Nguyên Nhân, Triệu Chứng và Cách Điều Trị Xuất Huyết Dạ Dày Tử Vong

Đặt lịch hẹn

×

Bác Sĩ Nguyễn Thị Tuyết Lan

Trung tâm Nghiên cứu và Ứng dụng Thuốc dân tộc

Đặt lịch

Xuất huyết dạ dày có thể dẫn đến tử vong nếu không được phát hiện và xử lý kịp thời. Đây là biến chứng nghiêm trọng của các bệnh lý đường tiêu hóa, thường gặp ở những người có tiền sử viêm loét dạ dày tá tràng hoặc sử dụng thuốc chống viêm không steroid kéo dài. Bài viết này sẽ giúp bạn hiểu rõ nguyên nhân, triệu chứng cảnh báo và các biện pháp phòng ngừa hiệu quả nhằm bảo vệ sức khỏe một cách tốt nhất.

Định nghĩa và phân loại xuất huyết dạ dày tử vong

Xuất huyết dạ dày là hiện tượng máu chảy trong lòng dạ dày, thường do tổn thương niêm mạc. Đây là biến chứng nguy hiểm, có thể dẫn đến tử vong nếu không được can thiệp kịp thời. Tình trạng này thường xảy ra ở những người mắc viêm loét dạ dày, bệnh lý ác tính hoặc do tác động của một số thuốc.

Phân loại xuất huyết dạ dày dựa vào nguyên nhân và mức độ chảy máu. Theo nguyên nhân, xuất huyết có thể do bệnh lý (viêm loét, ung thư) hoặc yếu tố ngoại lai (thuốc, chấn thương). Về mức độ, có thể chia thành xuất huyết nhẹ, trung bình và nặng, dựa trên lượng máu mất và các triệu chứng lâm sàng.

Triệu chứng của xuất huyết dạ dày tử vong

Xuất huyết dạ dày có nhiều dấu hiệu cảnh báo, nhưng thường dễ nhầm lẫn với các bệnh lý tiêu hóa khác. Dấu hiệu thường gặp bao gồm nôn ra máu hoặc chất có màu giống bã cà phê, đi ngoài phân đen hoặc có máu đỏ tươi. Các triệu chứng này phản ánh mức độ nghiêm trọng của tình trạng chảy máu.

Người bệnh thường cảm thấy mệt mỏi, hoa mắt, chóng mặt do thiếu máu cấp tính. Da nhợt nhạt, nhịp tim nhanh và huyết áp giảm cũng là các biểu hiện cần lưu ý. Nếu không được điều trị kịp thời, người bệnh có thể rơi vào tình trạng sốc mất máu, dẫn đến nguy cơ tử vong.

Nguyên nhân dẫn đến xuất huyết dạ dày tử vong

Xuất huyết dạ dày xảy ra do nhiều nguyên nhân khác nhau, từ các bệnh lý mạn tính đến yếu tố tác động bên ngoài. Hiểu rõ nguyên nhân sẽ giúp kiểm soát và phòng ngừa hiệu quả tình trạng nguy hiểm này.

• Viêm loét dạ dày tá tràng kéo dài: Tổn thương niêm mạc do acid và pepsin gây ra là nguyên nhân phổ biến, đặc biệt ở những người không điều trị triệt để.
• Sử dụng thuốc chống viêm không steroid (NSAIDs): Các loại thuốc này có thể làm suy yếu hàng rào bảo vệ dạ dày, gây loét và chảy máu.
• Nhiễm vi khuẩn Helicobacter pylori: Loại vi khuẩn này làm tổn thương niêm mạc, tạo điều kiện hình thành loét và xuất huyết.
• Uống rượu bia lâu dài: Rượu bia kích thích tăng tiết acid dạ dày, làm giảm khả năng tự bảo vệ của niêm mạc.
• Ung thư dạ dày: Các khối u ác tính có thể làm vỡ mạch máu, dẫn đến chảy máu không kiểm soát.
• Chấn thương vùng bụng: Tác động mạnh từ bên ngoài có thể gây rách hoặc vỡ niêm mạc dạ dày, dẫn đến xuất huyết.

Những đối tượng dễ gặp phải xuất huyết dạ dày tử vong

Không phải ai cũng có nguy cơ cao mắc phải tình trạng này. Tuy nhiên, một số nhóm đối tượng cần đặc biệt cảnh giác và chú ý sức khỏe.

• Người mắc bệnh lý dạ dày mạn tính: Viêm loét hoặc ung thư dạ dày lâu ngày thường làm tăng nguy cơ xuất huyết.
• Người cao tuổi: Hệ tiêu hóa suy yếu theo thời gian khiến lớp bảo vệ niêm mạc mỏng đi, dễ bị tổn thương.
• Người sử dụng thuốc NSAIDs hoặc corticoid kéo dài: Tác dụng phụ của thuốc là nguyên nhân phổ biến gây loét và chảy máu dạ dày.
• Người nghiện rượu bia: Sử dụng đồ uống có cồn liên tục làm giảm chức năng bảo vệ tự nhiên của niêm mạc.
• Người có tiền sử nhiễm Helicobacter pylori: Những trường hợp đã từng nhiễm hoặc không được điều trị đúng cách thường dễ bị tái phát loét và xuất huyết.
• Người bị stress kéo dài: Căng thẳng làm tăng tiết acid dạ dày, tạo điều kiện cho tổn thương niêm mạc phát triển.

Biến chứng nguy hiểm của xuất huyết dạ dày tử vong

Xuất huyết dạ dày nếu không được điều trị kịp thời có thể dẫn đến nhiều biến chứng nghiêm trọng, ảnh hưởng trực tiếp đến tính mạng và sức khỏe của người bệnh.

• Thiếu máu cấp tính: Chảy máu quá nhiều khiến cơ thể mất lượng lớn máu, gây hoa mắt, chóng mặt, suy giảm sức khỏe trầm trọng.
• Sốc mất máu: Đây là tình trạng nguy hiểm nhất khi lượng máu mất vượt quá khả năng bù đắp, dẫn đến huyết áp tụt, nhịp tim nhanh, thậm chí tử vong.
• Nhiễm trùng nặng: Máu tích tụ trong dạ dày có thể trở thành môi trường cho vi khuẩn phát triển, dẫn đến nhiễm trùng toàn thân.
• Suy nội tạng: Lượng máu không đủ cung cấp cho các cơ quan quan trọng như tim, não, gan, thận sẽ khiến các cơ quan này ngừng hoạt động.
• Hẹp môn vị: Trong trường hợp viêm loét hoặc xuất huyết kéo dài, mô sẹo hình thành có thể gây hẹp đường tiêu hóa, dẫn đến khó tiêu và nôn mửa.

Chẩn đoán xuất huyết dạ dày tử vong

Để xác định nguyên nhân và mức độ xuất huyết dạ dày, bác sĩ thường áp dụng nhiều phương pháp chẩn đoán kết hợp, giúp đưa ra hướng điều trị chính xác.

• Khai thác bệnh sử: Hỏi bệnh nhân về các triệu chứng như nôn ra máu, phân đen, hoặc tiền sử dùng thuốc, uống rượu bia.
• Khám lâm sàng: Đánh giá các dấu hiệu như da nhợt nhạt, mạch nhanh, huyết áp giảm để nhận biết tình trạng mất máu.
• Nội soi dạ dày: Đây là phương pháp chính xác nhất để phát hiện vị trí chảy máu, tổn thương niêm mạc hoặc các khối u.
• Xét nghiệm máu: Kiểm tra chỉ số hồng cầu, hemoglobin để đánh giá mức độ thiếu máu và tình trạng đông máu.
• Hình ảnh học: Siêu âm hoặc chụp cắt lớp có thể được chỉ định để kiểm tra các tổn thương liên quan hoặc tìm kiếm nguyên nhân chảy máu.

Khi nào cần gặp bác sĩ khi xuất huyết dạ dày tử vong

Việc nhận biết thời điểm cần can thiệp y tế là yếu tố quyết định trong việc ngăn ngừa các biến chứng nguy hiểm của xuất huyết dạ dày. Dưới đây là những dấu hiệu cần lưu ý:

• Nôn ra máu hoặc chất giống bã cà phê: Đây là triệu chứng đặc trưng của chảy máu dạ dày, cần được thăm khám ngay lập tức.
• Phân đen hoặc có máu: Sự thay đổi bất thường trong màu sắc và tính chất của phân cho thấy khả năng mất máu đáng kể trong hệ tiêu hóa.
• Đau bụng dữ dội: Đau tăng dần kèm cảm giác chướng bụng có thể là biểu hiện của tổn thương nghiêm trọng.
• Chóng mặt, mệt mỏi: Cơ thể suy yếu, hoa mắt, khó thở có thể do thiếu máu cấp tính gây ra bởi xuất huyết dạ dày.
• Huyết áp giảm, mạch nhanh: Đây là những dấu hiệu của sốc mất máu, tình trạng cần cấp cứu ngay để tránh nguy cơ tử vong.

Phòng ngừa xuất huyết dạ dày tử vong

Phòng ngừa xuất huyết dạ dày không chỉ giúp bảo vệ sức khỏe mà còn giảm thiểu nguy cơ gặp phải những tình huống nguy hiểm đến tính mạng. Một số biện pháp hiệu quả bao gồm:

• Kiểm soát bệnh lý dạ dày: Điều trị dứt điểm các bệnh như viêm loét hoặc nhiễm khuẩn Helicobacter pylori dưới sự hướng dẫn của bác sĩ.
• Sử dụng thuốc hợp lý: Hạn chế dùng thuốc chống viêm không steroid hoặc corticoid mà không có chỉ định rõ ràng. Nếu bắt buộc phải sử dụng, nên kết hợp với thuốc bảo vệ dạ dày.
• Duy trì chế độ ăn uống lành mạnh: Tránh thực phẩm cay nóng, dầu mỡ hoặc cồn. Tăng cường bổ sung rau xanh và các thực phẩm dễ tiêu hóa.
• Hạn chế rượu bia và thuốc lá: Những chất kích thích này làm suy yếu lớp bảo vệ niêm mạc dạ dày, tăng nguy cơ tổn thương.
• Giảm căng thẳng: Duy trì tâm lý thoải mái, tránh căng thẳng kéo dài để hạn chế tiết acid dạ dày quá mức.
• Thăm khám định kỳ: Kiểm tra sức khỏe thường xuyên giúp phát hiện sớm các vấn đề tiêu hóa và điều trị kịp thời trước khi xuất hiện biến chứng.

Phương pháp điều trị xuất huyết dạ dày tử vong

Điều trị xuất huyết dạ dày cần được thực hiện khẩn cấp và chính xác để kiểm soát tình trạng chảy máu, hạn chế biến chứng nguy hiểm và bảo vệ tính mạng người bệnh. Tùy vào nguyên nhân và mức độ nghiêm trọng, các phương pháp được áp dụng bao gồm nội khoa, ngoại khoa, và hỗ trợ y học cổ truyền.

Sử dụng thuốc Tây y để kiểm soát chảy máu

Thuốc Tây y đóng vai trò chính trong việc ngăn chặn chảy máu và bảo vệ niêm mạc dạ dày khỏi tổn thương thêm.

• Nhóm thuốc ức chế bơm proton (PPI): Omeprazole hoặc Pantoprazole giúp giảm tiết acid dạ dày, bảo vệ vùng tổn thương và hỗ trợ phục hồi niêm mạc.
• Thuốc kháng histamin H2: Ranitidine hoặc Famotidine được sử dụng để giảm nồng độ acid, giảm kích ứng lên vùng tổn thương.
• Thuốc cầm máu: Tranexamic acid có thể được chỉ định để kiểm soát tình trạng mất máu cấp tính.
• Kháng sinh điều trị Helicobacter pylori: Amoxicillin hoặc Clarithromycin thường được dùng kết hợp với PPI để loại bỏ nhiễm khuẩn liên quan.

Nội soi cầm máu trong các trường hợp cấp tính

Nội soi là phương pháp nhanh chóng và hiệu quả trong việc xử lý xuất huyết dạ dày tại chỗ.

• Tiêm chất cầm máu: Epinephrine hoặc các dung dịch gây xơ có thể được bơm trực tiếp vào vị trí chảy máu để làm ngừng máu tức thì.
• Đốt điện hoặc laser: Kỹ thuật này được sử dụng để làm đông máu tại vùng tổn thương, ngăn chặn chảy máu tái phát.
• Kẹp clip cầm máu: Trong trường hợp vết loét sâu, các kẹp nhỏ được sử dụng để cố định và ngăn chảy máu thêm.

Phẫu thuật khi các phương pháp khác không hiệu quả

Phẫu thuật thường được chỉ định khi chảy máu nghiêm trọng không thể kiểm soát bằng nội khoa hoặc nội soi.

• Cắt bỏ một phần dạ dày: Thực hiện để loại bỏ vùng tổn thương hoặc vết loét không thể hồi phục.
• Khâu cầm máu trực tiếp: Áp dụng để đóng kín mạch máu bị tổn thương gây chảy máu không ngừng.
• Phẫu thuật triệt căn trong ung thư dạ dày: Cắt bỏ khối u và các mô lân cận để ngăn ngừa tái phát.

Hỗ trợ điều trị bằng y học cổ truyền

Y học cổ truyền có thể hỗ trợ giảm triệu chứng và tăng khả năng phục hồi cho người bệnh khi kết hợp với điều trị Tây y.

• Thảo dược bảo vệ niêm mạc: Nghệ vàng và cam thảo giúp làm lành tổn thương, giảm viêm và cải thiện tiêu hóa.
• Các bài thuốc cầm máu: Sử dụng lá sen hoặc hoa hòe để giảm nguy cơ tái phát chảy máu.
• Xoa bóp và bấm huyệt: Kích thích tuần hoàn máu và hỗ trợ giảm căng thẳng, giúp cải thiện tình trạng dạ dày.

Điều trị xuất huyết dạ dày tử vong đòi hỏi sự phối hợp chặt chẽ giữa các phương pháp và theo dõi liên tục từ đội ngũ y tế. Việc thăm khám định kỳ và tuân thủ liệu trình điều trị là yếu tố quan trọng để ngăn ngừa tình trạng nguy hiểm này tái phát.