Viêm Xoang Mũi Là Gì? Nguyên Nhân Và Cách Chữa Trị

Đặt lịch hẹn

×

Bác sĩ CKI Bác sĩ Phan Đình Long

Trung tâm Nghiên cứu và Ứng dụng Thuốc dân tộc

Đặt lịch

Viêm xoang mũi là bệnh về đường hô hấp khá phổ biến đối với người Việt. Tình trạng này gây ra nhiều ảnh hưởng đến sức khỏe cũng như sinh hoạt hàng ngày của người bệnh, vậy nên cần hiểu rõ nguyên nhân gây bệnh và tìm ra cách chữa trị phù hợp nhất với từng thể bệnh.

Viêm xoang mũi là gì?

Viêm xoang mũi xảy ra khi lớp niêm mạc xoang bị viêm nhiễm và gây sưng. Bình thường, các xoang sẽ là những khoảng trống chứa không khí, được nối với bên trong của mũi. Tuy nhiên khi chúng bị tắc nghẽn vì các dịch nhầy hay polyp thì vi khuẩn sẽ phát triển và gây bệnh.

Viêm xoang mũi được chia thành các loại sau:

• Viêm xoang cấp tính: Bệnh sẽ thuyên giảm sau 4 tuần đầu và khỏi hẳn sau 12 tuần. Các triệu chứng của bệnh sẽ tương tự cảm lạnh như sổ mũi, nghẹt mũi, đau đầu…
• Viêm xoang bán cấp tính: Bệnh có các dấu hiệu tương tự viêm xoang cấp tính nhưng kéo dài từ 30 – 90 ngày.
• Viêm xoang mạn tính: Tình trạng này kéo dài trên 90 ngày, người bệnh gặp nhiều triệu chứng khó chịu hơn.
• Viêm xoang tái phát: Nếu người bệnh có 4 hoặc nhiều hơn 4 đợt viêm xoang cấp trở lên trong năm thì được chẩn đoán viêm xoang cấp tính.

Một số nguyên nhân gây viêm xoang

Tình trạng viêm xoang mũi xuất hiện do các nguyên nhân chính sau đây gây ra:

• Virus gây bệnh

Hầu hết các bệnh liên quan đến nhiễm trùng xoang đều do virus xâm nhập và gây cảm lạnh. Chúng sẽ xâm nhập vào các hốc xoang, làm sung huyết mô mũi vav chặn các lỗ thông dẫn lưu xoang.

Nếu bệnh xuất hiện do virus thì thường sau một tuần sẽ cải thiện mà không cần dùng đến các loại thuốc chữa bệnh. Bạn có thể tiêm vacxin để phòng ngừa viêm mũi xoang do virus.

• Do vi khuẩn

Nếu bạn nhận thấy các triệu chứng bệnh kéo dài từ 10-15 ngày không khỏi thì nguyên nhân gây bệnh có thể do virus Streptococcus Pneumoniae gây ra.

Loại vi khuẩn này thường trú ẩn ở các khoang mũi họng. Khi sức đề kháng của cơ thể yếu dần, vi khuẩn sẽ phát triển và gây bệnh. Sau 1 – 2 tuần các triệu chứng cảm lạnh  sẽ chuyển thành chứng viêm xoang mũi và kéo dài thêm nếu không xử lý đúng cách.

• Bị dị ứng

Nhiều nghiên cứu cho thấy người có tiền sử bị bệnh viêm xoang do dị ứng sẽ có xu hướng bị nặng hơn so với những người nhiễm bệnh vi các nguyên nhân khác. Vậy nên nếu cơ địa của bạn dễ bị mẫn cảm với phấn hoa, lông động vật, mùi hương, nước hoa… thì cần chú ý để tránh bị viêm xoang mũi.

• Do polyp mũi

Polyp mũi là một khối u nhỏ lành tính, phát triển từ xoang hoặc các mô mũi. Nó khiến hốc xoang bị bịt kín, ngăn dịch mũi chảy ra ngoài và gây nhiễm trùng xoang.

Những khối u nhỏ này cũng có thể làm cản trở đường dẫn khí, giảm độ nhạy của khứu giác và gây đau nhức đầu cho người bệnh, khiến bệnh nhân vô cùng khó chịu.

• Do ô nhiễm không khí

Đây là nguyên nhân gián tiếp gây kích ứng mũi, viêm xoang mũi và tăng nguy cơ mắc các bệnh về đường hô hấp. Nếu bạn từng bị hen suyễn dị ứng mà sinh sống ở khu vực bị ô nhiễm sẽ khiến bệnh ngày càng nặng hơn và khó điều trị hơn.

• Đi máy bay nhiều

Nghe có lạ nhưng đi máy bay nhiều cũng là một trong những lý do gây viêm xoang mũi. Khi bạn di chuyển bằng đường hàng không, áp suất trong không khí sẽ giảm dần khi lên càng khiến áp lực tích tụ lại trong đầu, chặn đường dẫn khí và khiến bệnh tiến triển nặng hơn.

Vậy nên những ai làm tiếp viên hàng không, phi công hoặc người thường xuyên phải đi công tác bằng máy bay sẽ rất dễ bị viêm xoang mãn tính.

• Hút thuốc lá

Hút thuốc lá hoặc hít phải khói thuốc cũng có thể gây bệnh. Khói thuốc sẽ làm tổn thương hệ thống xoang mũi, gây viêm nhiễm và làm xuất hiện các triệu chứng của bệnh viêm xoang.

• Do bẩm sinh

Nhiều người bị bất thường ở mũi do bẩm sinh như lệch vách ngăn mũi, khe hở vòm miệng, đường dẫn lưu hẹp… sẽ có nguy cơ nhiễm trùng xoang cao hơn. Trường hợp này cần được bác sĩ, chuyên gia tư vấn và phẫu thuật sớm để tránh ảnh hưởng đến sức khỏe.

Viêm xoang mũi có triệu chứng gì?

Bệnh viêm xoang mũi gây ra nhiều triệu chứng khó chịu cho người bệnh, cụ thể như:

Đau nhức xoang

Đau xoang hay đau nhức vùng quanh mặt là triệu chứng phổ biến nhất của bệnh. Sự viêm nhiễm gây sưng tấy và tăng cảm giác khó chịu tại các hốc xoang. Nếu bị viêm xoang cấp tính thì tình trạng đau sẽ nghiêm trọng hơn.

• Nếu bạn thấy đau răng, nhức vùng trán, đau vùng mặt trước xoang hàm thì bị viêm xoang hàm.
• Nếu khó chịu ở vùng trán thì bị viêm xoang mũi trán.
• Nếu đau giữa hai mắt, vùng trán, viêm quanh ổ mắt thì là viêm xoang sàng.
• Viêm xoang bướm ít gây đau nhức và khó chịu ở cục bộ hơn.

Chảy nước mũi

Các dịch trong xoang bị nhiễm trùng sẽ chảy vào mũi và khiến bạn bị sổ mũi. Nước mũi có thể là màu xanh hoặc vàng hoặc màu trắng đục. Một số trường hợp còn thấy dịch nhầy đi qua mũi và chảy xuống cổ họng, tạo thành đờm.

Nghẹt mũi, đau đầu

Viêm xoang mũi gây nhiễm trùng, niêm mạc mũi sưng đỏ, phù nề nên người bệnh sẽ bị tắc mũi, không thể thở được bằng mũi. Nghẹt mũi cũng khiến bạn mất đi khứu giác tạm thời, gặp khó khăn trong công việc, sinh hoạt hàng ngày.

Ngoài việc bị đau răng, đau hàm, nhức tai người bệnh còn có thể bị đau đầu. Cơn đau đầu có thể nặng hơn vào buổi sáng do chất nhầy bị tích tụ sau một đêm. Nếu bị thay đổi áp suất do đi máy bay, đi lên cao… thì cơn đau có thể trở nên nặng hơn, tồi tệ hơn, khiến người bệnh gặp nhiều bất tiện.

Đau họng, khàn giọng

Dịch từ xoang chảy xuống phía sau cổ họng có thể gây ho và ngứa họng, về lâu dài có thể gây đau rát, khó chịu vô cùng. Nếu tình trạng nhiễm trùng kéo dài trong nhiều tuần thì chất nhầy có thể gây kích ứng cổ họng, bạn bị đau họng, khàn giọng và mất tiếng.

Bên cạnh đó, viêm mũi xoang còn gây sốt, ớn lạnh, viêm tấy quanh ổ mắt, hơi thở mùi khó chịu, ho dai dẳng….

Biến chứng nguy hiểm của bệnh viêm xoang mũi

Bệnh viêm xoang mũi thường có nguy cơ kéo dài và tiến triển thành mãn tính. Người bệnh nếu không được chữa trị kịp thời có thể gặp các biến chứng nguy hiểm ảnh hưởng đến sức khỏe như:

• Biến chứng mắt: Người bệnh có nguy cơ bị viêm kết mạc, áp xe tuyến lệ, viêm bờ mi, viêm tấy tổ chức hốc mắt, viêm thị thần kinh hậu nhãn cầu…
• Biến chứng tai: Viêm xoang có thể gây viêm tai giữa do dịch mũi xoang đi qua và lọt vào tai.
• Biến chứng hô hấp: Người bệnh có thể bị viêm phế quản, giãn phế nang…
• Biến chứng xương: Một số trường hợp sẽ bị cốt tủy viêm xương hàm trên.
• Biến chứng nội sọ: Đây là biến chứng nguy hiểm nhất, thậm chí gây viêm màng não, áp xe não…

Cách điều trị viêm xoang mũi hiệu quả cao

Viêm xoang mũi hiện là bệnh lý khá phổ biến và ai cũng có nguy cơ gặp phải. Vậy phải làm sao để có thể xử lý tình trạng này, giúp cơ thể luôn thoải mái và khỏe mạnh? Hãy cùng tham khảo một số biện pháp chữa bệnh sau đây:

Sử dụng cách chữa tại nhà

Nếu bệnh ở giai đoạn đầu và không có quá nhiều triệu chứng nguy hiểm thì bạn có thể tham khảo một vài mẹo đơn giản sau đây:

• Dùng nước muối sinh lý: Hãy dùng nước muối để làm sạch mũi và họng. Thực hiện mỗi lần 2 – 3 lần bạn sẽ thấy các triệu chứng giảm dần.
• Dùng mật ong: Mật ong chứa flavonoid phenolic giúp tăng sức đề kháng, loại bỏ vi khuẩn. Bạn có thể dùng mật ong với chanh hoặc dùng với tỏi mỗi ngày 2 – 3 lần để giúp bệnh cải thiện.
• Dùng tỏi: Bạn có thể xông mũi bằng tỏi hoặc ăn tỏi sống để cải thiện viêm xoang. Tỏi được ví như kháng sinh tự nhiên, rất tốt cho sức khỏe, đặc biệt với những ai bị bệnh về đường hô hấp trên.
• Xông hơi: Khi xông hơi, hơi ấm từ nước sẽ giúp giảm đau, làm dịu các mô xoang, giúp bạn thoải mái, dễ chịu hơn và giữ niêm mạc xoang luôn ẩm.

Sử dụng thuốc kháng sinh

Hầu hết người bị bệnh xoang sẽ được kê thuốc kháng sinh để giảm đau, đẩy lùi các triệu chứng của bệnh. Các loại thuốc có thể kể đến như: Amoxicillin/Clavulanate, Levofloxacin, Moxifloxacin, Cefixime, Cefuroxime axetil, Amoxicillin liều cao, Cefpodoxime proxetil, Cefprozil, Azithromycin, Clarithromycin, Clindamycin, Doxycycline,…

Cách dùng cụ thể như sau:

• Người trên 15 tuổi, bị  bệnh nhẹ, chưa từng dùng kháng sinh: Sử dụng Amoxicillin với liều từ 1,5 – 3,5g/ngày.
• Người trên 16 tuổi đã từng dùng kháng sinh từ 4 – 6 tuần trước đó, bị bệnh thể trung bình: Dùng Amoxicillin với liều 3 – 3,5g/ngày, có thể dùng thêm Cefixime.
• Người trên 18 tuổi bị bệnh thể trung bình, từng dùng kháng sinh từ 4 – 6 tuần trước đó: Nên dùng Levofloxacin, Moxifloxacin, Amoxicillin, Doxycycline….

Phẫu thuật xoang mũi

Nếu chữa viêm xoang mũi bằng thuốc chưa hiệu quả, bệnh kéo dài trong nhiều năm thì có thể dùng phương pháp phẫu thuật nội soi mũi xoang. Đây là giải pháp cuối cùng để giúp cải thiện bệnh, giúp bệnh không bị tái phát và nâng cao sức khỏe cho người bệnh.

Nếu cần phẫu thuật bạn cần tìm đến những cơ sở y tế uy tín, đội ngũ bác sĩ tay nghề cao để được thực hiện an toàn, hiệu quả cao nhất.

Cách phòng tránh viêm xoang mũi tại nhà

Để phòng tránh bệnh viêm mũi xoang kéo dài, tái phát bạn hãy chú ý:

• Nên tiêm phòng vacxin cúm theo chỉ dẫn của Bộ Y tế để ngăn các virus, vi khuẩn tấn công và gây bệnh.
• Tránh xa các tác nhân gây dị ứng như lông động vật, mùi hương, xà phòng, nước hoa, phấn hoa….
• Nên giữ ấm mũi xoang, đeo khẩu trang khi đi ra ngoài, đến nơi có đông người.
• Hạn chế sử dụng thuốc lá, uống rượu bia và các chất kích thích, có gas khác.
• Rửa tay thường xuyên bằng xà phòng, đặc biệt là trước khi ăn, sau khi đi vệ sinh, đi chơi bên ngoài.
• Nên điều trị dứt điểm tình trạng trào ngược dạ dày vì đây là nguyên nhân gây viêm xoang khá phổ biến.
• Nghỉ ngơi, ăn uống điều độ, hợp lý, nếu bị cúm thì điều trị dứt điểm, không nên chủ quan.

Viêm xoang mũi dù không ảnh hưởng đến tính mạng nhưng nó có thể kéo dài dai dẳng, khiến người bệnh khó chịu, chất lượng cuộc sống suy giảm. Vậy nên khi nhận thấy những dấu hiệu của bệnh bạn nên đi khám và điều trị theo đúng chỉ dẫn từ bác sĩ.