ợ chua, ợ nóng, buồn nôn hoặc thậm chí nôn ra máu trong các trường hợp nặng. Một số người cũng gặp tình trạng chán ăn, sụt cân và suy nhược cơ thể do ảnh hưởng đến chức năng tiêu hóa. Việc nhận biết sớm các dấu hiệu này rất quan trọng để kịp thời thăm khám và điều trị.

Nguyên nhân dẫn đến viêm loét dạ dày

Viêm loét dạ dày hình thành do nhiều yếu tố tác động đến niêm mạc dạ dày, gây tổn thương và viêm nhiễm. Dưới đây là những nguyên nhân phổ biến:

• Vi khuẩn Helicobacter pylori: Loại vi khuẩn này xâm nhập và làm hỏng lớp niêm mạc bảo vệ dạ dày, dẫn đến viêm và loét.
• Sử dụng thuốc giảm đau, kháng viêm: Các loại thuốc như NSAIDs có thể gây kích ứng và làm tổn thương niêm mạc dạ dày khi sử dụng trong thời gian dài.
• Căng thẳng kéo dài: Tình trạng căng thẳng liên tục làm tăng tiết axit trong dạ dày, gây tổn thương lớp niêm mạc.
• Chế độ ăn uống không lành mạnh: Ăn nhiều đồ cay, nóng, dầu mỡ hoặc uống rượu bia, cà phê quá mức có thể làm tăng nguy cơ viêm loét.
• Rối loạn tự miễn: Một số trường hợp, hệ miễn dịch của cơ thể tấn công nhầm niêm mạc dạ dày, gây viêm và loét.

Đối tượng dễ mắc viêm loét dạ dày

Viêm loét dạ dày có thể ảnh hưởng đến bất kỳ ai, nhưng một số nhóm đối tượng có nguy cơ cao hơn do yếu tố đặc thù:

• Người thường xuyên sử dụng thuốc kháng viêm: Đối tượng này dễ bị tổn thương niêm mạc do tác dụng phụ của thuốc.
• Người có lối sống căng thẳng: Căng thẳng kéo dài làm tăng nguy cơ dạ dày bị tổn thương bởi axit.
• Người có thói quen ăn uống không điều độ: Những ai thường bỏ bữa, ăn vội hoặc tiêu thụ nhiều thức ăn không tốt sẽ có nguy cơ cao hơn.
• Người bị nhiễm vi khuẩn Helicobacter pylori: Nhiễm khuẩn là yếu tố nguy cơ hàng đầu dẫn đến viêm loét dạ dày.
• Người thường xuyên sử dụng rượu bia: Các chất kích thích trong rượu bia gây tổn thương trực tiếp đến niêm mạc dạ dày.
• Người có tiền sử gia đình mắc bệnh dạ dày: Yếu tố di truyền cũng đóng vai trò trong nguy cơ phát triển viêm loét dạ dày.

Biến chứng của viêm loét dạ dày cần lưu ý

Nếu không được điều trị kịp thời, viêm loét dạ dày có thể gây ra nhiều biến chứng nghiêm trọng, ảnh hưởng lớn đến sức khỏe. Các biến chứng phổ biến bao gồm:

• Xuất huyết tiêu hóa: Vết loét trong dạ dày có thể gây chảy máu, dẫn đến nôn ra máu hoặc phân đen, ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe.
• Thủng dạ dày: Tình trạng loét sâu làm thủng thành dạ dày, gây viêm phúc mạc, đe dọa tính mạng nếu không được cấp cứu kịp thời.
• Hẹp môn vị: Các vết loét gần khu vực môn vị có thể gây sẹo, dẫn đến tắc nghẽn, gây khó khăn cho việc tiêu hóa thức ăn.
• Ung thư dạ dày: Viêm loét kéo dài, đặc biệt khi liên quan đến vi khuẩn Helicobacter pylori, có thể làm tăng nguy cơ phát triển ung thư.

Chẩn đoán viêm loét dạ dày

Để xác định viêm loét dạ dày, các bác sĩ thường kết hợp nhiều phương pháp khác nhau để đánh giá chính xác tình trạng bệnh:

• Khai thác triệu chứng lâm sàng: Bác sĩ sẽ hỏi về các triệu chứng như đau thượng vị, buồn nôn, hoặc khó tiêu để định hướng ban đầu.
• Nội soi dạ dày: Đây là phương pháp quan trọng để trực tiếp quan sát niêm mạc dạ dày, phát hiện vết loét và mức độ tổn thương.
• Xét nghiệm tìm vi khuẩn Helicobacter pylori: Thực hiện thông qua xét nghiệm máu, phân hoặc hơi thở để xác định sự hiện diện của vi khuẩn.
• Chụp X-quang đường tiêu hóa: Kỹ thuật này sử dụng chất cản quang để đánh giá hình ảnh tổn thương trong dạ dày.
• Sinh thiết dạ dày: Nếu cần, mẫu mô dạ dày sẽ được lấy để xét nghiệm, nhằm phát hiện các dấu hiệu của ung thư hoặc viêm nhiễm nghiêm trọng.

Khi nào cần gặp bác sĩ với tình trạng viêm loét dạ dày

Viêm loét dạ dày có thể diễn biến âm thầm hoặc biểu hiện rõ rệt, đòi hỏi người bệnh phải chú ý đến các dấu hiệu bất thường. Nên tìm đến bác sĩ ngay khi gặp các trường hợp sau:

• Đau thượng vị kéo dài: Các cơn đau không giảm khi thay đổi thói quen ăn uống hoặc sử dụng thuốc giảm đau.
• Dấu hiệu chảy máu tiêu hóa: Nôn ra máu, phân có màu đen hoặc lẫn máu là biểu hiện nghiêm trọng cần được thăm khám kịp thời.
• Khó nuốt hoặc đầy bụng dai dẳng: Đây có thể là triệu chứng của tắc nghẽn đường tiêu hóa do loét hoặc các biến chứng khác.
• Sụt cân không rõ nguyên nhân: Khi tình trạng sụt cân xảy ra cùng các triệu chứng dạ dày, cần kiểm tra kỹ lưỡng để loại trừ bệnh nghiêm trọng.
• Buồn nôn hoặc nôn liên tục: Đặc biệt nếu đi kèm với cảm giác yếu mệt hoặc mất nước, có thể là dấu hiệu của tổn thương nghiêm trọng trong dạ dày.

Các cách phòng ngừa viêm loét dạ dày hiệu quả

Phòng ngừa viêm loét dạ dày tập trung vào việc duy trì lối sống lành mạnh và bảo vệ niêm mạc dạ dày trước các yếu tố gây hại. Các biện pháp cụ thể bao gồm:

• Ăn uống hợp lý: Tránh thực phẩm cay, nóng, nhiều dầu mỡ và cắt giảm đồ uống có cồn, caffeine để giảm áp lực lên dạ dày.
• Duy trì thói quen ăn uống điều độ: Nên ăn đủ bữa, tránh bỏ bữa hoặc ăn quá khuya, vì điều này làm tăng tiết axit gây tổn thương niêm mạc.
• Kiểm soát căng thẳng: Thư giãn bằng cách thiền, yoga hoặc các hoạt động giải trí để giảm nguy cơ tăng axit dạ dày do căng thẳng.
• Hạn chế sử dụng thuốc không cần thiết: Tránh lạm dụng các loại thuốc giảm đau, kháng viêm vì có thể gây tổn thương niêm mạc.
• Thăm khám định kỳ: Kiểm tra sức khỏe đường tiêu hóa thường xuyên, đặc biệt với những người có yếu tố nguy cơ cao như nhiễm vi khuẩn Helicobacter pylori.

Phương pháp điều trị viêm loét dạ dày

Điều trị viêm loét dạ dày cần dựa trên nguyên nhân, mức độ bệnh và tình trạng sức khỏe của mỗi người. Dưới đây là các phương pháp phổ biến được áp dụng.

Thuốc Tây y trong điều trị viêm loét dạ dày

Sử dụng thuốc Tây y là phương pháp chính trong kiểm soát và điều trị viêm loét dạ dày. Mỗi loại thuốc có tác dụng đặc hiệu giúp giảm triệu chứng và ngăn ngừa biến chứng.

• Thuốc ức chế bơm proton (PPI): Omeprazole, Lansoprazole giúp giảm tiết axit trong dạ dày, tạo điều kiện cho vết loét mau lành.
• Thuốc kháng histamine H2: Ranitidine, Famotidine được dùng để ức chế sản xuất axit, giảm tình trạng đau rát và khó chịu.
• Thuốc bảo vệ niêm mạc dạ dày: Sucralfate, Misoprostol tạo lớp màng bảo vệ niêm mạc khỏi tác động của axit.
• Thuốc kháng sinh: Clarithromycin, Amoxicillin dùng trong trường hợp viêm loét do vi khuẩn Helicobacter pylori.

Phương pháp điều trị bằng Đông y

Đông y hướng đến cân bằng cơ thể, loại bỏ nguyên nhân gốc rễ và cải thiện sức khỏe toàn diện. Các bài thuốc và liệu pháp truyền thống được sử dụng rất phổ biến.

• Bài thuốc từ cam thảo: Cam thảo giúp giảm viêm, làm dịu niêm mạc dạ dày, hỗ trợ hồi phục nhanh chóng.
• Sử dụng nghệ và mật ong: Nghệ có tính kháng viêm mạnh, kết hợp với mật ong giúp tái tạo niêm mạc và giảm đau hiệu quả.
• Châm cứu và bấm huyệt: Các liệu pháp này giúp cải thiện tuần hoàn máu trong vùng bụng, giảm triệu chứng đau và tăng cường khả năng tự chữa lành của cơ thể.

Thay đổi lối sống trong điều trị viêm loét dạ dày

Điều chỉnh lối sống là một phần quan trọng giúp hỗ trợ điều trị và ngăn ngừa bệnh tái phát.

• Chế độ ăn uống lành mạnh: Ưu tiên thực phẩm dễ tiêu, giàu chất xơ như rau xanh, ngũ cốc nguyên hạt, tránh thức ăn cay nóng hoặc nhiều dầu mỡ.
• Duy trì thói quen ngủ đủ giấc: Giấc ngủ đủ và sâu giúp giảm căng thẳng, một yếu tố góp phần làm nặng hơn tình trạng viêm loét.
• Tập thể dục nhẹ nhàng: Đi bộ, yoga không chỉ cải thiện tiêu hóa mà còn tăng cường sức khỏe toàn diện.

Viêm loét dạ dày là bệnh lý có thể kiểm soát tốt nếu được điều trị đúng cách và thay đổi lối sống phù hợp. Việc kết hợp giữa phương pháp y học hiện đại và các biện pháp bổ trợ sẽ mang lại hiệu quả cao, giúp người bệnh nhanh chóng cải thiện tình trạng sức khỏe.