Viêm Xoang Chảy Máu Mũi: Biến Chứng Và Cách Điều Trị

Đặt lịch hẹn

×

Bác sĩ CKI Bác sĩ Phan Đình Long

Trung tâm Nghiên cứu và Ứng dụng Thuốc dân tộc

Đặt lịch

Viêm xoang là một trong những bệnh lý thường gặp và tỷ lệ này đang có xu hướng tăng nhanh theo từng năm. Trong đó, nguy hiểm và khó kiểm soát hơn chính là tình trạng viêm xoang chảy máu. Vậy viêm xoang chảy máu mũi hình thành như thế nào, bệnh có thể gây ra biến chứng gì và cách điều trị ra sao? Nội dung bài viết dưới đây của Bệnh viện Thuốc Dân Tộc sẽ giúp bạn giải đáp những thắc mắc này. 

Viêm xoang chảy máu mũi là gì?

Như chúng ta đã biết, viêm xoang là bệnh mãn tính với triệu chứng điển hình là tình trạng niêm mạc xoang bị sưng viêm, có nhiều dịch nhầy tích tụ trong hốc xoang. Từ đó gây ra hiện tượng chảy dịch mũi, họng, nghẹt mũi, đau ở xương, ngứa mũi thường xuyên và hắt hơi,… Trong một số trường hợp, bệnh nhân bị viêm xoang còn bị chảy máu mũi.

Theo các chuyên gia, tình trạng viêm xoang chảy máu mũi thường không quá nguy hiểm. Lý do là bởi có nhiều mạch máu ở phía trước và phía sau mũi. Tuy nhiên chúng lại rất nhạy cảm và có thể dễ dàng bị vỡ, gây ra hiện tượng chảy máu.

Trường hợp bị chảy máu mũi trước thường không quá nghiêm trọng và bệnh nhân có thể tự điều trị tại nhà. Nguyên nhân là bởi phần trước của mũi chứa vách ngăn, gồm sụn và xương như bức tường ngăn cách giữa hai lỗ mũi. Vách ngăn là phần mỏng của mũi, chúng có chứa nhiều mạch máu. Những mạch máu này sẽ dễ bị vỡ và gây chảy máu khi có tác động mạnh.

Với những đối tượng bị chảy máu mũi sau, bệnh nhân cần được điều trị tích cực để tránh dẫn tới các biến chứng nguy hiểm. Do loại chảy máu mũi này nằm sâu bên trong mũi, chúng là những mạch máu lớn nên lượng máu bị mất cũng nhiều hơn. Lúc này, bệnh nhân có thể bị chảy máu cam kèm theo tình trạng đau đầu dữ dội nên cần hết sức lưu ý.

Nguyên nhân gây viêm xoang chảy máu mũi

Khi bị viêm xoang, mũi sẽ bị sưng viêm và trở nên nhạy cảm hơn. Lúc này các mạch máu niêm mạc cũng sẽ bị ảnh hưởng và có thể gây vỡ, chảy máu. Được biết, nguyên nhân gây viêm xoang chảy máu mũi rất đa dạng. Chẳng hạn như:

• Xì mũi, hắt xì mạnh: Tình trạng hắt xì hơi mạnh, liên tục cũng là những triệu chứng thường gặp ở bệnh nhân bị viêm xoang. Đây là phản ứng tự nhiên của cơ thể để đẩy dịch nhầy ra ngoài nhưng việc xì mũi thường xuyên và quá mạnh sẽ khiến niêm mạc mũi bị tổn thương, dẫn tới chảy máu.
• Do vệ sinh mũi không đúng sách: Các trường hợp bị viêm xoang đều bị ngạt mũi, khó thở do chứa quá nhiều chất dịch nhầy trong mũi. Để loại bỏ chất nhầy, giúp lưu thông xoang, mọi người thường dùng cách xịt mũi. Tuy nhiên, việc quá lạm dụng xịt mũi hoặc xịt quá mạnh, chưa đúng cách có thể làm các mạch máu đang bị sưng phù trong xoang vỡ ra, gây chảy máu.
• Hay ngoáy mũi: Thói quen ngoáy mũi khi bị ngứa hoặc có gỉ mũi khô gây khó chịu vô tình làm niêm mạc mũi bị tổn thương, khiến các mao mạch bị vỡ và chảy máu. Thông thường trường hợp này diễn ra chủ yếu ở trẻ nhỏ do các em chưa ý thức được hành động của mình.

• Do yếu tố thời tiết: Viêm xoang sẽ diễn tiến nghiêm trọng hơn khi thời tiết thay đổi bất thường, nhất là vào thời điểm hanh khô. Niêm mạc mũi lúc này trở nên khô hơn, nứt ra và khiến mạch máu bị tổn thương. Cộng thêm với sự xâm nhập của vi sinh gây ra tình trạng hắt hơi, chảy nước mũi kèm máu. Khi bệnh nhân càng xì mũi, dịch nhầy lẫn máu chảy ra càng nhiều.
• Thường xuyên tiếp xúc với các dị nguyên: Các dị nguyên là yếu tố nguy cơ làm trầm trọng hơn tình trạng viêm xoang dị ứng. Nếu tiếp xúc thường xuyên với các tác nhân này, phản ứng miễn dịch mạnh mẽ của cơ thể sẽ làm niêm mạc mũi sưng viêm, tổn thương và chảy máu.
• Tác dụng phụ của thuốc: Các loại thuốc tân dược thường gây ra các tác dụng phụ có hại cho mũi như chảy máu cam. Thậm chí nhóm thuốc điều trị viêm xoang cũng khiến niêm mạc mũi xoang bị co mạch nghiêm trọng dẫn tới tình trạng chảy máu.Vậy nên, các chuyên gia thường khuyến cáo bệnh nhân không nên tự ý dùng thuốc khi chưa có chỉ định từ bác sĩ.
• Thói quen ăn uống: Thường xuyên ăn đồ cay nóng khiến cơ địa dễ kích ứng, nóng trong và làm tình trạng mũi xoang dễ tái phát hoặc tiến triển nghiêm trọng hơn. Ngoài ra, rượu bia, thuốc lá cũng là những chất kích thích làm bùng phát các đợt viêm xoang, gây ra tình trạng viêm xoang chảy máu mũi.

Dấu hiệu nhận biết viêm xoang chảy máu mũi

Người bị viêm xoang chảy máu mũi có thể nhận biết tình trạng thông qua những triệu chứng dưới đây:

• Phần dịch nhầy chảy từ mũi có thể lẫn có tia máu.
• Dịch mũi có mùi máu tanh.
• Dịch nhầy mũi có màu nâu do máu bị tắc nghẽn chưa chảy ra ngoài ngay dẫn tới bị khô hoặc bị oxy hóa. Từ đó có màu nâu, màu gỉ sắt lẫn cùng với dịch mũi.
• Nghẹt mũi đờm họng có lẫn máu do viêm xoang chảy máu xuống cổ họng mang theo dịch đờm.
• Va chạm ở đầu mũi khiến máu chảy ra nhiều hơn.
• Bệnh nhân dễ bị xuất huyết, nhất là khi xì mũi mạnh.

Viêm xoang chảy máu mũi có nguy hiểm không?

Phần lớn các trường hợp bị viêm xoang chảy máu mũi đều không nguy hiểm và có thể khỏi sau 1 – 2 tuần điều trị tích cực. Tuy nhiên, có những trường hợp phát sinh các biến chứng nghiêm trọng, đe dọa đến tính mạng người bệnh. Đặc biệt là với những đối tượng chủ quan, không điều trị bệnh sớm và dứt điểm.

Theo đó, bệnh nhân bị viêm xoang chảy máu mũi có thể gặp phải các biến chứng như sau:

• U nhầy xoang: Viêm xoang mãn tính nếu không được điều trị có thể làm thay đổi chức năng bình thường của mũi. Chất nhầy Mucocele trong xoang sẽ từ từ nở ra, áp lực từ u nhầy theo thời gian có thể xói mòn hoặc làm ảnh hưởng xấu tới vùng mắt, não.
• Nhiễm khuẩn xương: Bất cứ thể viêm xoang nào cũng có thể lây lan đến xương xung quanh xoang. Nhiễm trùng xoang sẽ xâm nhập vào mạch máu, mang theo vi khuẩn đến não và các bộ phận khác của cơ thể. Trong đó, xương bị nhiễm khuẩn sẽ khó điều trị, bệnh nhân sẽ phải dùng kháng sinh tiêm tĩnh mạch dài hạn hoặc suốt đời.
• Nhiễm khuẩn mắt: Các xoang nằm rất gần mắt nên khi bị nhiễm trùng chúng có thể lây lan dọc theo đường dẫn của mạch máu, hệ thần kinh. Từ đó gây ảnh hưởng nặng nề cho vùng mắt và trẻ em là nhóm đối tượng dễ bị biến chứng này nhất. Bởi cấu trúc xương mặt của trẻ vẫn đang trong quá trình hoàn thiện. Khe hở giữa xoang và hốc mắt lúc này vẫn chưa đóng lại nên nguy cơ mắt bị nhiễm khuẩn là rất cao.
• Nhiễm khuẩn não: Tương tự như mắt, não cũng là bộ phận tiếp xúc với các xoang nên khi viêm xoang không được điều trị tốt sẽ khiến bệnh nhân bị nhiễm trùng não. Trường hợp nghiêm trọng, bệnh nhân có thể lên cơn co giật, bị tổn thương não, đột quỵ, thậm chí là tử vong. Nếu người bệnh nhận thấy các dấu hiệu như sốt, nhức đầu, buồn nôn, cứng cổ hoặc thay đổi đột ngột về trạng thái tinh thần, mất chức năng một số bộ phận thì cần tới bệnh viện kiểm tra ngay.

Ngoài những biến chứng điển hình nêu trên, viêm xoang chảy máu mũi còn khiến tình trạng hen suyễn ở một số bệnh nhân trở nên trầm trọng hơn. Lý do là bởi nhiễm trùng xoang ảnh hưởng tới khả năng

Chẩn đoán chảy máu mũi do viêm xoang

Viêm xoang chảy máu mũi sẽ được chẩn đoán lâm sàng và cận lâm sàng. Bác sĩ sẽ hỏi bệnh nhân về tình trạng sức khỏe hiện tại, các triệu chứng, tiền sử bệnh lý, các loại thuốc đang sử dụng, đã tiến hành điều trị bằng phương pháp nào,… Bên cạnh đó, bác sĩ cũng kiểm tra các dấu hiệu bên ngoài của bệnh bằng mắt thường.

Sau khi đã có những dữ liệu thông tin cơ bản, bệnh nhân sẽ được yêu cầu tiến hành làm các xét nghiệm cần thiết để chẩn đoán chuyên sâu hơn. Cụ thể như sau:

• Xét nghiệm công thức máu: Là xét nghiệm để kiểm tra các rối loạn về máu (nếu có).
• Nội soi mũi: Thủ thuật này sẽ dùng một ống nội soi để thực hiện soi các mạch máu lót trong mũi. Thông qua màn hình nội soi, các bác sĩ có thể nhìn thấy rõ tình trạng bên trong mũi và các mao mạch.
• X-quang mặt và mũi: Cho phép bác sĩ có thể nhìn thấy bên trong khoang mũi mà không cần rạch da.
• Chụp CT: Nếu muốn biết tình trạng bên trong mũi một cách chi tiết, bác sĩ sẽ chỉ định bệnh nhân chụp CT để phục vụ cho việc chẩn đoán được chính xác hơn.
• Thời gian thromboplastin một phần: Đây là xét nghiệm giúp bác sĩ có thể xác định được thời gian máu đông lại.

Cách điều trị viêm xoang chảy máu mũi

Tình trạng viêm xoang chảy máu mũi được tiến hành điều trị theo chỉ định từ bác sĩ chuyên khoa. Dựa theo tình trạng bệnh lý, sức khỏe và mong muốn của bệnh nhân, bác sĩ sẽ lên phác đồ điều trị cụ thể.

Theo đó, bệnh nhân bị viêm xoang chảy máu mũi sẽ được tiến hành điều trị theo các cách sau đây:

Tiến hành xử lý tại chỗ

Xử lý tại chỗ là điều đầu tiên cần thực hiện khi bị viêm xoang chảy máu trước khi tiến hành các bước tiếp theo. Lúc này, bạn cần ngồi thẳng, không ngửa ra sau vì có thể khiến máu chảy vào trong. Đồng thời lau phần máu chảy ra ngoài bằng giấy hoặc khăn sạch. Sau đó kẹp bóp nhẹ 2 cánh mũi trong 10 phút để giúp máu ngừng chảy.

Trên thực tế khi bị chảy máu mũi, nhiều người thường có thói quen ngửa đầu ra sau với suy nghĩ máu sẽ ngừng chảy. Tuy nhiên, động tác này chỉ khiến mạch máu bị áp lực thêm và dòng máu càng chảy ra nhiều hơn. Trong nhiều trường hợp, máu có thể chảy ngược về sau và cổ họng gây sặc hoặc nhiều vấn đề nghiêm trọng khác.

Hỗ trợ cải thiện bằng mẹo dân gian

Các mẹo dân gian mặc dù không thể giải quyết tận gốc vấn đề viêm xoang gây chảy máu mũi. Tuy nhiên việc áp dụng các biện pháp này kèm theo việc dùng thuốc theo đơn kê của bác sĩ sẽ giúp kiểm soát bệnh hiệu quả hơn.

• Uống trà gừng mật ong: Gừng, mật ong đều là những nguyên – dược liệu có tính ấm và có khả năng diệt khuẩn. Việc uống trà gừng mật ong có thể làm dịu cổ họng, ngăn ngừa tình trạng xuất huyết mũi hiệu quả.
• Xông tinh dầu: Bệnh nhân bị viêm xoang mũi có thể xông tinh dầu bạc hà, quế, sả, trầu không,… để trị viêm xoang cấp cũng như làm giảm tình trạng chảy máu mũi. Bởi trong các loại tinh dầu này có chứa các hoạt chất có khả năng tiêu viêm, diệt khuẩn, làm loãng dịch nhầy. Đồng thời góp phần làm hanh thông đường thở, giúp giảm nguy cơ bị chảy máu mũi.

Điều trị bằng thuốc

Mục đích của việc điều trị bằng thuốc là điều trị dứt điểm bệnh viêm xoang, đồng thời ngăn chặn tình trạng chảy máu mũi. Các loại thuốc được dùng trong trường hợp bị viêm xoang chảy máu mũi gồm có:

• Nước muối sinh lý rửa mũi: Các loại nước muối sinh lý được bán rất phổ biến tại các hiệu thuốc hoặc tiệm tạp hóa. Chúng được xem là giải pháp làm sạch khuẩn đường mũi rất hiệu quả và an toàn. Vệ sinh mũi xoang hàng ngày bằng nước muối sinh lý sẽ giúp hanh thông đường thở, đào thảo dịch tiết đặc quánh ra bên ngoài. Từ đó làm sạch các ổ viêm nhiễm, làm giảm sưng, phù nề, ngăn ngừa nguy cơ bị chảy máu mũi.
• Thuốc xịt thông mũi: Trong trường hợp viêm xoang bị chảy máu mũi do vỡ mao mạch, bác sĩ sẽ kê các loại thuốc xịt thông mũi để giúp cầm máu và hỗ trợ làm lành các tổn thương tại chỗ. Tuy nhiên, các loại thuốc xịt mũi cần dùng theo đúng chỉ định và không nên sử dụng quá 5 ngày, trừ một số trường hợp cá biệt.
• Thuốc kháng sinh: Kháng sinh sẽ được kê đơn khi bệnh nhân bị viêm xoang nhiễm trùng nặng và có nguy cơ xuất tiết. Các thuốc kháng sinh sẽ giúp tiêu diệt vi khuẩn, giúp niêm mạc xoang khỏe và phục hồi nhanh hơn. Việc dùng thuốc kháng sinh có thể gây ra một số tác dụng phụ nguy hiểm, chưa kể bạn có thể bị nhờn thuốc nên cần dùng đúng theo chỉ định của bác sĩ.
• Corticosteroid xịt mũi: Là thuốc được dùng tại chỗ, kết hợp với kháng sinh nhằm giúp niêm mạc mũi nhanh lành, giảm sưng viêm và phù nề.

Tiến hành phẫu thuật

Phẫu thuật sẽ được tiến hành khi các phương pháp điều trị bằng nội khoa không mang lại hiệu quả cải thiện bệnh lý tốt. Bên cạnh đó, bệnh nhân cũng có thể được chỉ định làm phẫu thuật nếu viêm xoang gây chảy máu có dấu hiệu tiến triển nặng và gây biến chứng.

Biện pháp phẫu thuật có thể làm giảm tình trạng chảy máu, cải thiện triệu chứng của bệnh viêm xoang. Tuy nhiên trong quá trình phẫu thuật, cấu trúc mũi xoang bị thay đổi nên chỉ được cân nhắc trong các trường hợp thật sự cần thiết. Bên cạnh đó, việc phẫu thuật cũng có khả năng gây ra biến chứng nên cần được thực hiện bởi đội ngũ bác sĩ có chuyên môn cao.

Một số lưu ý khi bị viêm xoang gây chảy máu mũi

Để mang tới hiệu quả điều trị viêm xoang nhanh chóng, góp phần phòng tránh tình trạng tái phát bệnh, các bạn cần ghi nhớ một số lưu ý sau đây:

• Vệ sinh mũi họng đúng cách, đánh răng đều đặn ngày 2 lần.
• Không hút thuốc lá hoặc hít khói thuốc một cách thụ động.
• Khi ra ngoài cần đeo khẩu trang, tránh tiếp xúc với khói bụi, hóa chất, các chất dị nguyên như phấn hoa, lông động vật,… (đặc biệt là trường hợp bị viêm xoang mũi dị ứng).
• Giữ ấm cho cơ thể khi giao mùa hoặc khi thời tiết chuyển lạnh.
• Sử dụng một số loại trà có khả năng phòng chống cảm cúm, cảm lạnh, kháng viêm, kháng khuẩn như trà tía tô, trà hoa cúc, trà gừng, trà xanh,…
• Nên sử dụng máy tạo độ ẩm trong phòng để tránh bị kích ứng mũi hoặc có thể xông tinh dầu ngày ngày cạnh giường ngủ để hạn chế nguy cơ bị nghẹt mũi.
• Nghỉ ngơi hợp lý, ngủ đủ giấc và không để bản thân bị rơi vào trạng thái suy nhược, stress kéo dài. Bởi điều này sẽ làm ảnh hưởng tới sức đề kháng cũng như khả năng phục hồi của cơ thể.
• Tập thói quen ăn uống khoa học, bổ sung các khoáng chất, vitamin tốt cho hệ miễn dịch như trái cây, rau xanh,… Đồng thời kiêng đồ ăn cay nóng, thực phẩm đóng hộp, đồ ăn chứa nhiều đường hoặc nhiều dầu mỡ.
• Rèn luyện thể dục, thể thao mỗi ngày để tăng sức đề kháng, hỗ trợ cải thiện các triệu chứng của bệnh viêm xoang tốt hơn.

Viêm xoang chảy máu mũi là tình trạng bệnh lý không quá nguy hiểm nhưng việc chủ quan có thể dẫn tới các biến chứng nghiêm trọng. Ngoài các biện pháp điều trị, bệnh nhân cũng cần chú ý tới việc vệ sinh và chăm sóc sức khỏe thật tốt để giúp bệnh chóng hồi phục. Đừng quên thăm khám Tai Mũi Họng thường xuyên theo khuyến cáo từ bác sĩ để sớm phát hiện các dấu hiệu bất thường.