Viêm khớp sụn sườn: Nguyên nhân, Triệu chứng và Phương pháp điều trị

Đặt lịch hẹn

×

Lương y Phùng Hải Đăng

Trung tâm Nghiên cứu và Ứng dụng Thuốc dân tộc

Đặt lịch

Viêm khớp sụn sườn là tình trạng viêm ở khớp nối giữa xương sườn và xương ức hoặc xương sống, gây đau và khó chịu, đặc biệt khi hít sâu hoặc di chuyển. Đây là bệnh lý thường gặp ở người trung niên và cao tuổi, nhưng cũng có thể xuất hiện ở những người trẻ. Nguyên nhân gây viêm khớp sụn sườn có thể liên quan đến chấn thương, viêm nhiễm, hoặc các vấn đề tự miễn dịch. Việc điều trị kịp thời và đúng cách không chỉ giúp giảm đau mà còn ngăn ngừa biến chứng lâu dài.

Định nghĩa và phân loại viêm khớp sụn sườn

Viêm khớp sụn sườn là tình trạng viêm tại khớp giữa các xương sườn và xương ức hoặc xương sống, nơi có sự kết nối của các sụn sườn. Bệnh lý này gây ra sự đau đớn và khó chịu trong vùng ngực, đặc biệt khi người bệnh thực hiện các hoạt động như hít sâu, cúi người hoặc xoay thân. Viêm khớp sụn sườn có thể ảnh hưởng đến một hoặc nhiều khớp nối sườn, dẫn đến sự khó chịu kéo dài và đôi khi làm giảm khả năng vận động của người bệnh.

Phân loại viêm khớp sụn sườn có thể dựa trên nguyên nhân và mức độ ảnh hưởng. Có hai loại chính:

• Viêm khớp sụn sườn cấp tính: Tình trạng viêm xảy ra đột ngột, thường do chấn thương hoặc nhiễm trùng tại khu vực khớp sụn sườn.

• Viêm khớp sụn sườn mạn tính: Thường phát triển dần dần và kéo dài, có thể là hậu quả của các bệnh tự miễn dịch, như viêm khớp vảy nến hoặc viêm khớp dạng thấp.

Cả hai dạng bệnh này đều có thể gây ra đau đớn và khó khăn trong việc thực hiện các hoạt động hàng ngày.

Triệu chứng của viêm khớp sụn sườn

Triệu chứng của viêm khớp sụn sườn có thể thay đổi tùy vào mức độ bệnh và nguyên nhân gây ra viêm. Tuy nhiên, các dấu hiệu chính mà người bệnh thường gặp phải bao gồm:

• Đau ngực: Đây là triệu chứng điển hình của viêm khớp sụn sườn, thường cảm thấy ở vùng ngực phía trước hoặc bên sườn. Cảm giác đau có thể trở nên nặng nề hơn khi người bệnh thực hiện các động tác như hít sâu, ho hoặc cử động xoay người.

• Đau khi chạm vào vùng ngực: Khi ấn vào khu vực giữa xương sườn và xương ức hoặc xương sống, người bệnh sẽ cảm thấy đau. Điều này xảy ra vì các sụn sườn bị viêm làm cho vùng này nhạy cảm hơn với tác động từ bên ngoài.

• Khó thở hoặc đau khi hít sâu: Viêm khớp sụn sườn có thể gây cảm giác khó chịu khi hít vào sâu, khiến người bệnh gặp khó khăn khi thực hiện các động tác thở sâu.

• Mệt mỏi: Người bệnh có thể cảm thấy mệt mỏi, suy yếu cơ thể do phải đối mặt với cơn đau liên tục. Cảm giác này có thể ảnh hưởng đến khả năng tham gia các hoạt động thường ngày.

• Sưng tấy hoặc đỏ ở vùng bị viêm: Trong một số trường hợp, vùng khớp sụn sườn bị viêm có thể xuất hiện dấu hiệu sưng tấy hoặc đỏ, đặc biệt khi viêm nhiễm do vi khuẩn là nguyên nhân chính của bệnh lý.

Những triệu chứng này có thể xuất hiện đột ngột hoặc diễn ra từ từ, tùy thuộc vào nguyên nhân và mức độ nghiêm trọng của bệnh.

Nguyên nhân và đối tượng dễ mắc viêm khớp sụn sườn

Viêm khớp sụn sườn có thể phát sinh từ nhiều nguyên nhân khác nhau, và các đối tượng dễ mắc phải bệnh lý này cũng khá đa dạng. Việc hiểu rõ các yếu tố nguy cơ và nguyên nhân gây bệnh sẽ giúp bạn chủ động hơn trong việc phòng ngừa và điều trị hiệu quả.

Nguyên nhân gây viêm khớp sụn sườn

• Chấn thương hoặc va đập mạnh: Những chấn thương trực tiếp vào vùng ngực như tai nạn giao thông, té ngã, hoặc các va đập mạnh có thể làm tổn thương khớp sụn sườn, dẫn đến tình trạng viêm nhiễm và đau đớn.

• Nhiễm trùng: Viêm khớp sụn sườn cũng có thể xảy ra do nhiễm trùng. Các vi khuẩn hoặc virus có thể xâm nhập vào khớp qua các vết thương hở hoặc qua máu. Việc nhiễm trùng tại các vùng khớp sụn sườn sẽ gây ra viêm, sưng tấy và đau nhức.

• Bệnh tự miễn dịch: Các bệnh lý như viêm khớp dạng thấp, lupus ban đỏ hoặc viêm khớp vảy nến có thể gây viêm ở các khớp sụn sườn. Đây là các bệnh lý trong đó hệ miễn dịch của cơ thể tấn công nhầm vào các mô sụn khỏe mạnh.

• Viêm khớp do lão hóa: Khi tuổi tác tăng, các sụn sườn sẽ mất đi tính đàn hồi và dễ bị tổn thương hơn. Việc mòn và thoái hóa sụn có thể dẫn đến tình trạng viêm khớp sụn sườn.

• Dị ứng và phản ứng viêm: Một số trường hợp viêm khớp sụn sườn có thể liên quan đến phản ứng dị ứng hoặc các yếu tố môi trường, gây viêm nhẹ hoặc nghiêm trọng tại các khớp.

• Căng thẳng cơ bắp hoặc tư thế sai: Căng cơ do tư thế xấu hoặc các hoạt động thể chất mạnh cũng có thể dẫn đến viêm ở khu vực khớp sụn sườn, đặc biệt là khi cơ thể không được thư giãn hoặc nghỉ ngơi đúng cách.

Đối tượng dễ mắc viêm khớp sụn sườn

• Người lớn tuổi: Viêm khớp sụn sườn phổ biến hơn ở người cao tuổi do quá trình thoái hóa tự nhiên của cơ thể. Các sụn sườn trở nên yếu dần theo thời gian, dễ bị tổn thương và viêm.

• Người bị các bệnh tự miễn dịch: Những người mắc các bệnh như viêm khớp dạng thấp, lupus ban đỏ, hoặc viêm khớp vảy nến có nguy cơ cao mắc viêm khớp sụn sườn do hệ miễn dịch tấn công các mô sụn.

• Vận động viên hoặc người tập thể dục mạnh: Những người tham gia các môn thể thao có cường độ cao hoặc phải chịu tải trọng lớn, như nâng tạ hoặc vận động mạnh, dễ gặp phải các chấn thương ở vùng ngực, dẫn đến viêm khớp sụn sườn.

• Người có tiền sử chấn thương: Những người đã từng gặp phải các tai nạn hoặc chấn thương vùng ngực, như gãy xương sườn, chấn thương do va đập, dễ bị tái phát viêm khớp sụn sườn.

• Phụ nữ: Một số nghiên cứu cho thấy phụ nữ có xu hướng dễ mắc viêm khớp sụn sườn hơn nam giới, đặc biệt là trong độ tuổi trung niên, khi cơ thể thay đổi nội tiết tố và các bệnh tự miễn dịch phát triển mạnh hơn.

• Người có tư thế xấu: Những người làm việc lâu trong tư thế ngồi hoặc đứng không đúng cách, đặc biệt là người làm văn phòng, dễ bị căng cơ và dẫn đến viêm khớp sụn sườn do áp lực lâu dài lên vùng ngực.

Việc nhận diện đúng nguyên nhân và đối tượng dễ mắc bệnh sẽ giúp xác định phương pháp điều trị phù hợp và giảm thiểu nguy cơ tái phát viêm khớp sụn sườn trong tương lai.

Biến chứng viêm khớp sụn sườn

Viêm khớp sụn sườn nếu không được điều trị kịp thời và đúng cách có thể dẫn đến một số biến chứng nghiêm trọng. Những biến chứng này không chỉ làm tăng mức độ đau đớn mà còn ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống và khả năng vận động của người bệnh. Dưới đây là những biến chứng có thể xảy ra:

• Mất khả năng vận động: Viêm khớp sụn sườn kéo dài có thể làm giảm phạm vi chuyển động của khớp sườn. Điều này khiến người bệnh gặp khó khăn trong việc cử động cơ thể, đặc biệt là khi phải xoay người, cúi người hoặc thực hiện các hoạt động thể chất hàng ngày.

• Đau mãn tính: Nếu không được điều trị đúng cách, viêm khớp sụn sườn có thể trở thành tình trạng đau mãn tính, kéo dài hàng tháng, thậm chí hàng năm. Cảm giác đau dai dẳng có thể ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống, làm giảm năng suất công việc và hạn chế khả năng tham gia các hoạt động xã hội.

• Hạn chế hô hấp: Viêm khớp sụn sườn có thể gây khó thở hoặc đau khi hít sâu, ảnh hưởng đến chức năng hô hấp của người bệnh. Điều này đặc biệt nghiêm trọng đối với những người đã có vấn đề về hô hấp hoặc mắc các bệnh lý tim mạch.

• Viêm lan rộng: Trong một số trường hợp, nếu viêm khớp sụn sườn là kết quả của nhiễm trùng hoặc các bệnh lý tự miễn dịch, viêm có thể lan rộng sang các khớp khác, gây viêm khớp toàn thân, làm tình trạng bệnh trở nên phức tạp hơn và khó điều trị.

• Nghẹt thở do co thắt cơ: Viêm khớp sụn sườn gây đau có thể làm người bệnh cố gắng hạn chế cử động và căng thẳng cơ bắp, dẫn đến co thắt cơ. Co thắt cơ có thể ảnh hưởng đến nhịp thở và khiến người bệnh cảm thấy khó thở, thậm chí gây cảm giác nghẹt thở.

Việc nhận diện và điều trị viêm khớp sụn sườn từ sớm có thể giúp giảm thiểu các biến chứng và cải thiện kết quả điều trị.

Chẩn đoán viêm khớp sụn sườn

Chẩn đoán viêm khớp sụn sườn cần phải dựa trên một loạt các phương pháp khám bệnh, xét nghiệm và đánh giá triệu chứng lâm sàng. Để đưa ra chẩn đoán chính xác, bác sĩ cần phải thực hiện các bước sau:

• Khám lâm sàng: Bác sĩ sẽ tiến hành kiểm tra tình trạng của vùng ngực, đặc biệt là khu vực giữa các xương sườn và xương ức. Khi ấn vào các khu vực này, nếu có cảm giác đau hoặc sưng tấy, đây là dấu hiệu của viêm khớp sụn sườn. Khám lâm sàng cũng giúp xác định mức độ đau và phạm vi vận động của người bệnh.

• Chụp X-quang: Chụp X-quang ngực có thể giúp loại trừ các bệnh lý khác như gãy xương hoặc tổn thương nặng hơn ở xương sườn. Tuy nhiên, đối với viêm khớp sụn sườn, hình ảnh X-quang có thể không hiển thị rõ tình trạng viêm, nhưng vẫn giúp bác sĩ đánh giá được các tổn thương xương nếu có.

• Siêu âm: Siêu âm khớp sườn có thể giúp bác sĩ nhìn thấy các dấu hiệu viêm, sưng tấy hoặc tổn thương mô mềm xung quanh khớp sụn sườn. Phương pháp này có thể hữu ích khi chẩn đoán viêm khớp sụn sườn do các yếu tố ngoại vi gây ra.

• Cộng hưởng từ (MRI): MRI có thể cung cấp hình ảnh chi tiết hơn về tình trạng của các mô sụn sườn, giúp phát hiện các dấu hiệu viêm hoặc tổn thương mô mềm. Đây là một phương pháp hữu ích trong việc chẩn đoán viêm khớp sụn sườn mạn tính hoặc viêm do bệnh lý tự miễn dịch.

• Xét nghiệm máu: Xét nghiệm máu giúp phát hiện các chỉ số viêm nhiễm trong cơ thể, chẳng hạn như CRP (protein phản ứng C) và tốc độ lắng máu (ESR). Những chỉ số này có thể tăng cao khi có tình trạng viêm trong cơ thể, bao gồm cả viêm khớp sụn sườn.

• Chẩn đoán phân biệt: Trong quá trình chẩn đoán, bác sĩ cần phân biệt viêm khớp sụn sườn với các bệnh lý khác như viêm phổi, đau thắt ngực, hoặc các bệnh lý về tim mạch, vì các bệnh này cũng có thể gây đau ngực tương tự.

Chẩn đoán viêm khớp sụn sườn chính xác sẽ giúp bác sĩ đưa ra phương pháp điều trị phù hợp, từ việc sử dụng thuốc giảm đau, chống viêm cho đến các biện pháp vật lý trị liệu hoặc can thiệp phẫu thuật nếu cần thiết.

Khi nào cần gặp bác sĩ khi bị viêm khớp sụn sườn?

Viêm khớp sụn sườn đôi khi có thể gây ra những cơn đau nghiêm trọng và khó chịu, ảnh hưởng đến cuộc sống hàng ngày. Việc nhận diện các dấu hiệu cần thiết để gặp bác sĩ kịp thời sẽ giúp ngăn ngừa các biến chứng và cải thiện hiệu quả điều trị.

• Đau ngực dữ dội hoặc kéo dài: Nếu bạn cảm thấy cơn đau ngực xuất hiện đột ngột, mạnh mẽ hoặc kéo dài, đặc biệt là khi hít sâu hoặc cử động, đây là dấu hiệu bạn nên gặp bác sĩ để loại trừ các nguyên nhân nghiêm trọng khác như bệnh tim mạch.

• Khó thở: Viêm khớp sụn sườn có thể gây khó thở, đặc biệt là khi hít sâu hoặc thực hiện các hoạt động thể lực. Nếu bạn gặp phải triệu chứng này, bạn nên tham khảo ý kiến bác sĩ để đảm bảo không có vấn đề nghiêm trọng về hô hấp.

• Đau không giảm sau khi sử dụng thuốc giảm đau: Nếu cơn đau không thuyên giảm ngay cả khi bạn đã sử dụng các loại thuốc giảm đau thông thường hoặc các biện pháp tự điều trị, bác sĩ sẽ cần xem xét tình trạng viêm và chỉ định phương pháp điều trị hiệu quả hơn.

• Dấu hiệu nhiễm trùng: Nếu có hiện tượng sưng tấy, đỏ, hoặc ấm lên tại vùng ngực, đặc biệt là khi kèm theo sốt hoặc ớn lạnh, rất có thể viêm khớp sụn sườn của bạn là do nhiễm trùng. Đây là lúc bạn cần gặp bác sĩ để được điều trị kịp thời.

• Các triệu chứng kéo dài hoặc tái phát: Nếu tình trạng đau và viêm không chỉ kéo dài mà còn tái phát sau khi đã điều trị, bạn cần gặp bác sĩ để xác định nguyên nhân chính xác và điều chỉnh phương pháp điều trị nếu cần.

Việc thăm khám bác sĩ ngay khi có các dấu hiệu nêu trên không chỉ giúp bạn giảm đau nhanh chóng mà còn tránh được những biến chứng nghiêm trọng.

Phòng ngừa viêm khớp sụn sườn

Phòng ngừa viêm khớp sụn sườn không chỉ giúp giảm thiểu nguy cơ mắc bệnh mà còn giữ cho các khớp sụn sườn khỏe mạnh. Dưới đây là những biện pháp phòng ngừa bạn có thể thực hiện để bảo vệ sức khỏe của mình.

• Tập thể dục đều đặn và đúng cách: Việc duy trì một chế độ tập luyện đều đặn và phù hợp giúp tăng cường sức mạnh cơ bắp, linh hoạt các khớp và giảm áp lực lên vùng ngực. Bạn nên chọn những bài tập nhẹ nhàng như đi bộ, bơi lội hoặc yoga để giữ cho các khớp sườn khỏe mạnh.

• Tránh chấn thương: Các chấn thương do tai nạn hoặc va đập mạnh có thể dẫn đến viêm khớp sụn sườn. Vì vậy, khi tham gia các hoạt động thể thao hoặc công việc có nguy cơ gây tổn thương, bạn nên sử dụng bảo hộ cơ thể và chú ý đến các động tác tránh gây hại.

• Giữ tư thế đúng: Việc duy trì tư thế đúng khi ngồi, đứng, hay làm việc rất quan trọng trong việc phòng ngừa viêm khớp sụn sườn. Tư thế xấu sẽ tạo áp lực không cần thiết lên các khớp sườn, dẫn đến đau và viêm. Bạn cần chú ý ngồi thẳng lưng và tránh ngồi lâu ở một vị trí.

• Giảm căng thẳng cơ thể: Căng thẳng và mệt mỏi có thể làm tăng nguy cơ bị chấn thương và viêm các khớp. Hãy chú ý đến việc thư giãn cơ thể sau các giờ làm việc căng thẳng, đồng thời đảm bảo ngủ đủ giấc để cơ thể phục hồi.

• Điều trị kịp thời các bệnh lý nền: Những người mắc các bệnh lý như viêm khớp dạng thấp, lupus ban đỏ hay các bệnh lý tự miễn khác cần được điều trị kịp thời để giảm thiểu nguy cơ viêm khớp sụn sườn. Việc kiểm soát các bệnh lý này sẽ giúp hạn chế tình trạng viêm xảy ra tại các khớp.

• Dinh dưỡng hợp lý: Một chế độ ăn uống giàu vitamin, khoáng chất và omega-3 có thể giúp duy trì sức khỏe khớp, giảm viêm và tăng cường sức đề kháng. Các thực phẩm như cá hồi, rau xanh, các loại hạt, và trái cây tươi nên được bổ sung trong khẩu phần ăn hàng ngày.

Việc thực hiện những biện pháp phòng ngừa này sẽ giúp bảo vệ bạn khỏi viêm khớp sụn sườn và cải thiện sức khỏe tổng thể.

Phương pháp điều trị viêm khớp sụn sườn

Việc điều trị viêm khớp sụn sườn phụ thuộc vào mức độ nghiêm trọng của bệnh, nguyên nhân gây bệnh và tình trạng sức khỏe của người bệnh. Các phương pháp điều trị có thể bao gồm sử dụng thuốc, vật lý trị liệu, và can thiệp phẫu thuật trong trường hợp cần thiết.

Điều trị bằng thuốc Tây y

Thuốc Tây y đóng vai trò quan trọng trong việc giảm đau, giảm viêm và hỗ trợ quá trình phục hồi của khớp sụn sườn. Dưới đây là một số nhóm thuốc thường được sử dụng để điều trị viêm khớp sụn sườn:

• Thuốc giảm đau: Những loại thuốc này giúp giảm cơn đau nhanh chóng, mang lại sự thoải mái cho người bệnh. Các thuốc thường được sử dụng bao gồm:

  • Paracetamol: Đây là một trong những thuốc giảm đau phổ biến nhất, có tác dụng giảm đau nhẹ đến trung bình mà ít gây tác dụng phụ.
  • Ibuprofen: Thuốc chống viêm không steroid (NSAID) này có khả năng giảm đau và giảm viêm hiệu quả. Tuy nhiên, cần chú ý sử dụng theo chỉ định của bác sĩ vì có thể gây tác dụng phụ về dạ dày nếu sử dụng lâu dài.

• Thuốc chống viêm: Thuốc chống viêm giúp giảm sưng và viêm tại khu vực khớp sụn sườn, cải thiện phạm vi chuyển động và giảm đau. Các thuốc thường dùng bao gồm:

  • Diclofenac: Là một NSAID, Diclofenac rất hiệu quả trong việc giảm viêm và giảm đau tại các khớp sụn sườn. Thuốc này có thể dùng dưới dạng viên nén hoặc gel bôi ngoài da.
  • Meloxicam: Đây cũng là một NSAID có tác dụng giảm đau và viêm hiệu quả, đặc biệt thích hợp cho những bệnh nhân bị viêm khớp mạn tính.

• Thuốc giảm viêm corticoid: Khi viêm khớp sụn sườn nghiêm trọng và không đáp ứng với các thuốc chống viêm thông thường, bác sĩ có thể chỉ định thuốc corticoid như:

  • Prednisolone: Là một loại corticosteroid giúp giảm viêm nhanh chóng nhưng cần sử dụng cẩn thận vì có thể gây tác dụng phụ lâu dài nếu dùng trong thời gian dài.

Điều trị vật lý trị liệu

Vật lý trị liệu là một phương pháp hỗ trợ quan trọng trong điều trị viêm khớp sụn sườn, giúp cải thiện phạm vi chuyển động của khớp và giảm thiểu đau đớn do bệnh gây ra. Các phương pháp vật lý trị liệu có thể bao gồm:

• Chườm nóng và lạnh: Chườm đá hoặc chườm ấm có thể giúp giảm sưng tấy và làm dịu cơn đau. Chườm đá thường được áp dụng trong những giai đoạn viêm cấp, trong khi chườm ấm giúp thư giãn cơ bắp và giảm đau mãn tính.

• Các bài tập kéo giãn: Bác sĩ vật lý trị liệu sẽ hướng dẫn người bệnh các bài tập kéo giãn nhẹ nhàng giúp tăng cường độ linh hoạt của khớp sụn sườn, giảm đau và phục hồi chức năng. Các bài tập này nên được thực hiện dưới sự giám sát của chuyên gia để tránh làm tổn thương thêm cho khớp.

• Massage và các kỹ thuật vật lý trị liệu khác: Một số kỹ thuật như massage nhẹ nhàng, siêu âm trị liệu hay xoa bóp có thể giúp giảm căng cơ và thúc đẩy lưu thông máu, hỗ trợ quá trình phục hồi và giảm đau.

Phẫu thuật (trong trường hợp nặng)

Trong những trường hợp viêm khớp sụn sườn nghiêm trọng không đáp ứng với thuốc và vật lý trị liệu, bác sĩ có thể cân nhắc đến việc can thiệp phẫu thuật. Phẫu thuật có thể là lựa chọn cần thiết nếu:

• Tổn thương sụn nghiêm trọng: Nếu khớp sụn sườn bị tổn thương nghiêm trọng, gây mất chức năng vận động, phẫu thuật có thể giúp phục hồi hoặc thay thế phần sụn bị hư hỏng.

• Viêm nhiễm không kiểm soát được: Nếu viêm khớp sụn sườn do nhiễm trùng không được điều trị bằng thuốc, phẫu thuật có thể được chỉ định để loại bỏ các ổ viêm nhiễm hoặc sụn bị tổn thương.

Phẫu thuật khớp sụn sườn là một biện pháp cuối cùng khi các phương pháp điều trị bảo tồn không còn hiệu quả. Tuy nhiên, phẫu thuật cũng tiềm ẩn nhiều rủi ro, bao gồm nhiễm trùng và cần thời gian hồi phục dài.

Kết luận về phương pháp điều trị viêm khớp sụn sườn

Việc điều trị viêm khớp sụn sườn cần phải kết hợp giữa thuốc Tây y, vật lý trị liệu và trong một số trường hợp, phẫu thuật. Sử dụng thuốc giảm đau và chống viêm giúp giảm triệu chứng, trong khi vật lý trị liệu hỗ trợ phục hồi chức năng khớp. Trong những trường hợp nghiêm trọng, can thiệp phẫu thuật có thể là giải pháp cuối cùng. Quan trọng hơn, người bệnh cần được theo dõi và điều trị kịp thời để ngăn ngừa các biến chứng lâu dài của viêm khớp sụn sườn.